Ondanks alle kritiek op deze voorstelling heb ik sympathie voor de durf die niemand kennelijk gezien heeft en wil ik Rijnders toch een tip geven: in Het Muziektheater nooit de strijd aan gaan met de muziek. Door veel lopen en teksten schreeuwen zonder micro’s en meegaan in de opera-grandeur verliezen de acteurs het gegarandeerd van de muziek. Dit had jij kunnen vermoeden. Die lange Wilson-loopjes hebben wij inmiddels ook wel gehad. Na 5 meter weten wij wel waar hij of zij aankomt. Spanning levert het niet meer op (behalve die van de violiste op een toon). Wel fantastische muziek en veel vertrouwen in Tarenskeen, waarvoor dank. Ook Ramses en de teksten waren mooi (iets te veel), de acteurs goed maar in het verkeerde te ‘grote’ jasje. En volgens mij was dit laatste niet nodig.

Laten we het eens van de economische kant bekijken. Stel we tellen alle kosten voor het werk van één acteur bij elkaar op. Aanwezigheidskosten, tekst-uit-het-hoofd-leer-kosten, spreekkosten, andere-geluid-maak-kosten, beweegkosten, en natuurlijk: de kostuumkosten. Dit vermenigvuldigen we met het totaal aantal meewerkende acteurs. Dan delen we het door het aantal meewerkende acteurs. We doen hetzelfde met de andere meewerkenden. Hoeveel mooie kleine voorstellingen zijn hier door de muziektheatrale plee gespoeld?

Artistieke diarree.

Waarom makers dit zo’n prachtig stuk vinden, kan ik begrijpen, maar als publiek kan ik er niks mee. Daarom dus tomaat. Het viel reuze mee, ondanks het stuk. Ik vond Gillis geweldig en vol overtuiging, hij krijgt een gewei, net als Lucky. Ook in deze voorstelling weer zwarte Nikes, ook weer een gewei ervoor. Tomaat dan weer voor de muziek en de moeilijke lichtstanden, het werd een beetje modern toneel. Kuno Bakker en Oscar van Woensel moeten een gewei delen en oppassen dat ze niet te lief voor elkaar doen.

In de vertaling van ‘Reigen’ naar Dirk Tanghe’s eigentijdse Theater van de Lach hebben de personages komische kabouter Prikkeprak-stemmetjes. Het verschil in hoogte van de Prikkeprak-stemmetjes geeft aan dat er een ander personage aan het woord is. Het is typerend voor het werk van Dirk Tanghe die zijn personages nooit uitdiept, maar ze eerder laat schokschouderen, schuddebuiken, ‘campy’ opmaakt of ze de lucht in laat schieten. Waar bij John Lanting achter iedere deur een grap schuil ging, zijn het bij Dirk Tanghe de karikaturen en technische effecten waar het publiek in grote getale om moet lachen.

Wat een sof. De snelle voortvarende inzet van deze voorstelling staat in schril contrast met het uiteindelijke resultaat. Als een maker zijn regievondsten door overdrijving weet te verkwanselen krijg je in dit geval de dwingende terreur van een frustraat te zien. De monotomie, iedere scene straalt steeds dezelfde ironie en bloedeloosheid uit, en de moraal van deze les, maken deze voorstelling niet te pruimen.

Tja. 10 dialogen (eigenlijk 9), die allemaal uitlopen op seks. In een tijdsbestek van tweeënhalf uur. Zonder pauze. Dat moet toch neigen eentonigheid zou je zeggen. Inderdaad vond ik de voostelling tijdens de twee dialogen met ‘de kleine slet’ wat inkakken, maar daarvoor en daarna (de Actrice van Marie-Louise Stheins: gewei!) is het tempo in orde en valt er gelukkig genoeg te lachen. Knap van Peter de Graef en Marie-Louise Stheins om, weliswaar gesteund door stemvervormingen, zulke verschillende types op het toneel te zetten. En die raceauto is ook leuk.

Een voorstelling die ten onder gaat aan de techniek. Er wordt prima gespeeld (Marie-Louise Stheins verdient een gewei), maar de stemvervormingen leiden teveel af, het wordt allemaal cartoonesk en 1-dimensionaal. En daarmee valt de bodem uit het stuk.

Vette porno, geweldig spel en alle karikaturen - inclusief Formule 1 wagen en stemvervorming via luidsprekers - zijn zo over the top, dat de voorstelling als geheel weer bijna subtiel wordt. Wel slecht voor je liefdesleven, want eh ik hoef voorlopig even niet meer.

In de reprise dan eindelijk gezien en HR kan schuddebuiken wat ze wil maar wat hier gebeurt is niet alleen om te lachen. Op geniale wijze (want voorbij het stereotype) wordt ragfijn uit de doeken gedaan wat in relaties gebeuren kan. Ja, ik voelde me aangesproken! Ja, dat is goed! Ik ben geen ander mens geworden en ik zal branden als mijn ziel gereinigd is, maar voor de prijs van een flesje Oxysept 1 ben ik weer even anders gaan kijken. Twee geweien dus door den Dirk, twee voor de acteurs en één voor de technici die ook niets aan die zenders konden doen. Één tomaat voor de Stadsschouwburg - daar ga ik een gewoonte van maken.