De lethargie van de zomergasten in hun datsja meer dan een eeuw geleden en de flarden van hun gesprekken passen wonderwel bij het obligaat zeulen met decorstukken door de acteurs in de voorstelling van vandaag. Want het lijkt erop dat de negen acteurs niet alleen in totaal tweeëntwintig personages spelen maar ook kunstenaars en intellectuelen van nu.

Gelukkig blijft het niet bij verveling en lethargie, want verderop in het stuk komen de boeiende dialogen. En dan wordt het echt genieten, ook van fraai acteerwerk. Zoals bijvoorbeeld bij de liefdesverklaring van Pjotr aan Varja, met een heel sterke Frank Vercruyssen en een indrukwekkende Jolente De Keersmaeker.

Toeschouwer hebben er last van als acteurs op de vloer of het podium. Rokende acteurs trekken zich daar niks van aan. Maar Damiaan De Schrijver maakt het wel erg bont. Met een sigaar in zijn mond loopt hij van de scène de zaal in, steekt de sigaar aan, en blaast de rook vervolgens in het gezicht van de toeschouwers. Toevallig precies waar ik zit.

Als dat niet tijdens de voorstelling zou zijn gebeurd, zou ik hem er op hebben aangesproken, en als dat niet zou helpen zou ik de sigaar mogelijk uit zijn mond rukken en doven. Maar een voorstelling verstoren? Dat is nogal wat. De Schrijver weet dat. En maakt er misbruik van.

Het stuk is niet van gisteren en niet van hier. Toch lijkt dat in deze voorstelling wel zo.

tg Stan kietelt en kastijdt de lamlendigheid van de benepen burgerij van nu op een manier die niet onder doet voor de wijze waarop, naar ik vermoed, Gorki de verveling en onmacht van de Russische gegoeden op de korrel wilde nemen.

De dialogen zijn naar de hand en mond gezet van Jolente de Keersmaeker, Daminaan de Schrijver en hun zeven collega’s. En dat levert pakkend, spits en vaak geestig toneel op. Misschien dat de datsja’s bouwvalliger en ( maar dat is louter speculatie) het spelplezier nog groter is dan ten tijde van Gorki.

Enfin, twee jaar geleden zagen we een goede Zomergasten in het Amsterdase Bos.Maar dit was een totaal andere voorstelling die de herinnering daaraan nogal deed verbleken.

Zoals steeds bij STAN wordt deze klassieke tekst duchtig door de molen gedraaid. Niet zozeer de tekst zelf maar de manier waarop, de regie, decor, …. en vooral de manier van spelen zelf. Plaats voor ernst maar ook voor de (glim)lach. We kennen ze bij STAN maar steeds weten ze hun typische trekjes en tics een nieuwe vorm en inhoud… te geven. Knappe prestatie ook van Jolente De Keersmaeker (zus van).

De voorstelling is zoveel tijd kwijt met duidelijk maken dat dit heus mensen van hier en nu zijn, dat de onderlinge verhoudingen van de personages pas te laat duidelijk worden. Gorki’s plot stelt al niet zoveel voor, maar nu kwam de tegenstelling tussen de idealisten en de pragmatici op het eind wel heel erg uit de lucht vallen. Wel een paar mooie scènes gezien: speciaal de liefde tussen Tamar van den Dop met Sanne den Hartogh. Inzet van zendmicrofoons (mensen die gewoon doorpraten terwijl ze af lopen) en muziek van William Bakker hebben allure en dat smaakt naar meer. Ohja: decor. Waarom in een lijsttheater nog een keer een lijst bouwen?!? Het reduceert theater tot televisie kijken. Niet nodig (zie ook: Antigone, Kreon, Oidipous)

Ben wel blij dat Nike in zijn minirecensie al zegt dat de acteerprestatie van Maria Kraakman eruit springt. Dan hoef ik dat niet te doen. Vind trouwens dat niet alleen Maria Kraakman maar ook Joep van der Geest en Sanne den Hartogh heel goed uit de voeten kunnen met hun personages. Dat geldt niet voor alle dertien acteurs die op het podium staan. De voorstelling is in ieder geval wel helder en duidelijk, de tekstbehandeling is bij iedereen in orde, en de enscenering zorgt ervoor dat het tempo hoog blijft. Blijft de vraag of je überhaupt wat kunt met die tekst van Gorki. Ik niet zo veel. De persoonlijke zoektochten naar zingeving en de onderlinge verwikkelingen van de geestelijk luie ‘intelligentsia’ in de datsja spreken mij niet zo aan. Het is zeker geen vervelende voorstelling, dat niet, en het ziet er af en toe fraai uit, vooral het feest is mooi gedaan. Maar alles bij elkaar blijft het toch niet meer dan degelijk en adequaat teksttoneel. Van een jonge regisseur die zich met zijn nieuwe ensemble wil profileren had ik eigenlijk wel een wat spannender aanpak verwacht.

Zomergasten, een stuk van Maxim Gorki, toont ons een groep ‘vrienden’ verblijvend in het zomerhuis van George en Barbara. Er is sprake van echte vriendschap, venijn, niet gepaste liefde, ruzie en dat allemaal onder het genot van talloze drankjes. Het stuk zelf sprak me al niet erg aan en ook in de uitvoering van Oostpool gebeurt er te weinig, het sukkelt een beetje door tot aan het eind. Een echte boodschap is er niet uit te halen, misschien zou het een beklag kunnen zijn op de schijnrealiteit waarin wij veelal leven. Het decor is interessant en levert af en toe verrassende elementen. De acteerprestaties zijn niet slecht, (vooral Maria Kraakman springt eruit) maar af en toe lijken de acteurs meer een karikatuur van het personage neer te zetten, wat uiteraard wel voor de nodige humoristische scènes zorgt. Doordat er steeds veel acteurs op het toneel aanwezig zijn blijf je toch geboeid kijken. De gimmicks die regisseur Erik Whien heeft toegevoegd hebben mijns inzien geen toegevoegde waarde of betekenis en zouden dus weg gelaten mogen worden. Geen hoogstandje, maar wel leuk genoeg voor een vermakelijke avond.