theaterpraat

Nu Joop van den Ende zich serieus met toneel gaat bezighouden zal de strijd om de schouwburgen nog harder worden. Hoewel het aantal schouwburgstoelen al jaren onstuimig stijgt (alleen al op dit moment wordt er in Amsterdam gewerkt aan vier nieuwe theaterzalen), is het nog lang niet genoeg om het nog veel onstuimiger groeiende aantal producties te herbergen. Van den Ende heeft aangekondigd dat hij 10 procent van zijn musical-publiek naar het toneel wil krijgen. Dat is zo’n 250.000 mensen, ofwel een uitbreiding van het theaterbezoek in Nederland van 20 procent! Geen van de die drie gisteren door NRC geïnterviewde theaterproducenten twijfelt eraan dat het Joop zal gaan lukken. Maar zoals vrije producent Diederik Hummelinck zegt: “De strijd gaat momenteel niet om de toeschouwers, maar om de speelbeurten, de avonden die je in de schouwburg krijgen om te spelen. Er wordt steeds meer toneel gemaakt, en er is steeds minder ruimte voor in de theaters. In die overspannen markt komt Van den Ende straks terecht.”De aankondiging van Van den Ende komt dan ook juist op het moment dat de gesubsidieerde gezelschappen de noodklok luiden over het teruglopende aanbod van hun voorstellingen op de podia. Die podia moeten namelijk -door gemeentelijke bezuinigingen op hun programmeringsbudget- steeds meer hun eigen broek ophouden en dat gaat beter met cabaret of een vrije productie met een soapster in de hoofdrol dan met de nieuwste voorstelling van het Ro Theater of Oostpool.Nu al ontstaat de situatie dat een paar schouwburgen (degenen die speciale programmeringssubsidie krijgen) zich meer en meer richten op gesubsidieerd aanbod, terwijl de rest commerciëler gaat programmeren. De komst van Van den Ende op het speelveld zal deze ontwikkeling alleen maar versterken.En zo ontstaat de paradoxale situatie dat terwijl bij de producenten de ‘gesubsidieerden’ en de ‘vrijen’ steeds meer naar elkaar toe trekken (Croiset en Ger Thijs naar Joop; Rijnders en Cas Enklaar naar Hummelinck Stuurman), in de schouwburgen apartheid ontstaat.Terzijde: zou Joop het ook voor elkaar krijgen dat de kwaliteit van het vrije toneel omhoog gaat? Zelfs de jury van het publieksvriendelijke TF-1 (met Ursul de Geer en Monique van de Ven in de gelederen toch niet van vooroordelen tegen commercieel theater te beschuldigen) wist nul vrije producties te selecteren. Nog even afwachten tot mei 2008.