theaterpraat

Eigenlijk was ik weer in de stemming voor doorwerken toen het Bush Theatre, één uur vóór de voorstelling, mij toch nog terugbelde om te zeggen dat er een kaartje vrij was. Toen ik vroeger aan het bellen was, leek het al een verloren zaak: Londen heeft meer theaters dan in een aantal Europese landen samengeteld maar toch wordt het al moeilijk als je pas om vijf uur op een zaterdag begint met rondbellen voor betaalbare kaartjes. Niet dat alles wordt uitverkocht, het is alleen een uitdaging om een keus binnen een redelijke tijd te maken, en kennelijk zijn theaterbezoekers in Londen net zo oplettend als ik. Maar ik had geluk. Het Bush Theatre is één van de belangrijkste theaters voor nieuw werk en ik wilde per se het laatste stuk, waarin hij ook speelt, van toneelschrijver Mark Ravenhill zien. Questionnaires aan Britse literaire agenten (zoveel!) over hun mogelijke belangstelling voor vertaalde Nederlandse toneelstukken (meer dan je misschien zou denken, en ook nog een verhaal voor Moose.nl als ik klaar ben) moest tot morgen wachten.Het is een minimalistisch decor. Twee stoelen en een laag tafeltje en een aantal stapels scripts in een donkere ruimte die het kantoor van een regisseur weergeeft. De regisseur, gespeeld door Mark Ravenhill, legt uit, vol overtuiging, aan een aan slechtere tijden gevallen actrice waarom hij haar voor zijn nieuwe film zo nodig wil hebben. Eigenlijk is het een monoloog, het actrice is gespeeld door de net afgestudeerde Jo Lobban, ze hoeft alleen een beetje te reageren op de woorden van Ravenhill.De regisseur speelt de rol van Amy voor, eigenlijk de innerlijke monoloog van de rol, maar wij worden bewust dat hoe meer de ‘innerlijk’ detail de regisseur vol overgave invult, hoe weinig de rol van de actrice eigenblijk voorstelt. Net als in alle Hollywood films, de actrice is nauwelijks meer dan een ‘love interest’.Langzamerhand worden we bewust dat de rol van de actrice desondanks niet alleen een ‘love interest’ is. De film behandelt de thema’s van 9/11 en Islamitische extremisme, maar met de slechtste tweedimensionale karakters, met Osma bin Laden gespeeld als een gekke, buitenaardse, gehandicapt monster, en waarin je zomaar speciale eenheden kan opbellen, waar Troy, de vriend van Amy springt van de Twin Towers, ‘The Fall of Troy’, terwijl zij net heeft gevrijd, geneukt eigenlijk, met een vermoedelijke terrorist, en het wordt duidelijk dat de film ook een soort porno zoveel als ‘slasher’, Rambo-achtige movie in de aller-slechtste smaak wordt als zij traint om zelf terrorist te worden. Tegelijkertijd is het duidelijk dat de regisseur geobsedeerd met de actrice is, daarom verliest hij zichzelf in het navertellen van de film ‘Mohammed and Me’. Ravenhill, meest bekend voor zijn berucht toneelstuk ‘Shopping and Fucking’ en ‘In yer face’ collega van Sarah Kane, neemt ons mee door de film, zijn regisseur komt af en toe terug naar de werkelijkheid om te controleren of de actrice nog bij hem is. Hij is totaal onbewust van de tegenstellingen en onmogelijkheden van ideeën, cliché, en belachelijk tekst (jammer dat ik de beste tekst niet heb opgeschreven) in de film, net als de Amerikaanse politici in hun huidige avontuurfilm die Irak afspeelt.Vaak worden we verteld door vrienden wat in een film afspeelt, maar nooit zo meeslepend als hier. Af en toe begon ik toch te denken dat het net te lang duurde, maar toch wilde ik nog altijd weten wat daarna gebeurt. Als ik een kleine klacht heb, en het is moeilijk om het goed te verwoorden, is dat ik de indruk kreeg dat er geen emotionele verband met de lichaamstaal/beweging van Ravenhill en zijn woorden was. Hoe goed gechoreografeerd en geplaatst zijn bewegingen, perfect zou ik zeggen, was het alsof hij er toch té bewust van was, en dat bewustheid kwam tussen zijn bewegingen en zijn voordracht. Toch een aanrader.Ik vraag me af hoe een Nederlands publiek op zo’n stuk zou reageren. Als iemand wilt dat ik het vertaal, je weet waar je mij kan vinden, en mijn Nederlandse vriendin kan mijn Nederlands nog altijd controleren (maar niet vanavond, ik ben té ongeduldig).Het Bush TheatreEven over het Bush Theater dat een voorbeeld van een paar theaters in Londen zijn die eigenlijk weinig meer dan klein speelruimtes boven pubs zijn, vaak in het alternatief circuit. Van deze is misschien The Kingshead meest bekend - je kunt geen typische pub naam hebben. Het Bush Theatre zit in Shepherds Bush, klem achter een Ierse pub waarin een authentiek plat Londens accent (Cockney) te horen is. Het duurde eventjes voordat ik besefte dat de sirenes van politieauto’s tijdens de voorstelling geen geluidseffecten waren, maar gewoon het geluid van buitenaf in de straat. Er is hooguit plaats voor zestig mensen in het theater maar toch wordt het de wieg van veel toneelstukken die naar het West End en Broadway hebben verhuisd.’Product: World Remix’ speelt in het Bush Theater, Londen (http://www.bushtheatre.co.uk/) t/m 3 febrari 2007.