Goed gespeeld, dwingend vormgegeven, Duits-conceptueel aandoende interpretatie van Ibsen. Maar, vrees ik, net iets té ver doordacht waardoor het allemaal te netjes binnen de lijntjes blijft. De spelers kunnen en durven meer dan ze nu te doen krijgen (dat zag ik het meest bij de heel knap bijna abstract spelende Joep van der Geest) en de aanvankelijke setting van een personeelsmotivatiecursus roept toch om een hardhandige wending ergens aan het eind.

Verrassend actueel, Ibsens Pijlers van de samenleving uit 1877. Een vermogende industrieel brengt ‘de vooruitgang’ naar een provinciestad in de vorm van een spoorlijn naar het achterland. Arbeiders verzetten zich tegen de moderne tijd omdat het arbeidsplaatsen kost - “zoals ook de kopiisten protesteerden toen de boekdrukkunst werd uitgevonden”. En de kleine luiden koesteren hun industrieel om zijn morele onkreukbaarheid en het vele goeds dat hij de stad gebracht heeft. Maar zijn deugdzaamheid blijkt schijn, leugens dreigen te worden onthuld en het imperium van deze ‘pijler van de samenleving’ staat op instorten. Het mooie van dit stuk is dat het allemaal goed afloopt: de industrieel biecht alles op en komt in het reine met zijn verleden, niemand wordt daar het slachtoffer van en met zijn huwelijk lijkt het weer goed te komen. De waarheid heeft gezegevierd. En dat is altijd het beste.

Moralistisch? Ja. Is dat een bezwaar? In het geheel niet. Kunst wijst de weg en heeft dat veel te lang niet gedaan. Waarheid en een zuiver geweten zijn essentiële waarden die in de kunst moeten worden verdedigd. Regisseur Erik Whien, vanaf 2009 vaste huisregisseur van Toneelgroep Oostpool, doet dat subtiel, en met de nodige humor en intelligentie. Zo blijven alle acteurs voortdurend zichtbaar op het toneel en observeren ze de roddels die over henzelf de ronde doen. Zodra ze op de houten speelvloer stappen, zijn ze weer personage. Erik Whien voegt zo de laag van een voortdurend zwijgend terzijde toe, waardoor het stuk in het hier en nu wordt getrokken en er ruimte ontstaat voor een eigen oordeel. Erg mooi en knap gedaan. (www.richardstuivenberg.nl)