Tom Lanoye heeft twee vroege werken van Tsjechov in elkaar gevlochten. Met superieur taalgebruik. En met een heel slimme afwisseling van scènes met dialogen en scènes met veel personages. We zien de levensverhalen van twee teleurgestelde dertigers waarvan het leven niet is geworden wat ze ervan hadden verwacht: Platonov die zijn boosheid en frustratie afreageert op anderen, en Ivanov die het omgekeerde doet, die vol zelfverwijt is.

Er waren een paar minder enthousiaste recensies na de première. Ik zie de voorstelling een week later, en ik ben wel tevreden. Het kan natuurlijk dat de voorstelling in de afgelopen week is gegroeid. Dat het daaraan ligt. Er kan ook wat anders aan de hand zijn. Het probleem met Ivo van Hove is denk ik dat hij nogal wat heel goede en tegelijkertijd vernieuwende voorstellingen heeft gemaakt in de loop der jaren. Waardoor de verwachtingen nu elke keer heel hoog zijn.

Als hij dan eens een regie aflevert die alleen maar heel goed is, met alleen maar een prachtig geschreven toneeltekst, goed gekozen muziek en videobeelden, en met meesterlijk acteerwerk, maar zonder vernieuwing, dan ontstaat er hier en daar wat gemor. Begrijpelijk. Maar onterecht. Want laten we wel wezen, ook dan is het nog een van de beste voorstellingen van het seizoen.

Spannend zo’n eerste try-out van een marathonstuk.

Lanoyes tekst is soeverein. Thema’s uit de actualiteit zoals de beurs, en ploerterigheid in de media worden aangestipt en dat is jammer, maar daar gaat het stuk niet over. Iets met gedesillusioneerde dertigers die zijn ingehaald door de ontwikkelingen en voor wie de balans van het leven niet zo prettig is uitgepakt. Wat saaier klinkt dan het is. Ze lopen allemaal door elkaar heen en sjoemelen en schmieren tegen de achtergrond van een Berghain-esque feest dat nooit ophoudt. Anti-semitisme komt wel steeds terug en omdat het vooroorlogs is ontloopt het de mogelijkheid tot Godwins, maar is het wel makkelijk te contextualiseren naar hedendaagse semieten in de verdrukking (terecht of onterecht).

Alle karakters zijn min of meer ontaard en kunnen zich niet schikken in hun lot of ueberhaupt schikken. Dat zorgt voor heel veel ellende en meer dan een klein beetje zelfhaat. Halina Reijn tegen d’r broer: “Zo kleinzerig is jullie soort.” Halina draagt als gespeelde outsider sowieso een groot deel van het stuk (Gewei. Was ze niet ook de redding van Kinderen van de Zon? En waarom heb ik La Voix niet gezien?) en haar monologen zijn altijd raak.

Ik vind zowel Platonov (Fedja van Hûet) als Ivanov (Jacob Derwig) een plezier om naar te kijken, maar eerst lastig uit elkaar te houden. En ik had verwacht dat hun 1-op-1 interactie de spil van het stuk zou zijn.

Het decor is groot en aanwezig genoeg dat je de Rabozaal niet herkent (wat ik prettig vind). De muziek van JunkieXL komt hard, al was het alleen maar om oude mensen uit de Schouwburg te jagen (wat het doet). De soundscape geeft een dreigende sfeer, maar de rest van de muziek wordt alleen maar gebruikt als intermezzo. Hier zit veel meer in.

De duur is fijn. Een marathon zorgt ervoor dat het voor het publiek ook zwaar is (al werd gisteren wel een goed deel van de zaal weggespeeld). Dus goed, ja. Benieuwd hoe dit nog beter wordt.