Onderwerp
archieven (18 nieuwsberichten)
- De samenstelling van het theaterpubliek is sinds 1699 onveranderd.
Theaterbezoekers zijn overwegend hoog opgeleid, afkomstig uit de hogere burgerij en behoorlijk oud. Maatregelen om een breder publiek naar de schouwburg te trekken zijn dan ook zinloos. Dit blijkt uit onderzoek van de historicus Henk Gras, die vijftien jaar lang bevolkingsgegevens, belastingarchieven en kaartverkooplijsten van de grote schouwburgen in Nederland doorspitte.
"Echte arbeiders treffen we nauwelijks aan in de lijsten", aldus Gras. "De goedkoopste plaatsen zijn nooit populair geweest. Dankzij de invoering van subsidies in de loop van de twintigste eeuw neemt het theaterbezoek onder de gegoede middenklasse toe. Dergelijke regelingen steunen dus de leidende cultuur." De wisselingen in belangstelling voor theater zijn volledig terug te voeren op economische conjunctuurgolven, wat volgens Gras duidt op een publiek dat zich niets aantrekt van modegrillen. "De reden waarom bepaalde groepen altijd en andere groepen nooit naar het theater gaan, is puur cultureel van aard. Het is daarom zinloos om ernaar te streven culturele minderheden en jongeren naar klassieken te laten kijken."
Overigens is Gras geen voorstander van het afschaffen van kunstsubsidies: "Dan keer je terug naar de situatie van de zeventiende eeuw. Dan veroordeel je toneelspelers weer tot de bedelstaf. Theater is een volstrekt oneconomische bedrijfstak geworden, dus zonder subsidie overleeft het toneel niet. Zelfs Joop van den Ende kan niet overleven zonder alle subsidies die hij direct en indirect opstrijkt." (Brabants Dagblad, 3/5/06)
- Wie wil weten wie wanneer wat speelde in de Tweede Wereldoorlog, kan terecht op de website van het Theater Instituut Nederland. Naast een database is ook achtergrond informatie te vinden en wordt iedereen uitgenodigd te publiceren over het onderwerp theater in WOII. (Redactie, 17/3/04)
- Voor alle fans nu nog meer Toon. Jacques Klöters en Lisa Wade hebben bij het samenstellen van een verzamel cd-box van het werk van Toon Hermans natuurlijk nieuw materiaal gevonden. De box wordt 24 november in Carré gepresenteerd. (ANP, 11/11/03)
- 'De landman van Chigago, of hoe men uitgever wordt van een landbouwblad, een blijspel in twee bedrijven', ooit eens anoniem gepubliceerd in de 'Snoecks', is wellicht van Elsschot. Guido Lauwaert, bezig met een artikel over de schrijver, deed de ontdekking in de archieven van het jaarboek. Alfons de Ridder, want zo heette Elsschot eigenlijk, werkte als advertentie-acquisiteur bij Snoecks. Volgens Lauwaert had hij waarschijnlijk wat onverkochte ruimte over en vulde die toen met zijn eigen tekst. Eerder werd Elsschot al herkent in 'Drama in vier bedrijven' van Nicodemus, ook gepubliceerd in de Snoecks. Lauwaert verwacht nog wel meer te ontdekken in de archieven. (Parool, 17/9/03)
- Het Van Gogh Museum gaat een tentoonstelling maken over de Scala in Milaan. Decorontwerpen en kostuums, vooral van de "exotische" opera's als 'Aïda', 'Madam Butterfly' en 'Turandot', vormen de kern van de expositie. 'La Scala, de Oriënt en de Opera, 1780-1930' heet de tentoonstelling dan ook. De schatten van de Scala zijn van 7 november tot en met 8 februari te bewonderen. Het TIN organiseert in dezelfde periode een schaduwtentoonstelling 'De Oriënt in de Opera Nu'.
(ANP, 29/8/03)
- Het zoekgeraakte libretto van de opera 'Bill Clifford' van Godfried Bomans is teruggevonden in de archieven van het Nederlands Muziek Instituut in Den Haag. Een lid van het genootschap vond het libretto tussen de nagelaten partituren van de Haarlemse componist Jan Mul. Secretaris W. van Leersum van het Godfried Bomans Genootschap noemt het een grote vondst: "We waren er al jaren naar op zoek, het is een flink werk. Maar er valt nog veel meer werk van Bomans te zoeken." Het stuk is maar één keer opgevoerd, bij de opening de Technische Hogeschool Twente in 1964, het genootschap heeft een tweede opvoering gepland. (ANP, 6/1/03)
- Decor- en kostuumontwerper Nicolaas Wijnberg (83) heeft een groot deel van zijn collectie aan het Theater Instituut Nederland overgedragen. De schenking omvat ontwerpen voor toneel-, opera- en dansproducties, grafiek, theaterfoto's en ander archiefmateriaal. (NRC, 10/6/02)
- Drs P heeft zijn archief aan het Theater Instituut Nederland geschonken. Het was niet echt zijn archief maar een archief over Drs P, aangelegd door Ivo de Wijs. Hoe het ook zij: het ligt nu in het TIN. (NRC, 11/4/02)
- Na 50 jaar zijn enkele Italiaanse teksten voor theaterstukken uit de bibliotheek van Goethe teruggevonden. De stukken doken in 1942 op in Rome, maar na de oorlog waren ze verdwenen. Een Chileen blijkt de huidige eigenaar. De boeken zijn te zien tijdens de museumnacht in Weimar, op 25 mei. (NRC, 20/3/02)
- In Oostenrijk is een onbekend manuscript van de in 1989 gestorven schrijver Thomas Bernhard gevonden. Het betreft een bewerking van het drama 'Mannerhouse' van de in 1938 gestorven Amerikaan Thomas Clayton Wolfe, schrijft de krant Der Standard maandag. Bernhard liet in 1957, toen hij 26 jaar was, lege pagina's inbinden in een uitgave van het toneelstuk en maakte daarop talrijke notities. Sommige delen van het drama werden geheel herschreven. De schrijver heeft meer dan eens naar het manuscript verwezen, maar het werd niet in zijn nalatenschap aangetroffen. Nog in 1996 spraken onderzoekers het vermoeden uit dat het om een verzinsel van Bernhard ging.
Eigenaren van twee antiquariaten in Wenen en Graz zeggen dat zij het manuscript een half jaar geleden uit het bezit van een boekhandelaar in Salzburg hebben verworven. Zij zijn na een diepgaand onderzoek van het manuscript in de openbaarheid getreden. Hugo Wetscherek van het antiquariaat Inlibris in Wenen schat de waarde van het stuk op 420.000 euro (924.000 gulden). Op 68 met potlood geschreven bladzijden verlegt Bernhard de handeling van de Amerikaanse Burgeroorlog naar de Koreaanse Oorlog. "Er zijn betere toneelstukken, maar er zijn er maar enkele die ik met meer hartstocht heb gelezen en gewaardeerd", citeert de Oostenrijkse krant uit de notities van Bernhard.
De Oostenrijkse schrijver, die leefde van 1931 tot 1989, heeft vooral bekendheid gekregen door zijn niets ontziende kritiek op Oostenrijk. Hij raakte daardoor herhaaldelijk in schandalen en processen verwikkeld. In zijn testament bepaalde hij dat zijn toneelstukken nooit meer in Oostenrijk zouden mogen opgevoerd. (ANP, 12/11/01)
- Twintigduizend toneel-, dans-, cabaret-, opera- en musicalvoorstellingen en vele digitale museumcollecties zijn sinds deze week toegankelijk via internet. Met een database theaterproducties, een catalogus en een adressenbestand maakt het Theater Instituut Nederland (TIN) de theatergeschiedenis toegankelijk voor een groot publiek. In de database staan theaterproducties vanaf 1988 tot heden, waarbij alle medewerkers aan de productie worden vermeld, evenals het spelende gezelschap, en data van premières. De catalogus bevat gegevens uit de mediatheek en uit de museummaterialen van het TIN. (AD, 12/10/01)
- Dirk Tanghe, de artistiek leider van de Paardenkathedraal, is zijn archief kwijt nadat een brand afgelopen woensdag zijn werkruimte verwoestte. Volgens Tanghe is zijn hele verleden in één klap verdwenen: "tekeningen, briefjes, bierviltjes met ideeën en tekeningen, foto's van mijn kinderen, zelfs een tafelkleed met het ontwerp van een voorstelling, alles is verbrand." Onder de spullen bevonden zich ook driehonderd videobanden met alle registraties van de 53 voorstellingen die hij in zijn leven maakte. Kopieën zijn er niet. Gisteravond is ondanks alles Tanghe's voorstelling 'Jean, Julie en Christine' in première gegaan. (Volkskrant, 18/5/01)
- In Stuttgart is een haarlok die vermoedelijk heeft toebehoord aan Friedrich Schiller (1759-1805) voor 3000 mark geveild. Het geld komt ten goede aan een plaatselijke kerk. Volgens predikant Helmut Liebs is het bestemd is voor de restauratie van de kerk. De schenker van de haarlok, die van moederszijde afstamt van een adelijke Oost-Duitse familie, had de ongeveer 12 centimeter lange blonde lok gevonden tussen de spullen van een erfenis. Het haar bevond zich in een omslag waarop in oud-Duits geschreven stond 'haarlok van Schiller'. Een vergelijking met een andere lok van de dichter in het Schiller-archief in Marbach heeft uitgewezen dat de geveilde haarlok hoogstwaarschijnlijk echt is. (ANP, 8/12/00)
- Na een uitgebreide zoektocht heeft het werkhuisje van Wim Kan - een tuinhuisje uit Kudelstaart - een nieuwe plek gevonden. Het verhuist naar Het Koningstheater in Den Bosch, nadat het Theaterinstituut vanwege plaatsgebrek had gezegd het huisje niet te willen. (Volkskrant, 9/9/00)
- Een jaar geleden las Alan Ehrlich op Moose dat het TIN in het bezit was gekomen van bijzondere manuscripten van zijn oom en nu later is daar de 'Max Ehrlich Association, in Memory of the Westerbork Theater Group, 1943-1944'. De stichting houdt zich bezig met het documenteren van materiaal de theatergroep, publicaties, lezingen en tentoonstellingen rond het onderwerp. (VNG, 8/9/00)
- Het Zuidelijk Toneel heeft ook een jubileumboek. Andere gezelschappen wachten toch wel een kwart eeuw met zo'n retrospectief, maar die hebben er natuurlijk ook geen tien jaar Ivo van Hove op zitten. Bij het boek zit een CD-rom met videofragmenten en foto's. (VNG, 5/9/00)
- De Muziekprijs van het Prins Bernhard Fonds is gewonnen door geluidsrestaurateur Harry Coster. De 53-jarige Coster begon in de jaren '70 met het samenstellen en uitgeven van platen met historisch geluidsmateriaal. Coster maakte in opdracht van het TIN een aantal platen met historische opnames van cabaretiers en zangers. (AD, 23/6/00)
- Het wordt "het grootste en meest uitgebreide theaterarchief van de twintigste eeuw" genoemd: het archief van Laurence Olivier. De British Library heeft het voor zo'n 1 miljoen pond aangekocht van de familie van de Britse acteur, die in 1989 overleed. In het archief bevindt zich onder meer correspondentie met Marilyn Monroe, Richard Burton, Winston Churchill, T.S. Eliot, Noel Coward en persoonlijke brieven aan Vivien Leigh, met wie Olivier 21 jaar getrouwd was. (NRC, 6/4/00)