Het Theaterfestival; niet representatief voor een theaterseizoen s.v.p. Wel graag een flink en duidelijk statement over een theaterseizoen d.w.z. een selectie van voorstellingen die een - liefst openbaar - debat, tijdens het Theaterfestival mogelijk maken over artistieke trends en ontwikkelingen en over het bereiken van en communicatie met het publiek. En dan het liefst - wat mij betreft - aan de hand van een selectie van de uitersten in het aanbod en vooral ook een selectie van aanbod voor verschillende publieksgroepen.
Gesubsidieerd, niet gesubsidieerd, grote zaal, kleine zaal, jeugd, jongeren, mono- en multidisciplinair, laat het naast elkaar zien.
Wellicht is een andere samenstelling van de jury, ook gebaseerd op de uitersten in theaterland daarvoor noodzakelijk. Een jury bestaande uit ; Makers, programmeurs, marketeers,educatoren en resencenten met visie en lef en als zodanig herkenbaar en aanspreekbaar op hun criteria en de daarop gebaseerde keuzes zouden voor een flink gesprek kunnen/moeten zorgen. En vergeet vooral ook niet een gesprek met de financiers, laat ook de fondsen (publiek en privaat) hun keuzes verduidelijken. Welke voorstellingen hebben zij mogelijk gemaakt en hoe belangrijk zijn deze voor het stimuleren van artistieke ontwikkeling, ook een aardig thema, lijkt me.
Laat het Theaterfestival vooral een plek voor research en development worden en blijven c.q. zich daar naar toe ontwikkelen.
Geert Overdam, ( g.overdam@planet.nl)
Geert Overdam is Geert Overdam, adviseur podiumkunsten en kunsteducatie
25/06/2002 22:54
Ik wil graag twee kleine nuanceringen maken bij een terloopse opmerking van Daphne Richter. Zij schrijft : 'maar helaas is de ruimte (bij 'o.a. Stuggezaal.nl') daar te beperkt om een genuanceerde discussie te voeren, bovendien is dat ook niet het oogpunt.
Toen Gasthuis en Moose gezamenlijk besloten werk te maken van een discussiesite over het theatervak, waren de uitgangspunten juist om een genuanceerde discussie mogelijk te maken. Een website biedt die ruimte gelukkig ook. Als je meent meer ruimte nodig te hebben voor het uiteenzetten van je standpunten, neem die ruimte dan gerust. Overigens denk ik dat voor een genuanceerde discussie niet in eerste instantie ruimte het schaarse goed is. Helder en compact formuleren en wezenlijke interesse voor de bijdragen van andere deelnemers is, denk ik, belangrijker.
Dat gezegd hebbende, ben ik erg benieuwd naar jouw toevoegingen aan het begrippenapparaat. Welke termen zouden de jury van het theaterfestival van dienst kunnen zijn bij het opstellen van komende juryrapporten?
winfred voordendag, ( winfred@theatergasthuis.nl)
winfred voordendag is zakelijk leider van Gasthuis en redacteur van Stuggezaal.nl
24/06/2002 12:01
Beste Daphne Richter,
Dank voor uw schrijven, dat klinkt buitengewoon aantrekkelijk en wat de theaterwetenschappelijke terminologie betreft, ik kan mij voorstellen dat Luk van den Dries zeer geïnteresseerd zou kunnen zijn in een discussie/polemiek daarover.
Licht u mij eens in: hoe komt het dat in de discussie over het eventuele belang van Het Theaterfestival het juryrapport eigenlijk geen rol speelt in de discussie? U kent die rapporten, maar wijst er niet op. Ik heb de overtuiging dat die rapportages de basisargumentatie bevatten voor de discussie over het waarom van de keuze voor bepaalde producties, maar het lijkt wel of dat bij de beoordeling van de selectie geen rol speelt. Hoe zou men dat rapport meer onder de aandacht kunnen brengen, het wordt ruim onder geïnteresseerden verspreid en is - zeker voor de spraakmakende gemeente - absoluut niet ingewikkeld of ontoegankelijk geformuleerd. Er is het festival veel aan gelegen dat er juist gereflecteerd wordt over de selectie en meer in het algemeen over de vorderingen op artistiek gebied, waarvan het
festival de pretentie heeft de weerslag te zijn.
Met vriendelijke groet, Arthur Sonnen
Arthur Sonnen, ( arthur@theaterfestival.nl)
Arthur Sonnen is directeur van Het Theaterfestival
21/06/2002 16:16
Beste Arthur Sonnen,
Dank voor uw reactie. In eerste instantie lees ik verontwaardiging en boosheid. Het is in geen geval mijn bedoeling geweest iemand te kwetsen. Ik ben van mening dat een openbaar medium als Stuggezaal vraagt om provocerende stellingname, om uberhaupt een discussie op gang te kunnen brengen. Eerlijk gezegd heb ik met opzet nogal provocerend gereageerd op de stelling van Stuggezaal, waar ik het overigens niet mee eens ben.
Zoals u hebt kunnen lezen heb ik in eerste instantie gereageerd op de foutieve aanname dat het festival het gehele theaterseizoen zou representeren. Daarnaast wilde ik twee dingen inbrengen in de discussie. Ten eerste het criterium 'belangwekkend', waarvan ik weet, onder andere uit de studie van mevrouw van Heteren die ik wel heb gelezen, dat dit elk jaar weer voor veel interessante discussies zorgt onder de juryleden. Wat ik heb gezegd, of in elk geval bedoelde te zeggen, is dat ik het jammer vind dat deze discussie niet meer algemeen wordt gevoerd, in de pers, of bijvoorbeeld op Stuggezaal. Ik kan me herinneren dat in oudere nummers van Toneel Theatraal nogal wat discussie losbrak rondom de selecties. Dergelijke discussies kunnen een gesprek over theater alleen maar interessanter maken.
Het tweede wat ik wilde inbrengen, en waar u over bent gevallen, is een discussie over de juryrapporten. Deze heb ik bijna allemaal gelezen, en wat mij soms opviel, is dat 'postdramatische' voorstellingen (bijvoorbeeld India Song, of Licht), nog vaak worden beoordeeld vanuit het paradigma van het 'dramatische' theater. Ik zou het interessant vinden als in de rapporten meer aandacht wordt besteedt aan het vinden van nieuwe termen voor nieuwe vormen van theater, in plaats van terug te grijpen op het aloude begrippenapparaat. In mijn afstudeerscriptie 'mensbeeld in postdramatisch theater', begeleid door Hana Bobkova (waarin ik Licht, India Song, Ik ben bang, Bloeddorst en Aars! heb behandeld), heb ik een poging gedaan hier iets aan toe te voegen. In elk geval, ik denk dat het met de theaterwetenschap echt niet zo triest is gesteld. Wel is het jammer, dat er niet meer ruimte is voor theaterwetenschappers in Nederlandse media voor interessante artikelen, zoals bijvoorbeeld te lezen zijn in de Etcetera. We zijn een beetje aangewezen op de Theatermaker, die zoals de naam al zegt meer gericht is op makers, en media als Moose en Stuggezaal, maar helaas is de ruimte daar te beperkt om een genuanceerde discussie te voeren, bovendien is dat ook niet het oogpunt. We (die theaterwetenschappers) hebben nog veel te doen, maar dit terzijde.
Met vriendelijke groet, Daphne Richter
Daphne Richter, ( daphnerichter@hotmail.com)
Daphne Richter is theaterwetenschapper
21/06/2002 13:25
Beste Daphne Richter,
Heeft u zich wel eens op de hoogte gesteld van hoe het in feite er aan toegaat bij de jurering van de selectie of baseert u zich wat uw mening over Het Theaterfestival op een enkel krantenbericht en uw eigen 'waarneming'. Dan zal het u interesseren dat Lucia van Heteren (wetenschappelijk medewerker Theaterwetenscahp aan de Universiteit van Groningen) een uitstekend boek heeft geschreven over hoe dat in zijn werk gaat. Een studie die binnenkort te grondslag zal liggen aan haar promotie. Dat boek "Theater, kritiek, jury en publiek" had u als afgestudeerde theaterwetenschapper natuurlijk moeten koesteren en op uw nachtkastje bewaren. Bij reacties als de uwe - nergens gebaseerd op enige informatie - krijg ik sterk de neiging me te gaan afvragen wat of er nog gedoceerd wordt bij theaterwetenschap? Sweeping statements gebruikt men in vervelende journalistiek om stemming te veroorzaken, wetenschap bedrijft men via informeren en deduceren. Heeft u bijvoorbeeld wel eens de juryrapporten van het Theaterfestival gelezen? Achterkamertjes? Laat me niet lachen. En komt u vooral zich eens op de hoogte stellen. We zullen u met open armen en alle soorten informatie ontvangen.
Met vriendelijke groet,
HET THEATERFESTIVAL, Arthur Sonnen
Arthur Sonnen, ( arthur@theaterfestival.nl)
Arthur Sonnen is directeur van Het Theaterfestival
21/06/2002 13:23
Hallo Arthur,
Staat dat juryrapport op je site? Ik kan het er niet vinden. Zet het er anders even op, dat maakt het makkelijker! (Of, als het er wel staat, doe hier even een link...)
Groet!
Marc-Jan Trapman, ( mtrapman@xs4all.nl)
Marc-Jan Trapman is toneelschrijver
09/06/2002 19:30
Ik zie twee verschillende elementen in de stelling: de representativiteit van de selectie en het al dan niet elitair zijn van het festival.
Wat de selectie betreft, is de jury vrij autonoom natuurlijk. Er zijn voorstellingen die ik mis, maar de voorstellingen die ik uit de selectie gezien heb, zijn zeker de moeite waard. Ik heb het voorbije jaar ook regelmatig de minirecensies op Moose gelezen en het viel mij op dat heel wat 'Vlaamse' voorstellingen niet of nauwelijks besproken werden. Ik hoor ook uit allerhande hoeken dat de interesse voor Vlaams theater in Nederland zeer beperkt is. Hier in Vlaanderen zijn ook steeds minder voorstellingen uit Nederland te zien. Misschien dat de wrevel van sommigen met betrekking tot de selectie daar ook veel mee te maken heeft: niet iedereen heeft de voorstellingen gezien. Het is bovendien een zeer Vlaams getinte selectie (zeker voor het volwassentheater). Misschien zijn de belangwekkendste voorstelling van het seizoen vooral door Vlaamse gezelschappen geproduceerd dit seizoen. Ik weet het niet, maar ik vertrouw toch een beetje op de jury. Een interessante vraag lijkt me alleszins: waarom is er zo weinig Vlaams theater in Nederland te zien en omgekeerd?
Natuurlijk is het Theaterfestival elitair. Theater is ook elitair. Het gaat om (relatief) kleine zalen en zelfs met 500 potentiële toeschouwers per voorstelling, blijft het theaterpubliek beperkt, tenzij je muscialachtige constructies gaat opzetten met vijf voorstellingen per week gedurende een half jaar. Als het Theaterfestival moet afgeschaft worden wegens te elitair, kan je de redenering ineens doortrekken en het halve theaterlandschap afschaffen. Het Theaterfestival zou het hoogfeest van de theatersector moeten zijn en dat brengt een hoop ego's een pseudo-intellectueel gewauwel met zich mee. Persoonlijk vond ik het artistiek-intellectuele sfeertje dat ik twee jaar geleden op het festival in Antwerpen mocht ervaren ook zeer belachelijk en zelfs irritant. De oplossing: de boel vooral niet te serieus nemen en misschien in eerste instantie jezelf niet te serieus nemen als 'kenner'. Als je een beetje afstand bewaart is zo'n 'elitair' festival eigenlijk uiterst grappig.
Gelukkig dat de nieuwe Vlaamse coördinator oog heeft voor een van de belangrijkste componenten van het theaterleven: goed bier en fijne gesprekken aan de toog. Dus, kom allemaal naar Brussel en geniet van de goede voorstellingen. Maak de boel zelf niet elitairder dan het al is door dit soort meta-discussies belangrijker te vinden dan een fijne avond theater met een frisse pint achteraf.
Maarten van Meer, ( maarten_vanmeer@hotmail.com)
Maarten van Meer is pas afgestudeerd theaterwetenschapper en amateur-theaterrecensent op http://www.goddeau.com
07/06/2002 15:35
Het Theaterfestival heeft nooit de pretentie gehad om het seizoen te representeren. Het houdt zich bezig middels grondig kijken en vergelijken (door een jury van theaterecensenten) met wat er in een seizoen zich aan belangrijke artistieke ontwikkelingen voordoet op toneelgebied in Nederland en Vlaanderen. Het Theaterfestival doet sinds het bestaat (1987) IN EXTENSO verslag van haar bevindingen in het juryrapport. Als dat rapport nou eerst eens ter discussie zou staan, dan ging deze Moose discussie ergens over.
Arthur Sonnen
Arthur Sonnen, ( arthur@theaterfestival.nl)
Arthur Sonnen is directeur van Het Theaterfestival
30/05/2002 17:45
Wel wel. Die vraag keert toch ook onophoudelijk terug. Tot op dit moment onthou ik twee dingen: vooreerst dat het festival niet langer het theateraanbod in het seizoen zou presenteren. Of beter gezegd ( wat een kromme zin is die stellingname toch voor een Vlaming ): de selectie van Het Theaterfestival zou niet representatief zijn voor het actuele theaterveld. Klopt mijn vertaling? Als dat zo is: dan begrijp ik het niet. Vooreerst: Het Theaterfestival is geen subsidiënt. Hoewel het het hele veld beoordeelt, moet het niet ook het gehele podiumkunstenveld uit Vlaanderen en Nederland honoreren. De jury maakt een selectie. Zo simpel is het. Verander de jury en je hebt een andere selectie. Wat er vervolgens voor zorgt dat elke selectie van het festival eigenzinnig is. Is dat erg? Ik hoop dat het consensusmodel vooralsnog niet ook de culturele sector penetreert. Ik wil maar zeggen: een selectie is er ook om je er als toeschouwer toe te verhouden. Een selectie is er niet uitsluitend om iedereen gelukkig te maken. Noch het publiek, noch de gezelschappen in de sector. Dat is een harde stellingname, lijkt het. Maar in wezen doen programmatoren van andere festivals, of programmatoren van receptieve huizen net hetzelfde.
Waarom kiest een jury wat ze kiest? Omdat de leden vinden dat deze voorstellingen belangwekkend zijn. Ik meen te begrijpen dat er nogal wat ruis op de interpretatie van deze term zit. Laat ik hem daarom proberen te verklaren vanuit mijn eigen optiek. Belangwekkend wil zoveel zeggen als artistiek kwaliteitsvol én vooruitstrevend binnen het actuele theaterlandschap. Twee tegenstrijdige begrippen? Laat ons zeggen dat het een spanningsveld is waarbinnen de jury zich jaarlijks plaatst. Ik vind dat moedig. Elk jaar kiest de jury op een volstrekt subjectieve wijze voorstellingen uit waarvan de leden vaststellen dat hun hart een tel overslaat bij het bekijken ervan.
Vervolgens onthou ik de term "elitair feestje". Nu moet ik U allen eerlijk bekennen dat ik zelf lange tijd bij het bezoeken van Het Theaterfestival een beetje het gevoel had een Mis/eucharistieviering in het latijn bij te wonen. Ik kan u verder en tot slot alleen maar melden dat wij in Vlaanderen - en dat doen ze in Nederland overigens ook, meen ik te weten - steeds meer proberen om er een swingende mis van te maken. Binnen alle mogelijk denkbare beperkingen maar met een maximale inzet van fantasie. Binnenkort kunt U het resultaat van al deze pogingen in Vlaanderen nalezen op www.theaterfestival.org. Misschien kunt U dan ook gewoon maar komen kijken. Brussel is niet zo ver, de hotelkamers zijn best te betalen en het bier is hier lekker. Wie weet steek je van puur plezier wel gewoon de nacht door.
roel verniers, ( theaterfestival@kaaitheater.be)
roel verniers is coördinator Het Theaterfestival Vlaanderen
29/05/2002 18:36
Wauw, wat een overweldigende meerderheid is het eens met de stelling zeg. Ik had zo iets eerder bij Het Holland Festival verwacht. Er zijn natuurlijk een hoop redenen om het Theaterfestival af te schaffen. Of om het festival te veranderen, maar elitair zou ik het festival niet noemen. Onbelangrijk, saai, belegen, voorspelbaar (alhoewel deze selectie zich hier totaal aan ontrekt), corrupt, overbodig ja, daar kan ik nog wat mee. Maar elitair? Dat zie ik niet. Graag zou ik van de mee-eens-stemmers daar wat meer over horen. En "het theateraanbod" wat is dat ins hemelsnaam? Er zijn, wat was het ook al weer, 600 premieres per seizoen. En daar zitten ook heel veel vrije produkties bij, die al jaren stelselmatig worden genegeerd door de jury's. Representatief voor wat er in het theater staat, dat is gewoon een matinee abonnement in de Meervaart en geen festival. Laten we het Theaterfestival toch lekker houden om colllectief op te schelden, dat zal deze meestal zo verdeelde sector goed doen.
Floortje Bakkeren, ( floortje@moose.nl)
Floortje Bakkeren is redactie lid van Moose
23/05/2002 00:01
Het Theaterfestival pretendeert een weergave te zijn van de meest 'belangwekkende' voorstellingen van het seizoen. Over dit criterium wordt sinds het ontstaan van het festival gediscussieeerd, helaas de laatste jaren met name achter de gesloten deuren waar de jury's vergaderden. Het is jammer dat er niet meer openbare discussie is over dit criterium, en vooral dat de jury zich niet duidelijk en helder uitspreekt over haar keuzes, die niet of nauwelijks worden toegelicht, behalve in het rapport van de juryvoorzitter, dat mijns inziens regelmatig druipt van achterhaalde criteria en oppervlakkigheid. Misschien moet deze discussie gaan over de mate van belangwekkendheid van de gekozen voorstellingen van deze editie? Als het goed is, denk ik, is het Theaterfestival een weergave van dat wat in het seizoen geleefd heeft, welke opvallende artistieke keuzes en ontwikkelingen er zijn te bespeuren. Is dat het geval?
Daphne Richter, ( daphnerichter@hotmail.com)
Daphne Richter is zojuist afgestudeerd in de theaterwetenschap
19/05/2002 16:43
En, hebben alle stemmers uberhaupt de voorstellingen uit de selectie gezien? Oh dus je bedoelt dat wat jij gezien hebt er niet in staat. Misschien heb je dan wel Het Verkeerde gezien. Of gebeurt het allemaal elders dan jij dacht. We hebben in september toch ook al bediscussieerd dat centrum/marge uit is? Nu voegt het festival tenminste iets toe: nu kan je zien wat je eerder niet opgevallen was. Dat je dan een andere draai moet geven aan de creme-de-la-creme sfeer, daar ben ik het dan wel mee eens.
Als je dit beweert ook graag even verwachtingen peilen, wat hoop je je te zien?
Pieternel, ( pieternel13@hotmail.com)
Pieternel is onafhankelijk waarnemer
17/05/2002 14:46
In hoeverre moet Het Theaterfestival het aanbod van een seizoen representeren? Misschien moeten we eerst die vraag beantwoorden voordat we op dit festival gaan schieten. Niet geheel onbevooroordeeld, gezien het feit dat ik de communicatie voor het Festival verzorg, denk ik dat er dit jaar een programma geselecteerd is waar een redelijk groot publiek veel plezier aan kan beleven. Een aantal publiekstrekkers zijn buiten de selectie gebeleven. Het is niet aan mij te beoordelen of dat terecht is, maar ik denk wel dat die producties toch wel door het publiek gevonden zijn. Mensen die zich willen laten verrassen, zijn meer dan welkom op het Theaterfestival. En mag dat ook een functie van een festival zijn?
PS. Ik heb ook een beetje het gevoel dat de lauwe reacties op de selectie van deze editie van het festival veroorzaakt wordt door het feit dat veel nog niet in Amsterdam e.o. te zien is geweest. Maar misschien kan iemand hier zijn of haar licht ook even over kunnen laten schijnen.....
Arjen Barel, ( arjen.barel@worldonline.nl)
Arjen Barel is Verzorg communicatie promotie en marketing voor verschillende organisaties, waardonder dus het Theaterfestival
17/05/2002 14:45
|