Stan heeft iets met farce, Stan heeft iets met Bernhard. Van Molière kun je verwachten dat het burlesk gebracht wordt maar Bernhard is verre van evident. Hier gebeurt het wel en krijgen we een toch wel vreemde mix. Maar wel één die werkt.
Het grootste gedeelte van de voorstelling gaat naar wat je eigenlijk mime zou kunnen noemen. Je hebt vooreerst de verkleedpartijen tussen de verschillende stukjes tekst. Wanneer Damiaan De Schrijver een tafel probeert in elkaar te zetten heb je eigenlijk slapstick.
Daartussen heb je dan de vijf - of zijn het er eigenlijk zes? - stukjes tekst van Bernhard. Tekst waarin Bernhard soms zeer expliciet verwijst naar het zwarte verleden van Oostenrijk en een paar respectabele burgers schetst die, alhoewel ze in één geval zelfs een paar duizend doden op hun geweten hebben, hun weg maken in de na-oorlogse maatschappij. Hun gedachtengoed zijn ze, in besloten kring, niet kwijt. Je hoort uitspraken die zo passen in de retoriek van het zwart blok, tenminste als je de “officiële” standpunten terzijde laat. Je hoeft maar te surfen op de aanverwante sites om massa’s dergelijke dingen tegen te komen. Zelfs op de site van Marie-Rose Morel, toch wel de babe die het zwart blok salonfähig moet maken, vind je dergelijke taal. Ik heb er de laatste tijd heel wat op rondgesurft, maar dat is een ander verhaal. We dwalen af.
Dit contrast tussen het “mime”-gedeelte en Bernhards tekst is zowel het sterke als het zwakke punt van de voorstelling. Enerzijds wordt je stil van de tekst na een potje grinniken om zoveel onhandigheid, anderzijds begint de slapstick zijn eigen leven te leiden en verliest het zijn rol als versterker van de tekst.
Vooral Damiaan De Schrijver moet opletten dat de schitterende komiek en entertainer die hij is, de voorstelling niet al te vlug doet afglijden naar wat ze in het Peulengaleis zouden heten : de show van De Schrijver, Damiaan.
De vijf (of waren het er zes?) ‘dramoletten’ zijn, vind ik, niet het beste wat Thomas Bernhard heeft geschreven. De geborneerdheid en vreemdelingenhaat van de spitsburgers worden hier te rechttoe rechtaan op de korrel genomen. Maar gelukkig zijn Jolente de Keersmaeker, Sara de Roo en Damiaan e Schrijver juist fantastisch op dreef. Vooral daar waar woorden ontbreken. Zoals bij het manipuleren van de kleren bij de overgangen van het ene mini-drama naar het volgende. Of het gesteggel met de troep onder het tapijt. Magistraal acteren, dunkt mij.
Okay, ik ben een bevooroordeelde fan van Stan, maar echt, je ziet twee pracht-actrices en een topacteur.