Oresteia was veel te lang, chans dat die ene haar tetten nog heeft laten zien!

Wat kan er toch veel
bij het regisseurstoneel

Heel aparte avond. Een griekse tragedie (trilogie nog wel), door (voornamelijk) toneelclub amsterdam, en het moest al om zeven uur ‘s middags beginnen. Alle seinen op boe.

Hoe anders ging het.
Iedereen stond onder de macht van de grote poppenspeler: de timmerlui en de koks van de schouwburg, de klussers van de toneelclub, het publiek dat vroeg op kwam dagen (behalve de mensen die van niks wisten…), de spelers (waaronder Hans Kesting die zijn broek eens níet uittrok), ik (die Halina geen bezwaar vond) - kortom, Johan Simons was iedereen de baas.

met klei en kots en bushokje,
met goden en doden en levenden dooreen,
met dat je inderdaad beter een vrouw kunt vermoorden dan een man,
met alles was het goed.
(de tomaat voor het inslaapvallen tijdens het eerste deel hou ik in eigen zak)

Heel apart dus.
Zou dan misschien die andere vinding van die grieken, democratie, toch ook de moeite waard kunnen zijn?
En olijven lekker?

Een topcast, en dus oerdegelijk theater. Knap om zo’n lap tekst tot aantrekkelijk theater te maken, en interessant om dat zo weinig geengageerd en gemoderniseerd te doen. Maar het blijft een beetje bij knap en interessant; ik miste urgentie, ik miste dramatiek, ik miste een opvatting over het stuk. Hoe goed ook, toch een beetje een teleurstellend project naar mijn gevoel.

Waarom kijk ik naar al dit drama als de boodschap aan het eind zo ongelovelijk verot is! Ik ben geen hoofddoeken drager, mij hoeft niet verteld te worden dat vrouwen zich in moeten houden om mannen meer kans te geven. Waarom kiest Athene de kant van de man die zegt: ” De vrouw is geen voeder, maar slechts de drager van mijn/het zaad waaruit echt leven ontstaat”
Sorry Paul Slangen, het is geen oplossing de oer aarde dan maar als rol vereerd te laten worden, Ik wil niet dat men mij vereerd(ik ben geen billboard), ik wil dat men mij serieus neemt!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Ik ben een vrouw,……….. en ook al zitten er in de griekse tragedies veel van de mooiste vrouwen rollen (ook hier weer prachtig vertolkt) maar deze Oresteia mag nooit meer gespeeld worden.
En waarom Orestes niet straffen,…. leven we dan echt hand om hand, hier in Nederland?
Verder nog een regie ding: de modder is geniaal———waarom je materiaal zo ontkrachten, voedster?

Dat vond ik dan weer tegenvallen. Zo mooi en goed als ik Het Leven een Droom vond, zo matig vond ik deze Simons. Ondanks dat de coproductie van Simons’ NT Gent ditmaal samen met één van mijn favoriete gezelschappen, TGA, was. Natuurlijk, het was kwaliteit op alle fronten. Een goede vertaling, een top-ensemble, een (beetje gewild) stoere enscenering, mooie vondsten om goden en mensen in een aannemelijke vorm samen te krijgen…toch: geen vonk. Ondanks een mooie Chris Nietveld, een prachtige Pierre Bokma die uit zijn klei-graf opstaat, een heldhaftige Hans Kesting, een alweer (evenals in Het Leven een Droom) sterke Greidanus-de-jongere, Elsie de Brauw, Betty Schuurman en Marieke Heebink sterk.. maar toch: geen vonk. Halina droeg ditmaal weinig bij vond ik, dus daar ook geen vonk.
Drie geweien voor een combinatie van kwaliteiten, maar een tomaat voor het ontbreken van de vonk. Close, but no cigar.

Waar is het koor gebleven las ik ergens. Gelukkig is het koor verdwenen zeg ik liever. In plaats van rare grieken met onbegrijpelijke avonturen zie je hier “echte” mensen met heel herkenbare emoties die toevallig in een wereld leven met andere wetten en gebruiken. Deze voorstelling is in bijna alles het tegengestelde van die van het Nationale Toneel: die was zwaar, klassiek en heel esthetisch. Deze is begrijpelijk, licht en smerig. Letterlijk dan, met al die modder. De acteurs zijn prachtig, ieder op hun eigen manier. Niemand stak boven de rest uit, het was een geheel. Dat het publiek aan twee kanten van het speelveld zat zorgde voor een bijzondere stemming in de zaal, pas achteraf begreep ik het Griekse karakter van die actie. Ik was wel blij dat de kassiere van de Schouwburg me gewaarschuwd had dat de tribune op het toneel uit houten bankjes bestond. Ik had daarom een lekkere stoel in de zaal waar ik genoten heb van een prachtige voorstelling.

Goed tot heel goed acteerwerk, een mooi toneelbeeld en een rustig verteltempo. Toch wordt in de eerste pauze hier en daar gemopperd over het moeilijke eerste deel. Het tweede deel is voor iedereen helder, een verhaal rondom een centraal en goed invoelbaar conflict, dat van Ifigeneia tegenover Orestes en Elektra. Het derde deel ook, met de wraakgodinnen tegenover Athena. Het is regisseurstoneel dus alles mag. Waarom dan ook niet in het eerste deel een centraal conflict zou je zeggen. Ik noem maar wat, er zijn vast betere opties, de innerlijke strijd van Pylades (ik beken ik wil die mooie stem van Eelco Smit horen!). Ik begrijp het gemopper wel. Het eerste deel is een mooi verwoorde en goed gespeelde, maar erg uitvoerige en ook wat steriele opsomming. Lastig voor niet-gymnasiasten (zie MvW hieronder). Gelukkig heb ik niet zo lang geleden Barry Unsworth, The Songs of the Kings, Penguin Books, 2003, gelezen. Een briljante roman over Griekse helden en goden. Dus voor mij is het allemaal goed te volgen.