Een luchtig begin, met vier koppels die een salsa staan te dansen. Elsie de Braauw fungeert als een soort goeroe, die ons en de koppels vertelt wat hun te wachten staat. En dan begint het… van enige luchtigheid is al snel geen sprake meer, als blijkt dat de relaties alleen maar uit ellende bestaan. Elkaar niet begrijpen, vreemd gaan, onbevredigde lustgevoelens die eindigen in moord, voor liefhebbers van luchtig theater is hier geen plaats… en gelukkig maar, want dat wordt toch al te veel gemaakt de laatste tijd. De sfeer wordt steeds benauwder, de muziek levert hier een grote bijdrage aan. Diepe bastonen klinken op ongezette tijden op hoog volume door de luidsprekers, soms volkomen onverwacht, in de try-out enkele malen ook voor de acteurs. Helaas is het stuk wel erg traag, waardoor de zit af en toe wel erg vermoeiend wordt. Maar volgens Roeland Fernhout zou hier nog aan gewerkt worden, dus die ene tomaat laat ik even weg… De eindscène, die adembenemend is, maakt alles wel weer goed. De decors zijn overigens ook onvoorstelbaar, zet je aan het denken hoeveel geld er wordt besteed aan zo’n voorstelling.

Vanwege de Poolse regisseur Krystof Warlikowski heb ik voor een passend citaat bij Wiswawa Szymborska gesnuffeld. En ziehier:
“Het tumult en de tics
van onze toneelstukken
vinden ze - vermoed ik-
irrirant” (“Lachfilms”).
Irritatie, ja dat is het woord. Ondanks de fantastische cast, ondanks de treffende scenografie, ondanks het vertoon van vakmanschap door vakmensen. Want langzamerhand krijg ik ondragelijke jeuk van dat eeuwige relatiegezeur. Vooral als het gaat over o zo saaie veertigers en hun totaal oninteressante verhoudingen. En dan zo’n slappe oplossing om deel I aan deel II te koppelen. Kom op, zeg. En, o ja, wat me ook ergerde is dat er een koppelverkoop van plaatsbewijs, buffetversnapering en garderobegebruik bleek te zijn ingevoerd in de Koninklijke.

Ik maakte me zorgen toen ik in de informatie vooraf las dat het stuk 2 1/2 uur zou duren zonder pauze, maar tijdens de voorstelling heb ik er geen moment meer aan gedacht, zo werd ik meegesleurd in het spel van de acteurs. Ontroerd door Brry Asma en Esie de Brauw en erg gelachen om de fijne motoriek van Roeland Fernhout die hierdoor een prachtig onhandig figuur neerzet. Nog haast slecht geslapen van de griezelige rol van Alwin Pulinckx. Natuurlijk was de mis-en-scène enthousiast aangekleed (zoals gewend bij TGA) maar niet overdone. Ook mooie manier van afsluiten na applaus.

Alle lof voor Ivo van Hove dat hij interressante buitenlandse regisseurs binnen zijn gezelschap haalt (daarvoor dus een gewei), alleen kiest hij wel de juiste? Beter had hij Krystian Lupa, een van de meest vooraanstaande Poolse regisseurs én leermeester van Warlikowski naar Nederland kunnen halen (Overigens, waarom zien wij geen voorstellingen van hem in het Holland Festival?), wellicht dat we de acteurs dan wél op briljant acteren hadden kunnen betrappen. Wél een gewei voor Elsie de Brauw, die is gewoon niet stuk te krijgen en Gunilla Verbeeke als mooie jonge kracht.
De rest redt zich zo’n beetje of verliest zich in hopeloze en inhoudsloze ijdeltuiterij. Met name Leon Voorberg kan er wat van. Wordt dan fotomodel of iets dergelijks. De tweede en derde tomaat zijn voor het stuk en gebrek aan pauze. Een stuk wat in eerste instantie aardige herkenbare situaties toont, maar nergens werkelijk diep gaat. En die bijna drie uur zonder pauze moet zeker benadrukken dat we hier met écht iets belangrijks te maken hebben. Me dunkt dat daarvoor wel creatievere oplossingen te verzinnen zijn, behalve een dreunende galm in de muziek bij elk zgn. belangrijk zinnetje.

Oké, het is geen intellectueel hoogstandje of een erg diepgaande voorstelling, maar wel een voorstelling die mij enerzijds aan het dromen zette over de onderlinge verbondenheid van mensen, en die anderzijds de eenzaamheid en het onvermogen van mensen binnen hun moderne relatieperikelen voelbaar maakt. Het fantastische, sprankelend naturelle, en soms ironische, spel en de dynamische regie zorgen ervoor dat clichés – soms op heel subtiele wijze – gemeden worden. Al met al een spannend relatiestuk van deze tijd.

Dit is zo’n voorstelling waarbij je tijdens het kijken van de ene emotie na de andere valt. De overheersende is irritatie, het is heel veel vorm en zeker het eerste uur is errug langzaam. Maar het is ook een voorstelling die maar door je hoofd blijft spoken. Het plotje? Dun. Maar wat een schitterende acteurs heeft TGA toch in huis. En wat een prachtige regie heeft deze voorstelling. Je hebt die traagheid nodig om uiteindelijk bekaf van de spanning de zaal te verlaten. Na 2 en een half uur zonder pauze (en een pauze had best gekund!) Hulde voor het spannendste gezelschap van het land, ik had een onverwacht prachtige avond.

één gewei voor het decor, of toch een deel. de bal-sport zaaltje. hierdoor zouden we het hele verhaal, dat niet zijn clichématigheid ontstijgt zoals Roeland Fernout gehoopt had (zie 020 van deze week), in een andere realiteit kunnen geplaatst hebben. maar daarvoor zou meer nodig geweest zijn. ik wordt erg ongerust na het zien van deze voorstelling. zo ook na de drie zusters van tga dat ik niet zo lang geleden zag. waar is de fantasie van het rijkste gezelschap van nederland gebleven? waar is passie waarmee acteurs de buhne kunnen beschilderen? dit gaat niet over of het regisseurs of acteurstheater moet zijn maar de noodzaak aan rebelsheid (in de goede zin van het woord)met een visie spreekt hier wel uit. bv. sonic boom daar kun je voor of tegen zijn, maar dit maakt de reeds vervlakte kijker apathisch. dit baart mij zorgen.