theaterpraat

Juni 2004 Die mooie witte beha heb ik niet gezien. Al maanden staat hij op de affiches van Demonen van Het Nationale Toneel en in de advertenties in kranten en tijdschriften. Het is een foto waarop Gijs Scholten van Aschat en Ariane Schluter erg hun best lijken te doen om agressie en passie uit te stralen. Ik blijf hem maar mooi vinden. Misschien is die beha wel helemaal niet zo bijzonder en komt het door het contrast met de gezichtsuitdrukking van Gijs Scholten van Aschat.

Een naar bericht
Wat is dat eigenlijk voor gezichtsuitdrukking? Ariane Schluter staat voor hem en laat haar hoofd achteroverhangen op zijn linkerschouder. Haar jurk is kapot. Dat heeft Scholten van Aschat gedaan. Want die houdt met gespreide armen de gescheurde jurk open. Ariane Schluter lijkt het allemaal wel best te vinden. Haar gezicht drukt in ieder geval geen boosheid uit, ook geen opwinding. Hij staat achter haar. Ze kan dus niet zien dat het gezicht van Scholten van Aschat heel droevig en gepijnigd is. Alsof hij net een heel erg naar bericht heeft gehoord en ook nog heel erge kiespijn heeft. Die mooie beha trekt zich daar natuurlijk niks van aan. Als hij nou rood was of zwart, dan misschien wel. Maar die mooie witte beha’s, die trekken zich nergens wat van aan. Zoveel weet ik nou ook nog wel van beha’s.

Ik beloof dat het nooit meer zal gebeuren. Ook als ik een voorstelling niet zo goed vind, zal ik tot het einde blijven. Maar ik moet er nog even aan wennen dat ik niet kan zappen. Dat ik bij toneel ook niet zomaar op kan staan en wat anders kan gaan doen als het me niet meteen bevalt. Voor Demonen komt dat goede voornemen te laat. In de pauze ben ik weggaan. Die mooie witte beha heb ik dus niet gezien en ik zal nooit weten wat het gezicht van Gijs Scholten van Aschat uitdrukt.

Je moet wel
Het valt overigens niet mee zo’n schouwburg. Een pilaar, een hoofd van een net te lange man of vrouw. Je helt over naar links of naar rechts. Je moet wel. Nee niet naar rechts. De mondgeur van die man. Aardige man hoor. Hij begint meteen een gesprek met me, dat Ariane Schluter genomineerd is voor de Theo d ‘Or, de prijs voor de beste vrouwelijke hoofdrol, en dan samen op het toneel met Scholten van Aschat. ‘Dan heb je wel de top natuurlijk’, zegt hij. Vandaar dat ik het weet van die mondgeur.

Dat het verhaal van Lars Norén in de regie van Johan Doesburg me niet zou aanspreken, vermoedde ik al. Daar klaag ik dus niet over. Ik ben naar de schouwburg gegaan voor de acteurs. Voor Ariane Schluter, maar vooral voor Gijs Scholten van Aschat. Omdat Pierre Bokma en Gijs Scholten van Aschat in Cloaca zo’n indruk op me maakten, ben ik die twee gaan volgen. Ze beheersen meer kunstjes dan veel andere acteurs, zegt iedereen. Dat zie ik wel. Die kunstjes. En toch. Het is ontzettend saai. Alsof Scholten van Aschat het podium alleen maar gebruikt om te laten zien wat hij allemaal in huis heeft. Balletje hooghouden, die schaarbeweging er nog eens uitgooien. Dat soort dingen.

Paniek
Of heb ik gewoon pech en heeft hij nou net vanavond in Groningen een ‘jour sans’ zoals wielrenners dat noemen? Als ik een vergelijking met zoiets oneerbiedigs als voetballen maak, kan deze er ook nog wel bij. Zelf zegt hij een paar dagen later dat hij eerst een interview heeft gegeven, daarna een voorbespreking, en dat hij daar heel erg zenuwachtig van is geworden en zich daarom totaal niet lekker voelde. Hij vertelt ook nog dat hij zich liever minimaal een uur van te voren zou willen concentreren en een lichte maaltijd zou willen gebruiken. Dat is mooi zeg! Het is eigenlijk ook een beetje mijn schuld! Zijn normale voorbereiding schiet er bij in. Door die voorbespreking waar ik natuurlijk zo nodig naar toe moest.
‘Sorry, ik raakte in paniek’, zegt Scholten van Aschat.
‘U hebt er nooit een geheim van gemaakt dat u vroeger ernstig aan faalangst leed’, merkt Hilde plompverloren op.
‘Ja, daar moet je dan doorheen. Na een kwartiertje zakt de paniek. Het publiek merkt er niks van, maar mijn collega’s wel.’

Zou hij dat echt geloven? Dat het publiek daar niks van merkt? Dat kan. Dat hij denkt dat ik in de pauze weg ben gegaan omdat ik gewoon een beetje stijf was geworden van het alsmaar naar links overhellen. Vanwege die man dus, met die mondgeur.

Demonen van Het Nationale Toneel ging in première op 17 april 2004
Tekst: Lars NorénVertaling: Karst Woudstra
Regie: Johan Doesburg
Spel: Gijs Scholten van Aschat, Ariane Schluter, Marie Louise Stheins en Roef Ragas