Onderwerp
Theater van het Oosten (10 nieuwsberichten)
- Staatssecretaris Van der Ploeg is van Cultuur is bereid water bij de wijn te doen met betrekking tot het Theater van het Oosten/De Federatie. Het nieuwe gezelschap zou het ondanks een voorzichtig positief advies van de Raad voor Cultuur over het artistieke beleid vanaf 2001 met ruim een miljoen minder moeten doen. De bewindsman lijkt bereid dat besluit grotendeels terug te draaien. Dit gebeurde nadat de gemeenten Arnhem en Nijmegen en de provincies Overijssel en Gelderland dreigden weg te lopen uit het convenantenoverleg. De gemeente Arnhem voelde er weinig voor om met Van der Ploeg te praten over de subsidiëring van de verschillende kunstinstellingen als er geen enkele onderhandelingsmarge is.
Deze taktiek heeft zijn vruchten afgeworpen: de toekomst van een theaterwerkplaats in Gelderland (nu InDependance) en het jeugdtheater in die provincie (nu Teneeter) lijkt gegarandeerd, al zal er wel sprake moeten zijn van een andere artistieke invulling en een bescheidener subsidie. Een nieuwe theaterwerkplaats zal nauwer dan InDependance moeten samenwerken met de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem en gezelschappen uit de regio (Arnhemse Courant & Gelderlander, 29/8/00)
- Leonard Frank ziet om in wrok. 'Van de brug af gezien' is zijn laatste voorstelling bij het Theater van het Oosten, maar hij neemt weinig goede herinneringen mee naar huis in Amsterdam. Het ging eigenlijk al meteen mis toen hij in 1992 Agaath Witteman opvolgde. Het Theater van het Oosten kreeg ineens veel minder subsidie en werd een zogenaamde voorziening, in plaats van een volwaardig gezelschap. Ook de ontvangst door de Stichting Oostelijke Schouwburgen, de organisatie van de plaatselijke schouwburgdirecteuren, verliep weinig soepel: "Door die jongelui werd ik weggehoond, afgeblaft, uitgelachen en ontgroend", aldus Frank. "Het kwam erop neer dat ik werd gestenigd. ik werd teruggeworpen in de Middeleeuwen. Dat is nooit meer overgegaan. Ze willen dijenkletsers, touringbus-toneelstukjes. Daarvoor heb je geen gesubsidieerd toneel nodig. Maar zij zijn daar helemaal niet in geïnteresseerd."
Eind 1998 kwam een rapport van deskundigen uit over de toneelsituatie in het Oosten, waaruit het verwijt doorklonk dat hij zich nooit in Arnhem had gevestigd. Frank zegt daar nu over: "Die eis kun je niet stellen aan een vijftigjarige met een tijdelijk contract." Toch lijkt de oorzaak dieper te liggen: "In ons eigen Theater aan de Rijn kunnen we heerlijk werken, maar zodra je de deur naar de buitenwereld open zet en die buitenwereld is dan Arnhem of Gelderland, dan wordt het buitengewoon guur, onheilspellend, eenzaam, tegenwind-werk. Je voelt op geen enkele manier dat er contact is met zo'n stad, met zo'n bevolking, met zo'n gemeentebestuur. Dat maakt je positie zo verschrikkelijk eenzaam."
Toch is Frank blij dat zijn opvolgers Rob Ligthert en Peer Wittenbols hebben besloten wèl naar Arnhem te verhuizen, al voorspelt hij dat ze een zware taak gaan krijgen: "Twaalf jaar wantrouwen over en weer krijg je niet zomaar weg." Zelf wil hij verder gaan op de multimediale weg die hij met 'Van de brug af gezien' is ingeslagen. Hij weet alleen nog niet bij wie. "Ik wacht op een telefoontje, tot nu toe hoorde ik niets." (AD & NRC, 29/2/00)
- Waarom is 'Van de brug af gezien', de afscheidsvoorstelling van Leonard Frank bij Theater het Oosten niet te zien in de grote steden? Zakelijk leider Hans Verhoeven, had het graag voor elkaar gekregen. Dat de voorstelling zelfs niet in Amsterdam speelt, betreurt hij zeer."Ik heb het gewoon op tijd aangeboden bij de Stadsschouwburg." Het zou kunnen dat het vertrouwen in de voorstellingen van Frank's hand teveel geschaad is. Onzin, volgens programmeur van Eyk van de Stadsschouwburg. De aanvraag van Verhoeven kwam gewoon te laat. Eyk: "Misschien dat hij vergeten is dat de theaters in de grote steden veel eerder vol zijn dan in de provincie". (Volkskrant, 17/2/00)
- Een paar dagen nadat InDependance had aangekondigd in Apeldoorn een gezamenlijke muziekwerkplaats met orkest Ereprijs te willen beginnen, blijken er ook vergevorderde plannen te bestaan om met Theater van het Oosten een gezamenlijk theatercomplex op te zetten. Doel is een accommodatie te vinden voor de twee theaterproductiehuizen waar ruimte is voor een middelgrote zaal met vijfhonderd stoelen. Gerda Kalsbeek, zakelijk leider van InDependance vindt het "ontzettend nodig" dat de verschillende theaterinstellingen in Arnhem met elkaar samenwerken en niet ieder apart gaan zitten. (Arnhemse Courant & De Gelderlander, 11/10/99)
- Rob Ligthert wordt de nieuwe artistiek leider van het Theater van het Oosten. Met ingang van de volgende kunstenplanperiode in 2001 verhuist de Maastrichtse regisseur met zijn huisschrijver Peer Wittenbols en zijn gezelschap De Federatie naar Arnhem. Of de vaste acteursgroep mee gaat is nog niet helemaal duidelijk. Ligthert heeft in ieder geval duidelijk gemaakt dat hij een artistiek team wil bouwen en niet een alleenheerser wil worden. Dat sluit aan bij de plannen voor een artistieke raad voor het gezelschap, waarin onder anderen Frans Strijards (Art & Pro) zal zitten.
De onderhandelingen voor een nieuwe artistieke leiding in Arnhem zijn moeizaam verlopen. Hollandia was eerste keus, maar kreeg elders een interessanter aanbod. Daarna is onderhandeld met drie jonge gezelschappen: De Federatie uit Maastricht; Het Oranjehotel uit Groningen; en Growing Up in Public uit Utrecht. Het bestuur van het Theater van het Oosten stelde toen voor om een intendant van een jaar of zestig aan te stellen, De Federatie een contract voor twee jaar te bieden met voorstellingen van de andere twee groepen in Arnhem. Op dat moment heeft Growing Up in Public zich teruggetrokken.
Het nieuwe gezelschap, dat per 2001 ook een nieuwe naam zal krijgen, heeft als opdrachten meer een stadsgezelschap te worden en zich nauwer te binden aan de Arnhemse Schouwburg. (Parool, 18/9 & Volkskrant, 20/9/99)
- Theater van het Oosten zoekt verder naar een artistiek leider, nadat Hollandia niet heeft toegehapt. Herman Hofman, woordvoerder van de sollicitatiecommissie: "Theatergroep Hollandia was naar ons idee een gezelschap dat uitstekend in Arnhem zou hebben gepast. Het had kunnen fuseren met het Theater van het Oosten. We hadden de subsidies bij elkaar kunnen optellen, zodat Hollandia een groot gezelschap zou zijn geworden. Maar vorige week heeft Johan Simons besloten om naar Rotterdam te verhuizen." Er dingen nu vijf partijen naar de baan van artistiek leider, zowel gezelschappen als individuen, waaronder de gezelschappen Growing Up in Public en Het Oranjehotel. De uiteindelijke beslissing ligt bij het bestuur van het Theater van het Oosten, dat naast Hofman bestaat uit een accountant, een Tweede Kamerlid, een gedeputeerde, een schouwburgdirecteur, een burgemeester en de korpschef van de regio politie Gelderland Midden. "Ik vind het een vreemde praktijk dat de besturen blijven zitten als de artistiek leider weggaat," zegt Ellen Walraven van theatergroep 't Barre Land, dat overigens niet heeft gesolliciteerd naar de vacante post. "Die besturen weten vaak geen snars van toneel, maar moeten wel beslissen wie opnieuw wordt aangenomen. Ze durven geen risico's te nemen, dus nemen ze de grotere namen. En geld speelt daarbij een belangrijke rol. Als Ivar van Urk van het jonge gezelschap Het Oranjehotel naar Arnhem gaat, neemt die geen geld mee; hij maakt het op. Terwijl Johan Simons of Theu Boermans geld meebrengen. Als groep, of als artistiek leider, ben je dus ongeveer zo groot als je portemonnee." (Parool, 2/7/99)
- Hoewel er met veel gejuich is gereageerd op de benoeming van Ivo van Hove tot artistiek leider van TGA, is er in de bestuurs- en directiekamers van dat gezelschap flink geruzied. Met name Theu Boermans is lange tijd een serieuze kandidaat geweest voor het leiderschap van TGA en op termijn ook van de Stadsschouwburg. Boermans' huidige gezelschap, de Trust, had dan moeten fuseren met TGA. In Eindhoven beginnen de problemen nu pas. Het Zuidelijk Toneel moet deze herfst een beleidsplan opstellen voor het volgende Kunstenplan, dat geldt voor de periode 2001 - 2005, en daarvoor is een artistiek leider onontbeerlijk. De naam van Johan Simons wordt het meest genoemd, maar tegen zijn benoeming pleit dat die op het punt staat met Paul Koek en hun gezelschap Hollandia te gaan verhuizen, waarschijnlijk naar Rotterdam. Een andere mogelijkheid is wellicht Lucas Vandervost van De Tijd. In Arnhem speelt een vergelijkbaar probleem: Leonard Frank verlaat het Theater van het Oosten, dat ingrijpend moet veranderen. Hein Janssen tipt voor deze functie Jos Thie (Oerol, Tryater), maar ook Titus Muizelaar, Gijs de Lange en Johan Doesburg dienen in de gaten gehouden te worden. (Volkskrant, 25/6/99)
meer over:
Arnhem,
Eindhoven,
Hollandia,
Het Zuidelijk Toneel,
Ivo van Hove,
Johan Doesburg,
Johan Simons,
Rotterdam,
Toneelgroep Amsterdam,
Theu Boermans,
Titus Muizelaar
- Leonard Frank en Hans Verhoeven, respectievelijk artistiek en zakelijk leider van het Theater van het Oosten, vertrekken nog voor de nieuwe cultuurnota in 2001 bij het Arnhemse gezelschap. Dit is een direct gevolg van het advies van de Commissie voor het Oostelijk Toneelbestel om het gezelschap meer als stadsgezelschap te profileren. (Theatermaker, 10/2/99)
- Leonard Frank, artistiek leider van Theater van het Oosten, wil niet naar Arnhem verhuizen. Het gezelschap, dat opereert vanuit Amsterdam, moet stadsgezelschap worden en Frank ziet zichzelf dan meer in een begeleidende en adviserende rol. Hij vind de situatie nu schimmig: het Theater van het Oosten is een regionaal gezelschap, maar wordt uitsluitend door de staat gefinancierd. In het nieuwe plan krijgt het gezelschap een eigen theater en vaste acteurs. Na het Noord Nederlands Toneel en Het Zuidelijk Toneel is het Theater van het Oosten de laatste regionale werkplaats die de volledige overstap naar 'normaal' gezelschap maakt. Hoe het met de artistiek leider gaat aflopen is nog onbekend, maar in het gisteren verschenen rapport wordt hem onwil verweten om in en voor Oost Nederland theater te maken. (Volkskrant, 22/9/98)
- Een commissie, aangesteld door de provincies Overijssel en Gelderland en de gemeentes Arnhem, Hengelo, Enschede en Nijmegen vindt dat het theaterleven in het oosten des lands nieuwe impulsen moet krijgen. Het Theater van het Oosten moet het stadsgezelschap van Arnhem worden en samen met InDependance, dat een eigen werkplaats moet krijgen, een brug slaan tussen de toneelschool in Arnhem en de theaterpraktijk. De provincies Gelderland en Overijssel willen hun budgetten bundelen in een Oostelijk Fonds voor de Podiumkunsten, zodat er ongeveer 1,5 miljoen gulden beschikbaar komt voor zes à zeven produkties per jaar in de regio. Arnhem en Nijmegen moeten voorrang geven aan theater en Hengelo en Enschede aan opera en muziektheater. (AD & Volkskrant, 21/9/98)