Modern tekstthater, een levendige regie, prachtige monologen, een voorstelling die raakt. Een dode of slapende olifant die af en toe je gedachten opschudt en je niet meer los laat in de dagen na de voorstelling. Een theaterervaring die je moet ondergaan. Er is geen groot thema, maar verschillende kleinere. Trek deze voorstelling naar je toe. Associeer, denk mee, probeer. Open je hart en misschien ontvang je een groot cadeau.

Terpstra maakte van Vrouw met baard een gedrocht.

Wat ‘n afgrijselijke voorstelling. De kwasi diepzinnige teksten worden ofwel op een pedant onderwijzerstoontje uitgesproken ofwel hysterisch en lelijk uitgekreten door een stel acteurs van wie de regisseur kennelijk heeft gevergd dat zij alles wat zij van hun professie weten, overboord gooien. (Wat een acteur moet doen, laat hij wel breedsprakig uitleggen door Veerle van Overloop, een speelster met onmiskenbaar talent die kennelijk ook niet weet wat zij met deze titelrol aan moet). Het statische toneelbeeld wordt alleen onderbroken door een paar sadistisch bedoelde aframmelingen. Snoeiharde lange muziekfragmenten met leeg kijkende stilstaande of stilzittende acteurs moeten waarschijnlijk voor diepgang zorgen maar benadrukken alleen dat het hier om helemaal niks gaat. Als vrolijke noot is er nog wel een veel te lange zichzelf herhalende clownsact ingebouwd, waarmee alleen maar wordt bewezen dat dat een héél ander vak is. Dat er sreeds opnieuw onweerseffecten worden toegepast om op bepaalde punten de aandacht te vestigen wijst ook niet op een overmaat van creativiteit, terwijl het lichtplan bovendien deze avond nogal slordig wordt uitgevoerd. Zonde van alle talent, tijd, moeite en geld.

Tien jaar Koos + NNT. Speciaal gewei voor legacy. Ondertussen suggestie voor een ander einde: vrouw met baard trouwt met man met snor, boze jeugdvriendin trouwt met vuile huichelaar, indiana jones avonturier trouwt met lieve travestiet. Een soort Mozart finale met drie huwelijken, champagne-regen, vuurwerk en veel confetti. Niemand ongelukkig, iedereen blij, gezellig. De leuke postbode zingt/zegt: ‘Het is een mooie dag… de lucht valt, je voelt als… het is een mooie dag… laat het je niet ontglippen…’ En dan vervolgens niet dat liedje echt gaan draaien, want dat verpest het dus een beetje.

Door deze voorstelling weet ik weer waarom ik zo graag naar het theater ga. En weet ik misschien zelfs wel een beetje beter waarom ik ben wie ik ben. Of waarom ik dat niet weet. Die twee-en-een-half uur waren het moment van mijn dag. En dat was niet een ‘tsjakka’ moment of een sip moment, maar een ‘spijker op zijn kop’ moment.

Want je leven leef je eigenlijk vooral voor jezelf, en jij maakt de keuzes, want het is jouw leven. Maar tegelijkertijd ontkom je er niet aan dat er dingen op je pad komen waar je niet voor gekozen hebt. En dat er moeilijke keuzes op je pad komen. Of dat je toch afhankelijk bent van iemand anders, of iemand anders van jou. Of dat je je leven lang bedenkt wat je zou doen als je voor een bepaalde keuze zou staan, die je nooit hoeft te maken. En het enige wat je hebt om de wereld aan te kunnen, ben jezelf. Je lichaam en wat daarin zit. En daar kun je van alles op aan te merken hebben, maar het is toch alles wat je hebt. En je bent gemaakt om een heleboel aan te kunnen.

En je leven wil je eigenlijk het liefst leven zoals je het van binnen voelt, doen wat je hart je ingeeft. Maar dat doe je niet altijd, omdat het niet kan, omdat je dwars wordt gezeten door verkeerde keuzes uit het verleden, omdat je de gevolgen niet overziet, omdat je een imago hoog te houden hebt, omdat het leven niet altijd eerlijk is, omdat je niet weet wat je wilt, omdat je wacht op ultiem geluk, omdat je niet ziet wat er recht voor je neus gebeurt, omdat je bang bent…

Gelukkig is er muziek! Gelukkig zijn er liedjes die precies kunnen zeggen wat jij wil zeggen, of die precies uitleggen hoe jij je voelt, of hoe jij je wil voelen. Het leven is soms zo fijn dat het pijn doet, maar is soms ook zo pijnlijk dat je er maar beter om kunt lachen. Maar wat je ook met je leven doet, je leeft het!

Koos Terpstra (tekst en regie) doet aan politieke analyse. Dat mag. Maar hij zoekt het duidelijk niet in de nuance. Zijn regie lijkt me overigens in orde. Martijn de Rijk als Baas speelt zonder meer uitstekend. Joris Smit als Medewerker is ook erg sterk. De anderen bereiken dat niveau niet, maar ze acteren toch allemaal heel redelijk. Als Boze Vrouw slaagt Marieke de Kleine er zelfs in om Kester Freriks, recensent van NRC Handelsblad, een van de hoogtepunten van het seizoen te laten beleven. Dat is heel knap. Met zo’n tekst. Want daar heb ik me flink aan zitten ergeren. Simplistische maatschappijkritiek vind ik het. En dat dan ook nog eens in bewoordingen die sterk doen denken aan van die tenenkrommende tegeltjeswijsheden. Met als contrast hier en daar wat gedachten over de liefde. Die dan weer gevaarlijk dicht in de buurt komen van de romantiek van poesiealbumversjes. Hein Janssen schrijft in de Volkskrant dat hij geen idee heeft waarom die andere vrouw een baard heeft. Ik wel. Ik denk dat ze spontaan een sik heeft gekregen van die tekst. Meteen al bij de eerste lezing. En dat ze hem toen maar gewoon heeft laten staan.