Klaboem!
Zit je net even rustig achteroverleunend in je luie stoel, beetje te keuvelen of te zappen of zo - valt daar in ene een fors geschapen boek op je schoot! Opengevouwen ook, en niet ondersteboven, zodat je meteen tot lezen overgaat! Later merk je wel waar je er nou precies in viel. Eerst maar eens even ontdekken waar we ons nu bevinden. Zeker lijkt toch wel dat dat heel ergens anders is dan voor die Klaboem. Wat een puinhoop trouwens.
Maar ondertussen blijft het, naast dus die hoop zooi, een boek dat we voorgeschoteld krijgen. Er wordt net zoveel verteld als gespeeld. En iemand die een paar bladzijden geen tekst heeft, is dus ook niet aanwezig. Handig, die zooi. Theatraal ziet het er allemaal prima uit. Maar ja, het is een boek, van Houellebecq nog wel, dus zal het toch ook daarover moeten gaan. Welnu, ik ben het er nog niet zo mee eens. Zo. Nu het toneelstuk weer, waar de personages niet helemaal doordringen omdat ze boekpersonages zijn, meer dat dan toneelpoppetjes, met hun ge-vertel. Niet dat het vervelend is, want er was best goed spel te zien, en ook spelplezier (er lag een hoop lol tussen de zooi). Maar echt meeleven lukt niet.
Het meedènken dan, lukt dat? Nou, het boek werd niet weggespeeld door al het theatrale geweld. Hedonisme, pornografie, kapitalisme, de seksuele samenleving, en wat wordt er zoal nog meer hierbij genoemd - en dan dat mannetje aan de zijlijn met zijn waarheidjes. Moslim. Met klaboem tot gevolg. Dat is nog niet vanzelf belangwekkend hoor, of maatschappijkritisch, of ge-engageerd. Mighty Society heeft de tijdgeest beter bij de kladden, dacht ik toch. Maar misschien ben ik het er gewoon nog niet zo mee eens, en is het nadenken nog maar net op gang.
Met dat het, hoewel geen topstuk, een prima genietbare voorstelling is, ben ik het wel eens. En nagenietbaar is het zeker.
Op zich was het een vermakelijke voorstelling. Maar eigenlijk alleen de opening vond ik boeiend. Een verhaal is ver te zoeken. Het was dan ook plotsklaps afgelopen terwijl wij nog dachten dat het pauze zou zijn. Erg vreemd verhaal. Wel goed gespeeld. Maar Rouw Siert Electra en De graaf van Monte Cristo van de vorige topstukken vond ik vele malen beter.
Het was een reprise… Veel over het stuk gelezen.Afgezien van het thema dat weerbarstig is.. vooral genoten van de fantastische acteerprestaties…
Door Platform te laten beginnen met de terroristische aanslag waardoor het decor vol troep komt te liggen weet Johan Simons het beeld van opbouw en afbraak prima te accentueren. De acteurs zijn letterlijk op zoek naar het meubilair, kleding en rekwisieten waarmee en waarin ze moeten spelen. Els Dottermans en Steven van Watermeulen spelen Michel en Valerie met de nodige passie en komische noot. Maar ik was name ook gecharmeerd door Maartje Remmers die ik los van haar rol in De Bitterzoet alleen in producties van JongHollandia heb zien spelen. Haar spel als jaloerse,verbitterde echtgenote met grove mond, woeste stem, bijbehorende mimiek en onhandige houding hebben me diverse malen aan het lachen gebracht. Verder is het altijd lovenswaardig als een regisseur nieuw talent een kans geeft. Ook deze voorstelling toont overduidelijk het stempel van Simons zoals ik dat maar al te goed herken van uit ZT Hollandia tijd.
Na Elementaire Deeltjes is nu ook het boek Platform van de Fransman Michel Houellebecq bewerkt voor toneel. De uitvoering van NTGent is weergaloos.
Zoals in al zijn boeken analyseert Houellebecq onze samenleving, en we komen er niet al te best vanaf. Is het westerse ideaalbeeld altijd geweest dat seks en liefde samengaan, Valérie (Els Dottermans) en Michel (Steven Van Watermeulen) komen tot een ander inzicht en confronteren ons daarmee met de harde realiteit: ze ontdekken dat ze het meest van elkaar genieten als ze seksualiteit en liefde loskoppelen. Door het seksuele genot op zich te cultiveren, ontstaat een toestand van ware liefde, is hun ervaring.
De toneeluitvoering overstijgt het boek, overstijgt zelfs het toneel; als Peter Pan komen de karakters tot leven. Het decor is treffend eenvoudig en grauw, de acteurs zetten een prestatie van wereldformaat neer. Meesterlijk is de terrorist, die als een eenmanskoor zijn commentaar op het gebeuren richt op de spelers. Cynisme, optimisme en keihard realisme gaan hand in hand.
Tot 15 februari heb je de kans om dit stuk in Nederland te zien. Doe dat ook.
Ik moest na twee uur zitten toch nog even gaan zitten en dat heb ik lang niet meer gehad. In Platform wordt afgerekend met de morele dominantie van de westerse wereld. Zoals ook in Titus vraagt Simons zich af welke beschaving er eigenlijk te verdedigen valt. Op een veellagige en toegankelijke, ontroerende en humorvolle manier (Els Dottermans met een niet gespeelde slappe lach)wordt getoond dat de huidige wereld oneindig veel complexer is dan sommige populisten ons willen doen geloven. Eindelijk weer eens theater wat er toe doet. Hulde ook voor de jonge spelers. Alleen jammer dat op het eind alles nog een keer wordt uitgelegd. De sterke beeldentaal zei al genoeg. Maar er zijn geen kwart tomaatjes.
Een overdonderend begin. En een boeiende voortzetting. Hoe hedonistische westerlingen onmachtig zijn, hoe kapitalisme het succesvolle afweermechanisme tegen liefde en medemenselijkheid blijkt, hoe hedonisme en hebzucht buitenstaanders oplaadt en hoe dat afloopt. En hoe Johan Simons Michel Houellebeck pruimbaar maakt. Ja, het gaat ergens over en de dames en heren op het toneel doen daar helemaal recht aan.