theaterpraat
waardering vanuit de zaal - hoe?
ik begin alvast maar een nieuwe discussie, en wel over de middelen die wij, als publiek dat in de zaal een voorstelling bijwoont, hebben om ter plekke onze waardering te uiten.de discussie over het gedrag van het grotezaalpubliek loopt natuurlijk nog maar laten we die gebruiken om het gedrag van het grotezaalpubliek in kaart te brengen. we kennen de ovatie, de staande ovatie,de stilte,waarbij we kunnen variëren met:- startmoment (van klappen, van opstaan en van weggaan)- lengte- en, in samenspel met het gezelschap: hoe vaak laten we ze terugkerenmaar hoe zit het bijvoorbeeld met onze moties van afkeuring? wordt er nog wel eens boe geroepen? is tomatengooien voorbehouden aan de generatie ‘68, of is hun claim daarop inmiddels verjaard verklaard?en het gooien met gepropte programmablaadjes, zitkussentjes of desnoods hele stoelen, kan dat ook? mijn beleving is dat ‘we’ redelijk beperkt en tamelijk onzorgvuldig met onze middelen omspringen; het is bijna altijd klappen wat de klok slaat, gecombineerd met 1 tot 2 keer terug laten komen van de spelers. ik vraag me af of de spelers daar zelf nou zo heel veel aan hebben (moose vaart er waarschijnlijk wel bij, voor de nuances in de meningen komt men natuurlijk hier kijken!)maar misschien zit er beleid achter, of ongeschreven omgangsvormen, ik weet het niet maar probeer er met jullie wat meer van te snappen
reacties
Het overkomt de mens meer dan eens dat hij een
voorstelling, film, tentoonstelling, concert, toespraak of voordracht
geen bal aan, saai, lelijk, slecht, ergerlijk of lui vindt,
terwijl een tenminste een deel van het publiek
geniet, onder de indruk is of niet meer bij komt van het lachen.
Het enige wat je dan kan doen is er zo geruisloos mogelijk tussenuit knijpen en de anderen hun plezier gunnen.
Alle andere reacties zijn onbeleefd, maar vooral arrogant.
Bovendien is vrijwel iedere voorstelling een collectieve prestatie van bedenkers en uitvoerenden. Ga je boe roepen, fluiten, gooien of stampen als je het stuk goed vindt en de acteurs slecht, of andersom, of als de muziek lelijk vindt en de musici virtuoos?
Er wordt al meer dan genoeg gehoest, gesnoept en met de mobiele telefoon gespeeld. Als er ook nog een paar pedante kwasten irritant gaan zitten doen dan is de lol er in het theater snel vanaf.
En tot slot. Onderschat de professionele acteur niet. Die hoort en voelt feilloos het verschil tussen een ongemeend, beleefd en enthousiast applaus.
Toch is het in de praktijk wel leuk hoor, denk ik, als er een paar boe staan roepen. Ik heb het in Duitsland wel meegemaakt. Het hakt behoorlijk in op de gemoedelijke sfeer, en dat is veel fijner dan Marc geloof ik denkt. Discussies tussen voor en tegenstanders van de voorstelling. Ik mag zelfs bekennen dat ik vaak met het voornemen zit te spelen om boe te gaan roepen, maar uiteindelijk doe ik dat nooit. Ik durf het niet, en of ik heb er geen zin in als puntje bij paaltje komt.
“Het regent pijpenstelen”
Dat is ook een manier om je ongenoegen over een voorstelling te laten blijken. Alleen wordt er nog heel weinig pijp gerookt en zeker niet meer in een theater. Maar toen dit nog wel het geval was, regende het regelmatig pijpenstelen als de heren uit het publiek het vertoonde niet te aanschouwen vonden.
En ja we leven in een tijd met ongeschreven regels, daarom klappen we meestal 3 maal en verlaten dan morrend of met vele vraagtekens de zaal om onze ongenoegens te uiten hier op Moose.
Aktie Tomaat, ja dat waren nog eens tijden. Om die tijden terug te laten komen moet er eigenlijk de mogelijkheid zijn om tomaten te kopen bij de kassa, gewoon voor de zekerheid. Maar ja, er gaan acteurs dood als je een tomaat gooit, dat is de mening van Mevr. Vogel en Mr. Nijholt.
Boe is bah, Tom, dat weet jij ook wel. Niet zozeer om de schaamte die de boeroeper voelen kan, dat is z’n eigen verantwoordlijkheid, maar omdat het getuigt van weinig respect. Ik heb al veel (héél véél) slechte voorstellingen gezien, maar altijd zit er een intensief proces voor met mensen die hun best doen. Dat klinkt misschien allemaal wat klef, maar ‘t is wel zo. Soms kom je er niet uit, en dan kan je maar beter lekker niet spelen. Zie HZT, dat had Breekbaar ook beter binnenskamers gehouden; het getuigt van durf om de tweede helft van de tournee alsnog te schrappen, maar achteraf gezien hadden ze beter de hele tournee geschrapt. Maar dat woordje ‘achteraf’, dat doet ‘t ‘m. Want je weet vaak op een première zelf gewoonweg niet wat je nu precies gebaard hebt. Je denkt dat je het weet, maar de afstand is er niet. Pas na een tijdje kan je het goed inschatten.
Dus staande ovaties hoeven nou ook weer niet, maar beleefd applaus vind ik toch altijd op zijn plaats.
Trouwens, in Vlaanderen zie je zelden een zaal rechtstaan. Ik kan me alleszins geen voorstelling voor de geest halen de afgelopen jaren. In Nederland daarentegen kan ik me dan weer geen voorstelling herinneren waar men gewoon bleef zitten, terwijl daar toch genoeg reden voor was …
Eén vorm van waardering wordt steevast vergeten. Je leest er bijna nooit over en zelf heb ik het ook nog niet meegemaakt. Maar toch lijkt het me voor veel betrokkenen een uiterst verdiende beloning. En voor een paar zalen (schouwburgen als die van Zoetermeer of Haarlemmermeer en het Chassétheater in Breda bijvoorbeeld) ook héél nuttig. Ik bedoel het enthousiasme dat blijkt uit “ze hebben de zaal afgebroken”.
jaa, beleefdheid en zo, ik snap het wel,
maar we moeten elkaar toch ook niet voor de gek gaan zitten houden,
zo van jij gaat eerst een stukje toneelspelen, en daarna ga ik klappen
da’s een toneelstukje op zich - maar dáár komt dan weer niemand voor klappen…
Boe roepen vind ik net zo vervelend als het geluid van een luidkeels bravo. Ik heb toch het gevoel dat die mensen zichzelf graag horen. Soms wordt op die manier die prachtige, geladen stilte vlak vóór het applaus verknald door zo’n hoor-mij-eens-giller.
In het allerergste geval applaudiseer ik niet, zelfs niet voor de moeite. En inderdaad, Marc, vanaf de speelvloer zie en hoor je heel goed hoe gemeend het applaus is, zelfs als het publiek gaat staan.