Een overdonderend begin. En een boeiende voortzetting. Hoe hedonistische westerlingen onmachtig zijn, hoe kapitalisme het succesvolle afweermechanisme tegen liefde en medemenselijkheid blijkt, hoe hedonisme en hebzucht buitenstaanders oplaadt en hoe dat afloopt. En hoe Johan Simons Michel Houellebeck pruimbaar maakt. Ja, het gaat ergens over en de dames en heren op het toneel doen daar helemaal recht aan.

Een voorstelling als een Zwitsers uurwerk. Goed, het is conventioneel theater, maar wél van de bovenste plank. Martin McDonagh (zijn “Leenane Trilogie” door ZTHollandia zaliger gedachtenis, vonden we ook geweldig)heeft zijn verhalen feilloos in elkaar gestoken. Ja, na deze voorstelling geloof ik hem: de kunst is waardevoller dan de kunstenaar, zijn verhalen zijn belangrijker dan verhalenverteller Katurian, de (doorgaans angstwekkende) schepping is belangrijker dan de schepper.Tom Kleijn heeft er schitterend Nederlands van gemaakt, regie en acteurs verdienen met deze productie wat ons betreft zelfs hoofdprijzen. Vooral Tijn Docter als wijze gekke broer Michal en de vermoeid cynische inspecteur Tupolski van Harry van Rijthoven zijn prachtig. Voor een schamele € 8.- zagen we bijna 3 uur prachttoneel. Gaat dat zien!

“Zeeuwse Nachten 1 heeft geen pretenties maar is wel een prestatie. Het is vijf kwartier aangenaam toeven bij de queeste van Hans “Vinger” Brinkers, zijn taxi en zijn Zeeuws Meisje. De tekst (Rogier Schippers) loopt steeds lekker en is vaak geestig, de zang (Kees Scholten) klinkt ongecompliceerd en toegankelijk, de muziekanten (Kim Soepnel, Jef Hofmeister & Dennis Stroucken) zijn innemend en het hondje erg relaxed. En wij dus enthousiast. Naar de twee komende delen van het drieluik kijken we uit.

Dat we balanceerden op de rand van verveling en ergernis kwam niet door Ingmar Bergman en al helemaal niet door Linda van Dyck. Die maakte iets moois van haar Charlotte. Maar verder overheerste bij ons verbazing. Over het decor, over een niet zozeer saaie alswel houterige Victor, over een regie die het er wat betreft Eva wel erg dik op legt. Teleurstellend, want we hebben echt uitgekeken naar de hernieuwde kennismaking met Camilla Siegertsz.

Gijs Scholten van Aschat voorspelde na zijn opwarmertje vooraf, dat onze gedachten tijdens de voorstelling wel eens zouden afdwalen. Dat moet je niet laten gebeuren, je moet je kop er goed bijhouden. Doe je dat, dan kun je niet alleen een paar meesterlijke acteurs zien (Bert Luppes!), maar ook een pak fascinerende vertellingen uit een “plooi in de tijd”. De overgrote meerderheid van de Moosers die me voorgingen, vonden het helemaal niks. Loek Zonneveld ( in de Groene Amsterdammer van 9 december jl) en het gisterenavond aanwezige publiek wél. Net als ik dus.

Licht, luchtig, charmant, elegant, dynamisch. Maar vooral veel luchtige, theatrale bavarois. Een lichtgewicht voorstelling over stadse fratsen in een bos. Maar wel uitgevoerd door vakmanschappelijke zwaargewichten. Toch een beetje zonde van al dat talent. Eén van mijn metgezellen meende aan de overkant van het speelvlak de heer J. v.d. Ende te ontwaren. (O ja, vergeleken met onze plaatsen op het balkon van de Stadsschouwburg, is er in de Economy Class van KLM plenty beenruimte - een extra tomaat)

Crises leiden tot verandering. In dit geval wordt de hoerenlopende Beck een bespiegelende, tedere partner vanaf het moment dat het medische doodvonnis over Vogel, zijn vrouw, is afgekondigd.
Zoals past voor een Beck praat hij, zingt hij en tjilpt (tja, een vogel-beck nietwaar) hij veel. En doet dat onnavolgbaar, fascinerend en geweldig ontroerend. Moeiteloos laat hij je als toeschouwer met de meest onwaarschijnlijke kronkelingen van het gemoed meegaan. Wim Opbrouck is in de vorm van “Ten Oorlog” ( misschien zou een regisseur hem ook nog eens moeten laten motor rijden op toneel).
Met respect, maar voor de drie andere acteurs, de Asielzoeker incluis, blijft weinig ruimte over om te schitteren. Maar schitterend is de voorstelling wél.

Een twee uur durend sollicitatiegesprek. Maar meer nog een verbale aanvals- én verdedigingsoorlog met kerende kansen. Tegelijk óók de afrekening door bijna gesmoorde zonen, met hun verpletterende moeders.
Onverwachte wendingen, bizarre vondsten, subtiele humor, schrijnende observaties en dat alles afwisselend vervreemdend en innemend gebracht.
Hoewel niet meer dan vijftig inwoners uit het werelddorp Amsterdam in de Rode Zaal van de Brakke Grond aanwezig waren (vandaar de tomaat), zagen wij twee leermomenten:
- laten we snel op zoek gaan naar (vertaald) werk van javier tomeo
- en laten we gauw “antigone” bij onze favorieten zetten.

Goed nieuws: heden ging Moose global.
Minder goed nieuws: gisteravond zagen we “kooiboys” en ik kan er niet kapot van zijn. Dat geldt wel voor de deel en de boerderij. Die donderden uiteindelijk uiterst spectaculair in elkaar. De voorstelling als geheel is vooral “knap”. “Vermakelijk” ook, zo nu en dan. Maar niet veel meer. Grollig, grappig en heel oppervlakkig. Niet het pareltje van zomeravondtheater, waar de Volkskrant het over had.
Nou ja, het kan ook niet élke avond prijs zijn.

Op de site van De Tijd is de ontstaansgeschiedenis van deze produktie te lezen. Dat doet een vreselijke vorm van gekunsteldheid vrezen.
Maar, halleluja, daar is helemaal niets van te bespeuren. Integendeel,het resultaat is prachtig. Het is poëzie op de vierkante meter. Mooi, gevoelig, filosofisch, grappig. En daarvan dan niet één, maar dozijnen vierkante meters.
De Nederlandse taal blijkt een avondlang wonderschoon. De twaalf acteurs maken er tal van korte kunstwerkjes mee. Door de bekwame behandeling van de tekst natuurlijk. Maar ook door de oogstrelende poses en tableaux. Zelfs het gruwelijke Hammondorgel ontpopt zich hier als een fijngevoelig instrument (wat zou Prokovjev er van denken?).
Het is duidelijk: er komt uit Vlaanderen weer veel goeds.
Ik heb het weer eens zwaar zien sneeuwen in het Nauw van Calais.