Zelfreclame op deze website is misschien ongepast maar: vanavond is het de try-out in Londen van de voorstelling Yasser (Engelse spelling) door Abdelkader Benali voordat hij naar Edinburgh (uitgesproken ‘Eddinbre’ - niet ‘…burg’) vertrekt waar de voorstelling in de Assembly Rooms tijdens het Festival zal spelen. Ik ben degene die de vertaling heeft gemaakt.Buitenlandse teksten, laat staan Nederlandse, worden nauwelijks gespeeld in het Verenigd Koninkrijk en als dat wel gebeurt, zijn ze vaak in Edinburgh te zien. Inderdaad, culturele overheidsorganen zoals het British Council, Goethe Institut en zelfs de Korea Arts Management Service o.a. gebruiken het festival als een showcase voor de wereld. Het laatste, KAMS, is bijzonder goed in het doorverkoop van hun product maar ik gebruik het woord ‘product’ hier opzettelijk omdat het er vaak eruit ziet of een voorstelling net van de lopend band is gevallen nadat het door lasers en computers is gemaakt. Helaas (of gelukkig?) is er geen overheidsinstelling die Yasser naar Edinburgh brengt maar het gebeurt wel met steun van de LIRA fonds, NLPVF, de Nederlandse Ambassade in Londen, medewerking van Abdelkader Benali zelf, maar vooral het enorme inzet van de betrokkenen. De betrokken geloven in de voorstelling - de tekst is een cadeau voor een getalenteerd speler met de wendingen en lagen van stemmingen - maar zo’n opvoering is niet zonder risico ondanks de aandacht dat het al heeft gekregen (een paar kranten en een nominatie Freedom of Speech prize, Amnesty International). Hoe geweldig dan ook de voorstelling - en ik heb alle geloof dat het zo zal zijn - als de critici slechts op het eind van het Festival hem bekijken, dan heb je alleen de mogelijkheid van een tournee daarna om je geld en inspanning terug te verdienen. Toch is de keus voor Yasser getuige van de bijzonder inzicht van de regisseur. In de laatste jaren zijn er slechts een paar Nederlandse toneelstukken die op het Britse toneel zijn verschenen (jongerentheater uitgezonderd), waarvan Truckstop van Lot Vekkemans een groot succes op het laatste Festival was en Cloaca, in het West End, een kritische flop. Dat die voorstellingen in wat vorm dan ook zijn verschenen, heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat ze enigszins ‘op z’n Engels’ waren gemaakt: tekstgebaseerde voorstellingen van ‘echte’ schrijvers. Yasser is niet alleen door een echte schrijver gemaakt maar hij concurreert met het beste op het Britse toneel. Actueel, geëngageerd, grappig en vooral dramatisch, het zal me niet verrassen - ik hoop - dat hij een groot succes wordt.Misschien begint een ‘Dutch wave’ toch. ‘Yasser - a monologue’ door Abdelkader Benali, geregisseerd door Teunkie van der Sluijs, gespeeld door William el-Gardi (zie foto) tr. door… ikke! Assembly Rooms, Edinburgh, 31 juli – 25 augustus (behalve 11 augustus) om 18.15u: Reservering en nadere informatie

Lees meer

Vaak ben ik bezig met de vraag: wat is het verschil tussen Nederlands en Engels theater? Een paar jaar geleden was dit een vrij abstracte kwestie, die eerder voor mij betekend: wat is het verschil tussen Nederlanders en Engelsen?De laatste tijd is de kwestie concreter en praktischer geworden, in het breder kader van het verzorgen van geschikte toneelstukken voor het Theatre Cafe festival in november (van Europese toneelstukken) maar ook bij de culturele uitwisselingsprojecten waarmee ik betrokken ben. Voor die moeten subsidieaanvragen en bedrijfsplannen geschreven worden en het zou handig zijn als je weet waar je mee bezig bent (antwoorden per sms naar… )Maar er zijn ook Nederlanders in Londen die ook bezig met de verschillen zijn en ik heb het hier niet over Hans Teeuwen of Mimoun Oaissa (die naar geluid op het London Academy of Music and Dramatic Art zit) maar over jonge regisseurs Annette Mees en Teunkie van der Sluijs.Toevallig is er wel een band te leggen tussen Teeuwen en Mees omdat ze allerbei in het Soho Theatre hebben gewerkt maar daar eindigt de link: hoewel de mensen bij het Soho in internationaal en ‘urban’ theater geïnteresseerd zijn, hebben ze ook een populair programma van stand-up.Mees heeft de regisseursopleiding op Amsterdam gevolgd en is daarna naar Londen vertrokken om te zien hoe het hier werkt. Vijf jaar later zegt ze dat ze bijna geen idee meer heeft van wat in Nederland afspeelt en dat de invloeden op haar vooral Engels zijn. Hoewel het Nederlands dat Mees uitspreekt verraadt dat ze al heel lang in Engeland is geweest, blijft haar esthetiek opvallend ‘Europees’ volgens haar collega’s.Waar Mees zich specialiseert, is in locatievoorstellingen, theater waar Nederland heel goed in is en waarvoor er nu in Engeland veel meer herkenning is - tenminste in de laatste cultuurnota (december 2007). Mees heeft interactieve, locatievoorstellingen voor het ICA, BAC, Royal National Theatre Studio en The Globe gemaakt om te zwijgen over de velen ‘traditioneler’ tekstgebaseerde voorstellingen waarvoor ze geregisseerd heeft.Als het om het verschil tussen Nederlands en Engels theater gaat wil Mees weer terug naar NL om uit te zoeken wat de mogelijkheden voor kruisbestuiving zijn. Tijdens een recent bezoek aan het ouderlijke huis in Nederland heeft Mees ook de tijd gevonden om een voorstelling te zien: ‘Meer Engelse schrijvers zouden dat soort werk moeten zien en leren om meer visueel en theatraal te schrijven’ maar vervolgens ‘de impact van een dergelijke show zou (misschien) sterker zijn met de medewerking van een goede schrijver’.Dat de voorstelling van Dogtroep was en dat we nu in het tijdsperk van het postdramatische leven doet naar mijn mening niet toe, Mees is een theatermaker die de verschillen tussen NL-EN aan den lijve meemaakt en voor een gangbare fusie zoekt.Er is ook een band tussen Hans Teeuwen en Teunkie van der Sluijs, niet alleen heeft Van der Sluijs ervaring in cabaret mar allebei hebben een show op het Edinburgh festival in augustus dit jaar. Wat het cabaret betreft, had Van der Sluijs het voor gezien op het eind van de Kleinkunsten opleiding op Rotterdam Zuid: ‘Ik besefte dat het slechts een kwestie van techniek was, dat er nog niets vernieuwend in twintig jaar is geweest’. En zo begon hij de regieopleiding op het Rose Bruford toneelschool in Londen maar niet voordat hij z’n eigen stichting in Nederland had opgericht en al in de prijzen voor z’n voorstellingen was gevallen. Hij zou mij misschien niet bedanken voor het verklappen dat hij al een tijd een acteur op GTST was.Er zijn een aantal opvallende kenmerken van Van der Sluijs, vooral het feit net zoals met Mees, dat z’n naam opduikt in verband met verschillende prestigieuze projecten in Londen. Als het om management gaat verbleken de meeste Engelse regisseurs in vergelijking en z’n kennis van Nederlands theater is als een encyclopedie.Z’n laatste prestatie is de impresariat Theatre Tours International te interesseren in z’n voorstelling Yasser door Abdelkader Benali. Die voorstelling zullen tijdens het Edinburgh festival spelen in de prestigieuze Assembly Rooms spelen.De ambitie van Van der Sluijs is ook om een fusie te zoeken tussen de vrijheid van Nederlands theater en het genie van Britse schrijfkunst maar in de vorm van een theater in Nederland voor nieuwe toneelstukken op Engels model.

Lees meer

In de laatste maanden heb ik direct of indirect contact gehad met gezelschappen die verdwaald lijken te zijn. Oorzaak is het vertrekken van de artistieke leidingen.Het zou niet verrassend zijn als het vertrek van de leiding, vaak het stichter van de organisatie, onzekerheid zou doen ontstaan maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Talent kan binnenshuis gekoesterd worden vooral met de visie of ethos van het ‘huis’. Verantwoordelijkheid voor de artistieke visie wordt gedeeld en dan is er al op organisch manier een opvolging. Of het gezelschap werkt met gastregisseurs die later kandidaten worden. Of het gezelschap/organisatie al zo’n duidelijk ‘stijl’ heeft, en bewonderars, dat een kandidaat voor de leiding van buitenaf al van tevoren weet wat hij of zij aanneemt en hoe hij/zij verder wil. Het is de taak van het bestuur om te weten waar de leiding met het gezelschap heen wil en of dat in overeenstemming met de karakter en reputatie van het gezelschap is.Vaak is een organisatie/gezelschap niet zoveel een ‘gezel-schap’ maar slechts een verlengstuk van de leiding; in wezen om zijn of haar visie uit te voeren.Op zich hoeft dat niet erg te zijn, vooral als er spraak is van een bijzondere visie of genie (lees: ‘The Gods of Management’ door Charles Handy) maar die zijn de uitzonderingen en in ieder geval, als die visie of genie eens weg is, zou het misschien beter zijn als de organisatie of het gezelschap ophoudt. Een organisatie waarover ik mijn twijfels heb gehad is Motoroti. Motiroti is in 1996 door Ali Zaidi and Keith Khan gesticht en ‘maakt mooie kunst die je uitnodigt verschil en ‘connectivity’ [‘bindingsvermogen’?] te vieren via en intrigerend en open dialoog. Wij trotseren en spotten met de beelden van kunstenaars, organisaties, publieksgroepen en individuen’ (klinkt erger in het Engels maar zoiets is vrij normaal als ‘mission statement’).In 2004 is Keith Khan, kennelijk de echte kracht achter Motiroti weggegaan en kennelijk heeft het lang geduurd voordat de organisatie weer richting vond - wist weer wat ze zouden moeten maken en doen. Als de interactieve tentoonstelling die ik in de Shunt Lounge gisteravond meemaakte iets te beoordelen is, zijn ze goed op pad.Dan is er LIFT - het London International Festival of Theatre. Begon in 1981 door twee studenten, Rose Fenton en Lucy Neal, werd het festival in korte tijd het meest belangrijke podium voor internationaal theater buiten het Edinburgh Festival en ook toen er weinig belangstelling voor het buitenland was (nu wel?). Toen die twee studenten pas twintig jaar later weg zijn gegaan was deze organisatie ook op zoek voor richting maar deze keer deden ze het met verschillende deskundigen, ‘dialoog’ in de wijken en heel veel geld.Zes jaar later, nadat ze hadden besloten dat ze de nadruk op ‘participatie’ wilden leggen (op zich geen slecht idee), en na 30 workshops met 200 wijkbewoners alleen al sinds 2006, besloten ze dat wat Londen en de wijken heel erg nodig hadden was - een grote tent!Geen gewone tent natuurlijk - het ontwerp is zo dat hij ruimte biedt voor kleine en middenschaal voorstellingen, samen met ruimtes voor discussie en participatie. Delen van de tent zijn doorzichtig zodat hij verwelkoming is en er zijn grote vlaktes die fungeren als bioscoopscherm en enorm reclamebord.Maaaaar… hun begroting veronderstelde dat er flink sponsorschap zou zijn en zes maanden voordat de tent voor het eerst open zou zijn hadden ze nauwelijks programmering. En een programmering van een nog niet geproefde leiding. Zoveel nadruk op participatie en zoveel geld eraan besteed had in effect een grote, lege tent opgeleverd wat niet bepaald aantrekkelijk voor sponsors zou zijn (hoewel als groot reclamebord op de South Bank zou het waarschijnlijk iets waarde zijn).Ik had al vrienden in Nederland laten weten dat er misschien een gelegenheid was om in Londen te spelen maar enkele maanden later was het LIFT nog aan het rondscharrelen om ‘acts’ te vinden. De Arts Council, onze Raad voor Cultuur, die ook de portemonnee heeft, had vermoedelijk al in de gaten dat er iets mis was en in december besloot de structurele subsidie met 50% in te korten. Enkele jaren te laat, volgens mij. Misschien was het met leuke herinneringen aan het voorgaand 20 jaar dat de Arts Council liet ze doorgaan.En dan de voorstellingen die wel moeten plaatsvinden: het gezelschap van een kennis van mij doet mee - maar heeft niet genoeg geld om te doen wat van ze wordt gewenst. Ze hebben wel vertrouw om sponsorschap voor zichzelf te vinden - maar dat mocht niet omdat de enige sponsors het LIFT en hun sponsors mogen zijn. De schuld kan aan ieder kant liggen of allebei, maar het is geen goede teken en het blijft de vraag wat er voor een internationaal festival over is.Het ergste verhaal over het effect van het vertrek van de artistieke leiding gaat over het Trestle Theatre. Na 25 jaar is een wereld reputatie voor maskertheater weggeveegd door de instelling van een nieuwe artistieke leiding die wel ervaring had als regisseuse van kindertheater - maar geen met maskers.De laatste van de stichters, Toby Wilshire, is in 2004 van Trestle weggegaan en het bestuur is op zoek geweest voor een vervanger. Het bestuur besloot de regionale vertegenwoordiger van de Arts Council in hun selectieproces te betrekken als meest belangrijk verstrekker van subsidie - wat anders een goed idee zou zijn geweest maar achteraf misschien een teken van een gebrek aan leiderschap. Kennelijk was het diegene die het bestuur overhaalde om een artistieke leiding van een maskertheater aan te nemen - die geen ervaring met maskertheater had.Haar eerste twee voorstellingen waren kennelijk zo rampzalig dat het gênant was en dus besloot ze - heel verstandig - geen maskertheater meer te maken. Dat betekende niet dat zij weg zou gaan: op de website luidt ‘…het gezelschap gaat nu niet meer op tournee met voorstellingen waarin maskers worden gebruikt…’In al die gevallen ligt de schuld bij het bestuur en de blijvende medewerkers ven de gezelschappen/organisaties. En tot een bepaalde hoogte, met de vertrekkende artistieke leiding. Te veel nadruk op de zittende leiding, te veel afhankelijkheid en niet genoeg denken over strategie en opvolging.Maar ja, het is al moeilijk genoeg om een voorstelling te maken…

Lees meer

Een tijde geleden vroeg Floortje aan mij wat er voor vernieuwende gezelschappen in Engeland zou zijn. Helaas ben ik daar de laatste te vragen wegens mijn argwaan tegenover de beschrijving ‘vernieuwend’. Als je mij vraagt, ‘vernieuwend’ is een woord dat misbruikt wordt, hooguit ‘anders’ betekent en vaker mislukt en niet dramatisch of theatraal betekent. Laat mij er niet aan beginnen…

Toch: ondanks mijn typisch Engels conservatisme ben ik wel op de hoogte (natuurlijk) van een podium in Londen dat iets geheimzinnigs heeft, dat alleen bekend bij de kenners is maar dan goed bekend. Een teken van het belang dat aan deze - letterlijk - ondergrondse organisatie wordt gehecht is de enorme structureel subsidie dat ineens is toegekend in onze laatste Cultuurplan. En dat terwijl het Plan op controversiële wijs de teloorgang van zoveel andere instanties en gezelschapen betekende.

Als men op London Bridge treinstation aankomt misschien zou je naar beneden naar het Tooley Street uitgang dalen. Als het een uur of 8 ‘s avonds is zou je daar het geluk hebben om een rij mensen te zien staan. Geluk want er is anders geen aankondiging dat er iets is - 2 uur vroeger slechts een deurgat in een baksteen - geen bord of zo. Enkele weken geleden bevond ik me met een Nederlandse vriendin op London Bridge station en we besloten op zoek te gaan naar de mysterieuze ‘Shunt’ - zo is het podium genoemd naar het werkwoord dat de actie beschrijft als een trein en andere trein of wagon langs de spoorlijn ‘duwt’. Heeft dus toch iets ‘communicatiefs’, ‘invloedrijks’ of toch nog ‘vernieuwends’ - een duw in de rug van theater misschien…

Ik had al een paar keer een rij mensen naast een gat in de muur van de voetgangers tunnel zien staan dus ik had een idee waar we moesten heen. Het was een woensdagavond dus we hoefden slechts ?5 entree te betalen in wat op een vreemde antichambre leek. Er zou een installatie en een voorstelling van een ‘work-in-progress’ zijn. Wij liepen verder…

Een raar doende jonge man achter een bureautafel vroeg ons: ‘Zou u een zaklamp van mij willen lenen?’ Hij gaf ook advies: ‘Blijf op het grindpad en niets zouden u overkomen’.
‘Moet ik dan afleiden dat ik van het pad moet dwalen om iets interessants mee te maken?’
‘Dat moet u zelf weten’.

De installatie vulde alleen een deel van de pikdonkere ruimte die op de catacomben onder een kathedraal leek. Ik zal weinig over de installatie zelf zeggen - denk aan een ‘ghost train’ maar zonder de trein - en het was een heel einde voordat we in de kroeg gebied terecht waren gekomen en waar wij onze zaklampen moesten inleveren. Weer een enorme ruimte met hoge plafonds met soms theater belichting. Als ik net zei, met meer van een kathedraal - zelfs gewelven - dan de ruimte onder een treinstation. Een beetje koud, nog niet helemaal afwat het inrichting betreft, maar intrigerende aspecten. Tafels en stoelen die meer op de resten van een antieke meubelwinkel leken en dan her en der kaarsen. Het leek alsof we in uitzending van ‘Buffy the Vampire Slayer’ waren.

Om 8 uur vond de aangekondigde voorstelling plaats maar voor die tijd hadden we natuurlijk honger. Toen werd geen eten in ‘The Shunt’ geserveerd maar het was toegestaan om buiten te gaan om iets te halen in het station (waar er is heel veel lekkers maar duur te kopen).

Om acht uur waren we uitgenodigd door een vrouw om binnen een ruimte te kennen - die ingericht was net als een pub op het platteland. Toen we allemaal gezeten waren, begon de vrouw met mensen te praten en drank werd geserveerd, dan was het programma aan de radio geïnterrumpeerd met een aankondiging door de gouverneur. Het eiland wordt aangevallen.

Voor mijn Nederlandse gaste was het allemaal een mysterie maar zij meemaakte hetzelfde als iedereen. De geluiden van net buiten de deur, zelfs het blaffen van een hond en het geluid van een jeep die net buiten de pub passeert - die klonken alsof ze werkelijk net buiten waren en alsof we niet meer onder de drukke treinstation waren maar in een pub op een eiland ergens. Eigenlijk niet zomaar ‘ergens’ omdat voor de Engelsen het al snel duidelijk was, een pub op de Falkland Eilanden toen Argentinië ze binnenviel. We hoorden de verslagen van het gevecht en de berichten die de bewoners via de radio aan elkaar wilden doorgeven en uiteindelijk de capitulatie en dan de boodschappen van de nieuwe (tijdelijke) regering. En zo was het afgelopen. Slechts een scène, niets heel erg vernieuwends, eigenlijk een hoorspel, maar onverwacht en leuk. We voelden alsof we iets van de conflict hadden meegemaakt.

Diverse projecten en voorstellingen inclusief fysiek theater en dans worden in ‘The Shunt’ opgevoerd door gevestigde gezelschapen zoals Paines Plough o.a. zowel als veel belovende jonge makers. Het is ook een voorbeeld van een lege ruimte - en ook een enorme lege ruimte - die eigen is gemaakt, deze keer door twee docenten van de Drama Department van Goldsmiths, University of London en wiens inzet werd beloond.

Een bezoek is de moeite waard en de rumoer is dat ‘The Shunt’ is een van de plekken waar ‘vernieuwends’ in Engeland gebeurt, tenminste wat het Arts Council (Brits raad voor kunst en cultuur) betreft. Misschien als je overdag een bezoek aan het Royal National Theatre, het Globe Theatre en/of Tate Modern net heb gebracht kun je de avond in ‘The Shunt’ afronden en misschien heb je iets te vertellen als je weer thuis bent.

The Shunt, London Bridge, Tooley Street in-/uitgang, 6 t/m 11pm wo. t/m vr., 8 t/m 11pm za. Meer informatie, programmering, enz.: www.shunt.co.uk

Lees meer

Oke, het heeft dus weinig letterlijk met theater te maken maar het vindt wel plaats net in de beurt van het Royal National Theatre en Shakespeares Globea:Enkele jaren nu wordt Koninginnedag ook in Londen gevierd en elk jaar wordt het populairder en nog drukker bezocht. De Nederlandse expats nemen de kans om oranje te dragen en ongekookt vis (haring) en blokjes kaas in het openbaar te eten terwijl een orgel draait of twijfelachtige bandjes spelen. Er is ook geen Engelse Rita Verdonk dus Nederlands wordt ongehinderd op straat gesproken. Dit laatst veroorzaakt wat verwarring onder toeristen en Nederlandse kinderen omdat de toeristen dachten dat ze in Engeland waren terwijl de kinderen kenden hun ouders niet als Nederlanders. Maar alles komt goed omdat er altijd genoeg Heineken of een borrel dicht bij de hand is (of suikerspin voor de kinderen) en dan wat klederdracht en klompen maken. Anders goed geïntegreerd zonder schotel op balkon, dit is het Nederlandse equivalent van Suikerfeest.Het feest begint al op vrijdagavond 25 april in het SeOne nachtclub, London Bridge en de dag zelf begint om 12 uur ‘s middags op zaterdag 26 april op het South Bank. Wat handig is, is dat het feest tussen Tate Modern en het Royal National Theatre plaatsvindt dus je kunt ‘s ochtends kunst bekijken (als je geen kater van de avond van tevoren hebt), ‘s middags Koninginnedag vieren en ‘s avonds het theater bezoeken.Alle noodzakelijke informatie is te vinden op: www.holland.com/uk/Videofilmpje van het Konninginnedag feest 2007: Holland House videofilmEn nog leuker is dat ik ook deze keer erbij zal zijn.(*Mijn Unox muts heb ik verdiend, hoor! Vier keer aan het Nieuwjaarsduik in Scheveningen meegedaan!)

Lees meer

Afgelopen week naar de musical ‘Thoroughly Modern Millie’. Normaal gesproken heb ik een hekel aan musicals (tenzij het Gilbert en Sullivan is - oer-Engels) omdat het door en door clichématig is (dat is precies de charme zou je misschien zeggen) maar één van mijn studiegenoten speelde mee dus ik dacht, net als elf andere medestudenten, dat ik Chris (Morris) zou steunen.Ik begon mijn twijfels te krijgen toen Valerie, die de groepsreservering had gemaakt, mij voor mijn geld vroeg. Met groeps- én studentenkorting was het al ?13,50 wat heel goed voor het West End zou zijn - zeker als je nu je studiebeurs in euro’s uitbetaald zou krijgen (kijk naar de koerswisseling) - maar niet, dacht ik, voor een amateur voorstelling. Dan bleek dat de voostelling niet in het centrum zou zijn als eerder gezegd - maar in Richmond: een chic wijk, maar niet zomaar te bereiken van Highbury en Islington waar ik mijn werk op een donderdag en vrijdag heb.Na een uur, kwam ik in Richmond aan en moest mijn weg zien te vinden naar Richmond Theatre, nog één van die oude theaters van achttienhonderd zoiets met een damespubliek die niet veel jonger is. Toch heeft zo’n theater van rode pluche, gepoetste koper en hout charme - maar binnen de kortste tijd was het even vechten om naar de zaal te gaan, laat staan de bar, omdat er zo heel erg veel van die dames waren. Zo’n groot publiek is natuurlijk gezond voor een theater - vooral een theater die niet gesubsidieerd is - maar kijk naar de programmering: een toneelbewerking van de Hitchcock film ‘The 39 Steps’, Noel Coward, Agathie Christie, ‘Treasure Island’ en een Britse klassieker ‘The Deep Blue Sea’ van Terence Rattigan (eigenlijk heb ik een zwaktepunt voor Rattigan en ‘the well-made play’) en een comedie van Richard Bean (misschien om een beetje zakgeld te verdienen terwijl hij voor het Royal Court and Royal National Theatre schrijft). En dan met de bekende gezichten van het voorbije van tv en film.Ik ben een voorstander van iets van een profijtbeginsel maar deze programmering helpt mijn betoog niet…Ik bestelde een drankje - een grote, toegegeven - en een spa blauw voor een klasgenoot en, omdat het zo druk was, nog een drank voor tijdens de pauze zodat ik niet lang hoefde te wachten om aan de bar te komen.Dit laatste was nog een openbaring voor medestudenten: ‘Hoe weet je welk drank voor jou is? En waar doen ze die drankjes?’ ‘De drankjes worden aan de zijkant gedaan op papier waarop je naam is geschreven’. ‘Wat is te voorkomen dat iemand anders jouw drank meeneemt?’ ‘Er, dat kan misschien gebeuren maar is niet te verwachten’.En de voorstelling was heel erg goed en ik denk niet dat het beter zou zijn geweest als het in het West End was. Toch je klassieke musical waar vertrouw en hard vechten wordt beloond en traditionele normen en waarden de kwade overwinnen, blah, blah, blah. En Chris was heel goed hoewel hij voor nu slechts ‘in the chorus line’ was en het kennelijk niet zo gek is om professioneels te willen worden (na een leven als ICT’er…) en daarom een MA in Arts Admin op koste van zijn vrouw… Een element van de voorstelling dreigde een diplomatieke rel te veroorzaken en dat was de twee Chinese personages die typetjes gespeeld door twee ‘autochtone’ Engelsen waren. Een diplomatieke rel gezien dat een derde van onze opleiding wordt opgemaakt door mensen uit China, Japan, en Taiwan. Het kon niet erger dan de ‘Black en White Minstrels’ zijn, dacht ik - blanke zangers opgemaakt als ‘negers’ in de seventig jaren na vergelijkbare performers in Amerika van de dertig jaren - über niet-pc, net als ‘neger’ poppen - ‘Gollywogs’ - en niet te vergelijken met het milde ophef over negerzoenen in Nederland (trouwens, nooit, nooit, nooit het woord ‘neger’ in het Engels gebruiken, zelfs als je zwaart bent). Mijn angstige blikken naar mijn medestudenten waren helemaal onnodig: ze vonden het hilarisch, vooral de pogingen op Kantonees wat kennelijk heel slecht was, maar toch herkenbaar.Op weg terug naar het treinstation merkten mijn medestudenten wat een leuke wijk Richmond was - goed uitziend, schoon, en niet bedreigend. Maria uit Griekenland dacht aan in Richmond een kamer te gaan zoeken. Ik vertelde haar hoeveel ik voor mijn drankjes in het theater moest betalen. FeestEerste dag op mijn andere baan bij Company of Angels om toneelstukken uit heel Europa voor te zorgen en beoordelen voor het Theater Cafe festival in november. Ik weet dat NL geen korrel belang voor het buitenland heeft (Jerry en Anja weten dat ik zij niet bedoelen) dus ik zal het hier niet over hebben maar eerder over het feest die op mijn werk op dezelfde avond is geweest.Jonge regisseurs die gesponsord worden om ervaring op te doen. ‘Imploding Fictions’, van twee net afgestudeerde regisseurs die net een of ander belangrijke prijs in Italië hebben gewonnen. Twee regisseurs die nu €100 per repetitie aan een beruchte agent moeten betalen voor een slecht vertaalde tekst (ja, Rina, je weet wie ik bedoel dus niet doorvertellen, hoor!). Nieuwe faciliteiten en steun voor beginnende regisseurs. Abigail en haar locatie voorstellingen waarmee het publiek een eigen gevangenis moeten bouwen. En de lief, lief Marie wiens baan ik nu doe en waarover ik en waarschijnlijk veel anderen verstandiger moest doen, vooral omdat ik minstens 15 jaar ouder ben.Maar hoewel ik het over Marie wil hebben (gevaarlijk omdat het een Walloonse is die toch een beetje NL’s verstaat) wil ik het over een bepaald gesprek hebben. John Retallack, artistieke leider van Co. of Angels en normaliter een fan van alles wat NIET Engels is, was enorm lovend over Londen. Eerst had Marie gezegd dat ze even had gedacht om terug naar Brussel te gaan maar na twee dagen terug weer dacht dat Londen lang niet uitgeput was, dan had een Argentijnse John verteld dat ze het hier geweldig vond omdat ze aan haar CV beoordeeld wordt en niet aan haar uiterlijk (gelukkig luistert iedereen in NL naar mijn ‘schattig’ Barry Stevens-accent in plaats van naar mijn cv te kijken). En dan had John het over de bruisende creativiteit van de stad ondanks het feit dat het keihaard vechten is om te overleven. Ik herinner me dat hij ook een vergelijking met de democratie van de Griekse oudheid deed wat toch een beetje wankel is omdat er toen geen democratie voor vrouwen en slaven was en ook omdat buiten zijn gezelschap er minder neiging is om naar een mindere te luisteren… maar toch. Oh, en onze zakelijke leidster, Teresa, is een deskundige in de Griekse oudheid zowel als Europees jongerentheater dus dat zou voor leuke gespreken zorgen, denk ik. Eigenlijk kan ik heel weinig over het gesprek herinneren behalve dat John zo lovend over Londen was. Ik zou ook zo lovend zijn maar pas als de verzorgingsstaat weer in het leven wordt geroepen, dat er iets van een bewustheid van maatschappelijk en individu verantwoordelijkheid komt, dat ouderen niet meer van het koud dood gaan en als iedereen Nederlands leert spreken. BaanEn deze baan. Ik moet voor toneelstukken zorgen uit heel Europa, niet alleen de EU maar het groter, geografische Europa (Waar eindigt dat eigenlijk? Okee, Rusland, maar die kleinere staten onderaan?) en ze beoordelen voor mogelijke opvoering in Londen tijdens het festival - wat kan leiden tot een volledige opvoering. Dus de enige, echte kans voor de opvoering van het toneelstuk uit… probeert een naam van een fictief, Europees land te verzinnen vergelijkbaar met Verweggistan maar kan niets bedenken… in Londen is… ik.Gelukkig is mijn genot van macht groter dan mijn angst voor verantwoordelijkheid maar het maakt mij te denken over hoe mensen in zo’n positie komen. Misschien hadden ze een goede intuïtie dat ik een ‘good egg’ ben en dat ik mijn best zal doen en dat ik eerlijk ben. Een paar jaar geleden wist ik niet eens wat een ‘gatekeeper’ was (voordat Elena die Cultuurwetenschappen aan Erasmus Universiteit had gestudeerd, mij vertelde) en nu ben ik zelf zoiets (ik beslis wie door het hek komt). Ik maak ook een poging om contact met nationale culturele instellingen op te nemen in plaats van mijn duister netwerk van contacten te gebruiken en verbreden: als het goed is heb ik de naam van het contact, ambassade, land en taal correct ingevoegd in elk standaard e-mail die ik heb gestuurd…Toevallig heb ik net vandaag een tekst afgedrukt om te lezen die nu in de minirecensies zit, eerder het gevolg van het duister netwerk van iemand anders dan de mijne…

Lees meer

Middle East Dramatic Arts Forum (www.medaf.org) aankondigt een Symposium van Arabisch Drama op 9 februari in Hull (heel gemakkelijk met de boot vanuit Nederland dus). Voor meer informatie zie: www.hull.ac.uk/php/337367/symposium. Puur toeval is mijn baas bij Writernet, Jonathan Meth, één van de adviseurs bij het Middle East Dramatic Arts Forum, en het is ook puur toeval dat één van de oprichters, Penny Black, vertaalster Duits en zelf een toneelschrijfster van formaat, ook heel leuk is - zo’n symposium is natuurlijk de melding in ieder geval waard Er zou ook een spreker van Gridiron aanwezig zijn, het Britse gezelschap van Ben Harrison, die ook bij het MUZTheater werkt, als hij niet in Palestijn bezig is.Eigenlijk is de laatste week heel erg in het teken van Islamitisch/ Arabisch/ allochtoon (= ‘diverse’) theater geweest. Ik ben in gesprek met Jatinder Verma van Tara Arts geraakt, Anja bij het TIN heeft mij in contact gebracht met een jonge NL’se directeur in Engeland met een interessant toneelstuk, en aanstaande donderdag ontmoet ik Kader Abdolah (De reis van de lege flessen was het allereerst romans dat ik ooit in het Nederlands las). Tara Arts was het allereerste Brits-Aziatisch (zo noemen wij het) gezelschap in Engeland. Het was opgericht in 1977 na aanleiding van de moord op een Indiase jongen toen spanningen tussen de gemeenschappen heel erg hoog waren. Wat interessant aan Verma is, is dat hij z’n twijfels over het nut van subsidie voor zo’n gezelschap heeft hoewel hij al dertig jaar baat bij heeft gehad (nu niet meer, Tara is ook slachtoffer van het ‘bloed bad’ dat de laatste cultuurnota is geworden). Naar zijn gevoel leidt subsidie tot een soort segregatie (hij steunt ook geen aparte scholen voor de religieuze gemeenschapen) maar tegelijkertijd denkt hij dat het noodzakelijk is dat er steun voor ‘andere stemmen’ is. Het probleem met subsidie is dat vertegenwoordigers van aparte groepen worden gesteund terwijl de werkelijkheid (eigenlijk z’n ideeal) multicultureels is (‘multi-culti). Als het om de huidge maatschappelijke spanningen gaat, heeft hij, die daar al dertig jaar bezig is, geen kant-en-klaar antwoorden op, wat voor mij bewijs is dat het geen stommeling is.Trouwens, over z’n productie van ‘De storm’ legde hij uit dat voor hem de woede van Prospero die geuit in de storm in het begin wordt, dezelfde woede is als die van bepaalde Islamitische groepen tegenover het Westen. Hij had even gedacht om Prospero een Kalashnikov en een turban te geven maar heeft het toch niet gedaan. Jammer.Hij heeft ook onlangs gezegd dat iedereen op zoek voor ‘het’ Moslim toneelstuk is - ‘Wij willen begrijpen’. Ik stuur de Nederlandse regisseur zijn kant op en misschien ook iets van Eric. Ik weet niet of Kader Abdolah een tekst in z’n la liggen heeft maar ik zal hem het vragen.Tara Arts: www.tara-arts.com

Lees meer

Veel NL’ers, Europeanen en zelfs sommige Engelsen klagen over hoe oubollig Brits theater is. Anderen, zoals ik, bekennen dat het vaak beperkt en conservatief is maar dat het eigenlijk heel goed is voor wat het is (beoordeeld op eigen voorwaarden). En wat het is is tekstgebaseerde theater waarin de taak van regisseur en spelers is om de “waarheid” van de tekst uit te zoeken en overbrengen.De tekst is dus heilig. Shakespeare gaat natuurlijk om de woorden, de poëzie, de beelden die in je hoofd worden geschapen, de gevoelens die in je borst op spring als je je verbeeldt dat jij het is die de woorden zegt… (Of is dat alleen ik? En kom ik nu over alsof ik een dekbedhoesje heb met het Union Jack?)Het is dus heel erg belangrijk dat de spelers de woorden heel duidelijk uitspreken - nietenminst omdat de taal niet altijd even gemakkelijk is voor zelfs de liefhebbende Brit. Daarna worden intonatie en gevoel beoordeeld. Soms wordt het als een sportswedstrijd en je kijkt naar de manier waarmee ze de bekende monologen behandelen: in plaats van ‘Krijgt hij nou de bal door het hoop?’, ‘Nee, die klinkers/ dat woord moeten meer nadruk krijgen’, enz. (Of is dat ook alleen ik?).De rest, mise en scène [‘blocking’] en decor, doet niet heel erg toe zolang als ze aangenaam zijn en de wat ik net heb genoemd niet stoor. Als Noel Coward tegen een beginnend Laurence Olivier zei: ‘Onthoud je woorden en niet over de meubelen struikelen’. Misschien is het ook een reden waarom hoorspel in Engeland het nog heel erg goed doet.Mijn gedachten zijn aan Shespeare en de vorm van Brits theater gebracht omdat ik afgelopen vrijdag naar het Arts Theatre, Great Newport Street, ben gegaan om ‘The Tempest [De storm]’ te zien in het kader van mijn mastersopleiding Arts Administration (theatre) & Cultural Policy. De voorstelling is door Tara Arts gemaakt, de vooraanstaande Brits-Hindoestaans theatergezelschap.Maar misschien wordt het: ‘was’ de vooraanstaande Brits-Hindoestaans theatergezelschap. Vanaf 1 april hebben ze geen structurele subsidie meer.En ook ‘was’ omdat het niet meer heel erg bijzonder is.(Volgende week krijgen we een twee uur toespraak van de artistieke leiding van het gezelschap, Jatinder Verma, dus ik hoop dat niemand daar NL’s leest).De Hindoestaan bijdrage aan de voorstelling was Hindoestaan/ Islamitisch kleding en een beetje Hindoestaans-achtig/ islamitisch dans/ mime/ gebaar - wat helemaal niet storend was (zie boven) maar heel weinig er aan toevoegde. De gerenommeerde criticus van ‘The Guardian’, Michael Billington, heeft z’n best gedaan om iets van kolonialisme in de voorstelling te zien omdat het door een Aziatische groep wordt opgevoerd maar het stuk speelt zich af op een exotisch eiland en er is een slaaf, Caliban, ongeacht of het stuk door een Brits-Hindoestaans groep wordt gemaakt of niet. Achteraf bekeken was de voorstelling ambachtelijk gedaan met een geweldige Prospero - maar voor een of andere reden kwam het niet echt over. Het hielp niet dat het in het Arts Theatre was, een klein theater met een ouderwets vierdemuur toneel. Het hielp ook niet omdat er leerlingen in de zaal waren…Als de vloek van zalen in Nederland de CKV-bonnen zijn (hoe goed bedoeld dan ook), is het in Engeland dat Shakespeare verplicht is voor meeste leerlingen en vmbo studenten Engels. Gezelschapen en theaters moeten hun 50% (gemiddeld) eigen inkomsten voorzien (15% profijtbeginsel in NL? Net misschien? Maak me niet te lachen) wat betekent dat die Shakespeare teksten voor dat jaar worden opgevoerd, wat betekent dat die leerlingen/ studenten tegen hun zin door hun scholen naar de voorstelling worden gestuurd. Op school hebben leren leerlingen Shakespeare te haten, in de zalen leert het publiek leerlingen haten.Voor me zaten er 6 meiden die kennelijk niets van theater wisten. Sms’n en bellen door het begin van de voorstelling, kletsen door de voorstelling. Beleefd verzoeken om ze hun monden dicht te houden deed niet toe. Niet alleen was hun gedrag storend maar mijn woede op hun gedrag. Ik ben een grote voorstander van publiekbereik, ik geloof dat Shakespeare ook in de ergste achterstandswijken gedaan kan worden (meer zo in NL dan in het VK) - maar niet als het onsubtiel wordt gedaan. Behalve mijn vermoeden dat zulke jongeren slecht opgevoed en buitengewoon egoïstisch zijn is er ook een verantwoordelijkheid om scholen en het theater dat hun leerlingen weten wat van ze wordt verwacht qua gedrag, wat ze van een voorstelling kunnen verwachten, hoe ze zich moeten gedragen, en als nodig, ze uit de zaal te halen.Tegelijkertijd moet ik toegeven dat die leerlingen aspecten van de voorstelling heel leuk vonden en ze begrepen veel van de grappen wat lang niet iedereen kan doen (hoe grappig is Vondel, trouwens?) Dus misschien had ze iets aan een ‘allochtone’ voorstelling die ik niet had…Even iets anders: Keuzevak ‘Belangrijke regisseurs van de tweede helft van de 20ste eeuw’. Er is een wijziging in kamer geweest maar toch zijn al de Arts Admin.studenten (waaronder ik) daar tien minuten vroeg voor de les. De studenten Performance komen binnendruppelen wat tijd later.Veelzeggend, denk ik. (Foto van ‘The Tempest’, Tara Arts)’The Tempest’, Tara Arts, in het Arts Theatre t/m 27 januari en dan op tournee: http://www.tara-arts.com/HTML/current.htm

Lees meer

Zes maanden geleden was iedereen in rep en roer over het feit dat de Lottery Fund - die fonds die door onze staatsloterij wordt gefinancierd - afgetapt zou worden voor de Olympische Spelen. Ook de belofte dat er veel geld voor culturele projecten verbonden aan de Spelen zouden zijn, bleek vervolgens vrij leeg toen duidelijk werd dat met culturele projecten de opening en eind ceremonies van de Spelen werd bedoeld.Maar de verontwaardiging was snel vergeten toen bleek dat alleen vernieuwende en niet structurele gesubsidieerde projecten getroffen zouden worden - Engelsen hebben toch niets aan innovatief - en dat de begroting voor cultuur in het algemeen eigenlijk om hoog zou gaan. Om hoog met niet zoveel, punt zoiets, maar veel erger werd verwacht. Van de coalitie tegen plundering van de Lottery Fund is niets van gekomen.Twee weken geleden hebben wij onze nieuwe cultuurnota gehad in het ‘Annual Review 2007’. Dat heeft weer verontwaardiging veroorzaakt maar het is de vraag hoe lang die verontwaardiging zou duren. Maar eerst moet ik misschien uitleggen hoe het cultuurstelsel hier werkt. De Britse overheid stelt de begroting voor kunst en cultuur vast. Met uitzondering van een handjevol instanties (zoals het Royal Shakespeare Company en het Royal National Theatre) die geld direct van de overheid krijgt, wordt het geld overhandigd aan ons landelijke raad voor kunst en cultuur, Arts Council England (ACE) te besteden. crisesMaar het geld is niet helemaal onvoorwaardelijk overhandigd. De overheid wil een tegenprestatie zien en initiatieven met jongeren, multiculturalisme, publieksbereik, leefbaarheid, enz., enz., moeten worden aangegaan. Maar anders is het voor ACE hoe ze het geld uitgeven. ACE is net een herstructurering ondergaan waardoor de regio?s meer invloed en middelen zouden moeten krijgen. Deze herstructurering is helemaal in de trant van een groter beleid van democratisering dat betekent dat de verschillende delen van het Verenigd Koninkrijk voor zichzelf kunnen beslissen hoe ze het cultuurstelsel willen verknoeien. Daardoor denkt de landelijke overheid van de verantwoordelijkheid af te zijn terwijl principalities zoals Noordern Ireland vrijkaart hebben om hun cultuurbegroting weg te snijden (kennelijk zijn ze na dertig jaar burgeroorlog alleen in staat om geschilderde leuzen op een muur te waarderen).Het probleem met ACE nu is dat de instantie net heeft besloten om de structurele subsidie van 194 van 900 ?Regularly Funded Organisations? (RFO?s) te stoppen of drastisch te verminderen. Na drie weken is het nog steeds niet duidelijk welke organisaties zijn getroffen omdat alleen de betrokkene organisaties een brief in de brievenbus hebben gekregen. Belangen organisaties zijn nog bezig met het peilen van hun leden om precies erachter te komen wie wordt getroffen door de huidige nota.Maar stukje bij beetje horen wij van de een na de andere organisatie die in de moeilijkheden komen. Het geld houdt op voor het National Festival of Student Drama. Na 25 jaar krijgt Londen Bubble geen geld meer, enz. Van een interne e-mail van het Royal National Theatre d.d. 3 januari: ?What we do know is that the following theatre organisations have been reported in the Guardian and elsewhere as either being cut or axed: Quicksilver, Pop-Up, London Bubble, Union Dance, Bush, LIFT, Queer Up North, Drill Hall, Watermans, Arts and Business, Total Theatre, Compass, ETT, Lip Service, Kaos, Orange Tree, Cambridge Arts, Derby Playhouse, Bristol Old Vic, Exeter Northcott, Eastern Angles, Pride of Place Festival, Norwich Puppet Theatre, Creative Arts East, Tara Arts, People Show, Stationhouse Opera, National Student Drama Festival, ITC, Yvonne Arnaud, Dukes Lancaster, Circus Arts Forum, Red Shift, Chisenhale, Mimika, Freehand? gevolgd met: ?If you have heard of a theatre not on this list which has been cut, please let us know?.De redenering achter de beslissingen blijven voor velen duister vooral omdat het geen kwestie van bezuinigingen is: ER WORDT MEER GELD AAN KUNST EN CULTUUR BESTEEDT DAN OOIT. Sommige organisaties krijgen zelfs een verhoging terwijl anderen - waarover niets qua zakelijke voering of kunstzinnige prestatie valt te klagen - vanaf 1 april zouden moeten ophouden. ACE zegt dat het meer in gebouw-gebonden theaters wil investeren terwijl een aantal van die theaters zullen dicht gaan, gezelschapen in de regio?s verliezen geld zonder aandacht voor hun nationale betekenis, enz. Belangen organisaties zoals het NCA kunnen weinig zeggen omdat ze nog niet weten hoe groot het slaag is, terwijl het TMA precies over de onduidelijkheid klaagt.Misschien is het omdat de cultuurgemeenschap tot nu toe in het huidige klimaat zo tevreden is geworden dat men aan een vernieuwing van het stelsel hebben gedacht. In tegenstelling met het grotere publiek dat blijkt en masse voor een nieuwe regering te willen stemmen, herinner wij kunstzinnige-types ons hoe slecht het onder de Conservatives was geweest. En huiveren. Voor bijna 20 jaar hadden we 75% minder voor kunst en cultuur als we nu hebben.Dus, van een protestactie over de nieuwe nota, net als het nergens-te-zien actie over de loterijfonds, verwacht ik weinig. *’Theatre drama becomes a crisis’ - krantenkop, The Guardian, 5 januari.

Lees meer

Unaniem zijn alle de Europeanen met wie ik over ‘Warhorse’ heb gesproken - het is ouwe bollig. Terwijl het uitverkocht is en de (Britse) critici lovend zijn (ik heb het zelf niet gezien). Bovendien hebben een aantal van mijn medestudenten nauwelijks of geen goede voorstelling in Londen gezien sinds ze in september zijn aangekomen. De internationalisering van theater wordt niet gemakkelijk, kennelijk.Ik was benieuwd naar hoe mijn studiegenoten op pantomime zouden reageren.Het is die tijd van het jaar alweer en het Panto seizoen is al begonnen. Als schooluitje zijn we gegaan naar het Hackney Empire (gebouwd in 1901, het eerste theater met elektrisch licht en waar Charlie Chaplin en Stan Laurel hun carrières zijn begonnen). Eigenlijk heb ik een enorme hekel aan pantomime - voordat ik zeven jaar oud werd dacht ik dat pantomime idioot was en mijn mening is niet veel veranderd. Maak geen vergissing, pantomime heeft niets met mime te maken, dus als ik het over stomme grapjes heb, bedoel ik ‘flauw’. De huidige vorm van pantomime heeft z’n oorsprong in ‘music hall’ - het cabaret van de Victoriaanse periode. De entertainment van de minima. Zang en dans. Oh, en travestieten… (Die Engelsen, toch!)Maar net als Nederlanders en Belgen houden vol dat Zwarte Piet niets met discriminatie te maken heeft (zelfs als hij alleen zwart vanwege de schoorsteen is, is het weer een allochtoon die vies werk moet doen) houden wij vol dat het feit dat een man en oude dame speelt, en verliefd op een jonge man is (vaak een prins) en dat een vrouw een jonge speelt die tegelijkertijd haar/zijn(?) mooie benen moet laten zien en bovendien het hand van nog een vrouw moet winnen, dat het helemaal onschuldig is.Ilaria en Agne vroeg me of dit typisch voor pantomime was. Ja, zei ik, minstens al 100 jaar zo. Toen ik begon over de oorsprong van pantomime in commedia dell’arte, keken ze mij raar aan.Ilaria vond de voorstelling deze keer goed. Alleen de tweede keer sinds ze in Londen is aangekomen. Maar nee, deze is niet te exporteren naar Italië. Agne was - volgens goed Litouwse gewoonte als een voorstelling niet deugd - al na de eerste act weggelopen.Ik heb over de voorstelling niets verder te zeggen behalve dat het bepaald ‘multi-culti’ was - geen verassing gezien dat het East End de meest cultureel diverse wijk in Londen is.Maar Agne heeft eindelijk een goede voorstelling gezien. Een tweeluik op het Royal National Theatre van ‘Chatroom’ door Edna Walsh(?) en ‘Citizenship’ door Mark Ravenhill. Ravenhill, hij doet het altijd goed in Europa. Ook in Nederland! Zelfs is hij in het Litouws vertaald. Misschien is er hoop. Ook hoop omdat er nog iets interessants in het Royal National Theatre te zien is. De kritiek op het National is dat het probeert met het West End te concurreren door teveel commercieelachtige voorstellingen te maken (jammer dat het West End niet probeert met het National te concurreren). Het hoeft dat niet te doen ten eerste omdat het een enorme subsidie direct van de overheid ontvangt (één van de weinigen) en ten tweede omdat de kaartjes zo goedkoop kunnen zijn. Goedkoop in vergelijking met andere theaters in Londen, ₤10 (€14) voor een redelijke plaats namelijk. De reden waarom de kaartjes zo goedkoop zijn is door een geweldige marketing gelegenheid. Een bepaald wisselkantoor heeft de kaartjes gesponsord zodat je geen kaart koopt maar een ‘Travelex-kaart’. Het is niet genoeg dat vlaggen met de naam van het bedrijf vóór het Royal National Theatre in de wind vliegen (weet de Koningin?), maar de kaartjes zelf dragen de naam en contact gegevens van het bedrijf. Handig als je een toerist in Londen bent, dachten ze misschien.Ik kon zelf niet naar de ‘Chatroom/Citizenship’ voorstelling gaan omdat ik het ondertitelen van een documentaire over ‘Formaat - werkplaats voor participatief drama’ moest klaarmaken. Formaat is iets die buiten Nederland goed bekend staat. De docent ‘Applied Drama’ aan Goldsmiths, University of London is met ze bekend in ieder geval.Net als wijktheater, dacht ik dat ‘Theatre of the Oppressed’ iets typisch voor Nederland zou zijn. Ik hoor dat niet zo is maar de bereidheid van Nederlandse instanties om zo’n groep in te schakelen om maatschappelijke problemen aan te pakken maakt NL voor mij weer een gidsland. We doen het hier de laatste tijd ook niet zo slecht en ons vooraanstaande ‘Theatre of the Oppressed’ is Cardboard Citizens. Zie beneden voor meer informatie:’Warhorse’, gebaseerd op de romans door Michael Morpurgo, Royal National Theatre, t/m 14 februari: http://www.nationaltheatre.org.uk/warhorse ‘Dick Whittington and his Cat’, Hackney Empire, t/m 12 januari: http://www.hackneyempire.co.uk/show_details.php?show=104Voor meer uitleg over pantomime is er een goed artikel op Wikipedia: http://en.wikipedia.org/wiki/Pantomime en dan is er mijn artikel op Moose.nl van een jaar geleden: ‘Pantomime? Da’s zonder te spreken toch?’, ‘Chatroom/Citizenship’, door Edna Walsh en Mark Ravenhill, Royal National Theatre, t/m 2 januari: Royal National Theatre, programme: http://www.nationaltheatre.org.uk/ Formaat - werkplaats voor Participatief Drama: Cardboard Citizens:

Lees meer