oude meuk
Artikel
Zo aardig als Ane van Haije is, zo nors is zijn vader. Al vanaf de eerste dag dat wij zijn erf betraden, bekeek hij ons met argusogen.
-door Mathijs Verboom
De vader van Ane is boer, terwijl zijn zoon zich op de horeca en appartementenverhuur heeft gestort. Het is een van de thema's die dit jaar Oerol beheersen: het verdwijnen van de boeren. Langzaamaan verandert Terschelling een een luxe bungalowpark. De nieuwe generatie Terschellingers ziet de toekomst niet meer in het ploegen en houden van beesten, maar in het commercieel uitventen van het eiland. Daarom heeft fotografe Linette Raven prachtige foto's van de laatste boeren gemaakt die langs de kant van de weg bij Hoorn staan opgesteld. In het langsrijden naar het festivalterrein kijken deze verweerde koppen in zwart-wit je aan met de vraag waar het in hemelsnaam naartoe gaat met het eiland.
Die vraag zien wij ook elke dag in de ogen van Ane's vader branden als hij ons voorbij rijdt op zijn trekker. Weinig woorden maakte hij aan ons vuil, maar als hij taal in zijn mond nam, spuugde hij de zinnen uit. "Daar zou ik niet gaan zitten," had mijn oom, zelf eilandbewoner, ons gewaarschuwd toen we in januari op zoek gingen naar een schuur. "Met die boer valt niet te praten."
Tot ons geluk lag de verantwoordelijkheid voor onze aanwezigheid bij Ane en niet bij zijn vader, wat de oude man niet lekker gezeten zal hebben. Al op de eerste dag dat wij zijn erf betraden vergaste hij ons op enkel achterdocht, en toen Erik Whien, de regisseur, en ik besloten de laag hooi, die op de grond van de schuur lag, te verwijderen waren de rapen gaar. "Wa doe ullie?" vroeg hij terwijl hij verbeten aan kwam benen. "Wij ruimen het hooi op," zei Erik. "Nee," snauwde Ane's vader, "da willik nie hebbe." "Maar we hebben het netjes gevraagd aan Ane," probeerde ik nog. "Da sal best, maark ben der nie blij mee." Waarna hij met woeste tred wegliep. Even vreesde wij dat er drie vreselijke weken zaten aan te komen, tot we begrepen dat niet de boer maar zijn zoon hier de beslissingen nam.
"Dat is het generatieverschil," vertelde Ane later. "Mijn vader ziet niet in wat Oerol voor ons oplevert, hij kan er niet aan wennen."
Hoe waar deze woorden waren bleek vorige week toen wij het heikele plan opvatten om boven op de duinen twee kruizen te plaatsen, zodat bezoekers van onze voorstelling bij het verlaten van de schuur de graven van Kniers zonen zouden zien. Echter, we hadden de kruizen nog niet geplaatst of de oude boer stormde op ons af. "Was da?" brulde hij Flip Filz, die de reder Bos speelt, in het oor. "Dat zijn kruizen, meneer," antwoordde Flip vriendelijk. "Das Godslastering. Da sal de goeie God nie leuk vinde. Ask da had gewete, hak nooit toestemming gegeve, en mien vrouw, die vinnet nog veel erger as ik. De goeie God sal ullie straffe, so waar ask hier sta." Flip was wit weggetrokken terwijl de boer met een priemende vinger naar de kruizen wees. "Weg die kruize."
We deden wat hij zei, bang als we waren dat hij gelijk zou hebben en de God's toorn over ons zou neerdalen. Later gaf Ane wel toestemming voor de kruizen, omdat hij ze bij de voorstelling vond passen.
Nu staan ze elke dag de bezoekers van 'Op Hoop van Zegen' op te wachten. De vader van Ane hebben we sindsdien niet meer gezien. Die wacht thuis tot de Godslasteraars zijn erf hebben verlaten.