‘Kom op, kom op. Kom maar op!’ De openingswoorden van Macbeth, gespeeld door Fedja van Huêt. Eerst zegt hij ze neutraal. Dan herhaalt hij de woorden op de toon van een vechtersbaas. Op de toon van een man die voor niemand bang is. Omdat hij al eerder heeft gedood. Maar het is ook de toon van de angst. Van de stress van de soldaat die uit de oorlog is teruggekeerd en bij elk geluid opschrikt. En die daarom meteen klaar staat. Om weer te doden.

Shakespeare’s drama is door Johan Simons teruggebracht tot een nogal abstract verhaal over geweld. Met Macbeth en Lady Macbeth (Chris Nietvelt) voortdurend aanwezig op een al snel door bloed roodgekleurd vierkant, en de andere personages op en af komend door een zijdeur of door een klapdeur. Een verhaal dat mij vooral boeit door de beeldtaal van de bewegingen en de fysieke manier van acteren. Het kost me wel even moeite om die reductie en die abstractie te accepteren. Maar als dat eenmaal is gelukt, zit ik geconcentreerd te kijken. Want die inhoudelijk gereduceerde en abstracte vertelvorm vereist wel wat denkwerk van de toeschouwer. Boeiend vind ik het vooral omdat de keuzes die Simons heeft gemaakt zo consequent zijn vormgegeven en uitgevoerd, en omdat er door de vijf acteurs zo ontzettend goed wordt geacteerd.

Bizar overigens. Eerst een try-out afgelast omdat een van de acteurs problemen met zijn stem had, dan serieuze technische problemen tijdens de première, en dan nu weer die plotselinge wissel. Want Eelco Smits neemt vanavond onverwacht de plaats in van Roeland Fernhout. In het begin met de tekst in zijn hand, als hij even niet aan het woord is staat hij ingespannen te studeren. Smits blijkt een snelle leerling. Want tegen het eind speelt hij (inmiddels zonder papier) Malcolm, de zoon van Macbeth, alsof hij nooit anders heeft gedaan.

Naar een voorstelling van MacBeth gaan is altijd weer spannend: wat hebben ze er dit keer van gemaakt? Een psychologisch drama, een ordinaire vechtpartij of ligt de nadruk op het machtsspel? Ik had van alles verwacht behalve een echte poppenkast. Na de eerste schrik (o nee, en dan moeten het publiek nog meedoen ook) ben ik helemaal om. Dit is echt weer eens iets nieuws. Al het bloed dat vloeit is vervangen door zaagsel, de wapens door mattekloppers en handvegers en de acteurs gedragen zich als echte poppenkastpoppen. Heeel knap gedaan, vooral ook dat consequente volhouden van die malle gebaartjes. Ook een gewei voor de kostuums, want dat versterkte het effect enorm. En ja, het is niet echt subtiel meer, een beetje plat zelfs af en toe maar dat hoort nou eenmaal bij poppenkast. Alleen die verwijzingen naar de hedendaagse politiek (waarden en normen, Balkenende-duimen) hadden er voor mij uitgemogen. Verder helemaal geweldig!

Top!
Wat een regie en spel.
Wat een toneel.
Speels en origineel.
Er mogen meer van dit soort voorstellingen gemaakt worden!
Joepie.

Fijn dat Mooser TH zich eens even flink opwind over deze voorstelling, dan hoef ik dat niet meer te doen. Ik onderschrijf de ‘smal’-heid van deze voorstelling, maar ik denk toch echt niet dat er prake is van azijnpisserij. Daarvoor leveren de acteurs (Mirjam Stolwijk!!) een te grote inspanning, zijn de vondsten te kolderiek en getuigt het allemaal van te veel kloten. Toch zat ik me al snel te vervelen. Ik zat erg te wachten op MEER, maar dat bleef tot het laatste kwartier uit. Gedeeltelijk door de classic FM score die onder de hele voorstelling zat. Graag poppenkast met live-muziek in de bak (of er boven zoals bij het Kerstcircus) dan krijg je mij ook aan het kraaien. Nu was het (o gruwel!) voornamelijk amusant.

Een gewei voor de dichtheid in vondsten, de creativiteit en consistente vorm en Rogier In ‘t Hout die vooral in het begin met buitengewoon strakke techniek zijn Macbeth pop speelde. Ook Martijn de Rijk mag met dit gewei op de foto. Hij is een speler die met gemak de lat haalt. Er zat kortom echt werk in deze voorstelling, en dat was zeer dankbaar. Maar voor de rest! Macbeth op z’n smalst. De highlights zonder meer. Ja, in poppentheatervorm. UND? Het NNT doet wel joviaal en leuk, maar het is niet echt leuk. Het is een beetje benepen. Als je het mij vraagt is het stiekem een enorme azijnpisserij.

Gezien in Maastricht. Een hard en bloederig verhaal op een leuke manier verteld. Het was voor mij mogelijk om het verhaal van Macbeth te volgen, en intussen ook te kijken naar “hoe speel ik een poppenkastpop”. Leuk dat dat helemaal werd doorgevoerd met kartonnen drinkbekers die op de buitenkant van een hand werden geplakt, en het met twee handen aannemen van een doos “lekkers”. De aanwezigheid van de kinderen MacDuff vond ik heel leuk opgelost.

De tweede Shakespeare in de reeks en weer geslaagd. Het NNT maakt er altijd wel een luchtige voorstelling van en soms kan dat uitlopen in een zeer slechte voorstelling, maar dit keer werkte het erg goed. Ik denk niet dat Macbeth ooit zo grappig is uitgevoerd (naast de versie van H.Finkers). Het poppenkast spel is wel moeilijk om in te komen, maar eenmaal erin, dan blijf je erin. Waardering voor de acteurs die zo kunnen spelen, ook waardering voor sommige beelden in de voorstelling die er echt fantastisch uitzien. Ook het kijkje in de keuken die je op het laatst krijgt is erg prettig, want ik zat de hele avond al te bedenken hoe ze dat nou deden.
Er zitten ook mindere momenten in de voorstelling, zoals de kip en de sleutelgaten (?). Ook het einde kan wel korter, maar dat is te verklaren door de muziek die ze helemaal af willen maken. En het ergste was misschien nog dat Martijn de Rijk ging bedelen om door te vertellen van deze goede voorstelling. Het was ook nog eens een stemavond voor de NRC-toneelprijs en ik gaf een 8.