moosers
Praatjes van Moose
De Toneelacademie Maastricht begint in september met een nieuwe kopstudie. De zogenaamde P-variant leidt op tot theatraal performer. De performer is een uitvoerend podiumkunstenaar die de grenzen tussen theater, dans, video, performance en muziek verkent. Als gastdocenten zijn Eboman, Quirine Racke en Helena Muskens aangetrokken. In 2003 hoopt de academie de eerste studenten het diploma Theatraal Performer uit te reiken. (Volkskrant, 6/7/00)
zie ook: ‘Sample MadnesS’, Eboman, Mo’reez, Holland Festival
Op uitnodiging van het Festival [NES] in de Bijlmer vestigde het Londense kunstenaarscollectief Mongrel zich voor tien dagen in de bibliotheek van winkelcentrum de Amsterdamse Poort om een multimediashow in elkaar te zetten met impressies van de Bijlmer. Het kunstnaarscollectief Mongrel, dat veel ervaring heeft met het werken in achterstandsbuurten en probleemwijken, verbaasde zich over zowel de culturele als de financiële rijkdom van dit verguisde stadsdeel. De Bijlmer heeft helemaal geen probleem. Het centrum van Amsterdam heeft een probleem met de Bijlmer”, aldus het collectief. (Volkskrant, 5/7/00)
zie ook: Moose op het [ON]ze Keuze Festival 1999: Minirecensies: ‘Hybrid Profession’
De gemeente Den Haag geeft De Appel drie miljoen gulden per jaar. Volgens artistiek leider Aus Greidanus zou dat betekenen dat er 10 tot 12 ontslagen vallen en dat er geen reisvoorstellingen meer gemaakt kunnen worden. Het gezelschap is dan echter wel gered. “Maar we gaan er nog steeds van uit dat de staatssecretaris het advies naast zich neerlegt”, aldus Greidanus. Ook theater PePijn is uit de brand. De gemeente geeft 280.000 gulden, ondanks een negatief advies van de Haagse cultuurcommissie. (AD, 5/7/00)
zie ook: Wethouder wil Appel redden
Op 68-jarige leeftijd is acteur Coen Flink overleden. Flink, zoon van het acteurs-echtpaar Richard Flink en Mieke Verstraete, wilde aanvankelijk pianist worden. Nadat hij Ko van Dijk zag spelen werd het toch de Amsterdamse toneelschool, waar hij in 1953 afstudeerde. Direct daarna debuteerde hij bij De Haagse Comedie. Vanaf de jaren ‘50 werd hij voornamelijk televisie-acteur. Hij speelde dit seizoen nog in de VARA comedy-serie ‘Oppassen’. Flink is in besloten kring gecremeerd. (NRC, 3/7/00)
Hoe zit het nou met de uitreiking van de VSCD-prijzen? De persberichten spraken elkaar tegen: eerst was het 5 juni, toen werd het september, en later toch weer juni… Het komt allemaal door het congres van de Vereniging voor Schouwburg- en Concertzaal-Directeuren. Dat is op het laatste moment uitgesteld tot september, omdat er dan meer duidelijkheid zou zijn over de plannen voor het ministerie van cultuur voor de komende vier jaar. De prijsuitreiking van de Theo en Louis d’Or is traditioneel gekoppeld aan het congres en verhuisde dus mee. De uitreikingsdatum staat dus nu vast op zondagavond 10 september 2000
Dat is overigens dezelfde dag als waarop de prijsuitreiking van het Theaterfestival plaatsvindt. ‘s Middags om half twee wordt eerst de voorstelling ‘Universal Irritant’ van De Kakkewieten/Het Paleis gespeeld, de winnaar van de Signaalprijs 2000 voor de beste jeugdtheatervoorstelling van Vlaanderen. Aansluitend worden de Grote Theaterfestivalprijs, de Taalunie Toneelschrijfprijs en de CJP Trofee uitgereikt. Ook de nieuwe prijs Podiumkunsten.nl wordt dan vergeven. (VNG, 3/7/00)
zie ook: Lowlands krijgt theater
De Hogeschool voor de Kunsten in Antwerpen bezuinigt, en dus worden er dit jaar geen nieuwe studenten aangenomen op de Antwerpse theateropleidingen Studio Herman Teirlinck en het Conservatorium (van Dora van der Groen). De bezuinigingen zouden goed onderwijs voor een nieuwe lichting acteurs uitsluiten, volgens de directies van de twee theateropleidingen. (Volkskrant, 1/7/00)
Wim Voorman, directeur van theater- en congrescentrum ‘t Spant in Bussum, is op 63-jarige leeftijd overleden. Voorman was ook lange tijd voorzitter van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouw Directeuren (VSCD). (Volkskrant, 1/7/00)
zie ook: Hans Onno van den Berg nieuwe directeur van de VSCD
Cirque du Soleil is weer in het land. De tent is opgezet bij Ahoy in Rotterdam voor de voorstelling ‘Quidam’, die vanaf 12 juli te zien is. De belangstelling voor kaarten is zo groot dat nu al elf extra voorstellingen zijn geprogrammeerd. Het circus is tot 10 augustus te zien. (AD, 1/7/00)
zie ook: Eerste steen uitgaanscentrum Bijlmer
Op 29 juni is de Franse actrice en zangeres Germaine Montero in een ziekenhuis in Orange overleden. Ze werd negentig jaar. Vooral bekend werd Montero om haar vertolking van het werk van de Spaanse schrijver en dichter Federico García Lorca. (NRC, 30/6/00)
zie ook: Biografie Lorca
Veertien jaar geleden citeerde Jan Joris Lamers, op een congres over ‘Kunst & Beleid’ uit Ritter, Dene, Voss van Thomas Bernhardt, die toen net dat stuk had geschreven. Het personage Voss sprak daarin de gevleugelde woorden: “Jonge kunstenaars zijn niet te helpen. Er bestaat geen grotere onzin dan jonge kunstenaars helpen. Überhauptkunstenaars helpen is onzin. Kunstenaars moeten zichzelf helpen.”. En Lamers concludeert bij dit citaat dat overheden vandaag niet helpen, maar geven. Subsidies zijn geen gunst, subsidies zijn een recht.
Deze uitspraak klinkt uitermate wrang, na het schaamteloze - perverse, ondeskundige, kwaadwillige, tendentieuze? - advies van de Raad voor Cultuur over Maatschappij Discordia, het gezelschap van Jan Joris Lamers en de zijnen. Een pleidooi voor het recht op subsidie van Discordia is meer dan legitiem, maar wellicht onvruchtbaar,gezien de premissen die de Raad voor Cultuur hanteert. De Staatssecretaris voor Cultuur had in zijn adviesaanvraag aan de Raad voor Cultuur Paul Kuypers aangehaald, die stelt dat de dynamiek van het Kunstenplan als beleidsinstrument een paradox bevat: elke Cultuurnota bepleit de vernieuwing maar bestendigt het bestaande.
Daar moest maar eens een eind aan gemaakt worden, zei de Staatssecretaris, eraan toevoegend dat als ‘oud’ en ‘nieuw’ hetzelfde even goed doen, ‘oud’ dan moet verdwijnen. Je ziet het de deskundigen van de Raad voor Cultuur zo zeggen: ” ‘t Barre Land speelt ongeveer hetzelfde als Discordia, klassiekers met de vingers in de neus, dus Discordia moet oprotten.” In hun amateur-sociologisch, nietszeggend discours heet dat dan: “Nieuwe generaties geven nieuwe betekenissen aan?”. De Raad verengt bewust dialogen én conflicten tussen generaties - tussen Discordia (Amsterdam) en de Roovers (Antwerpen), tussen toneelspeler de Koning (Amsterdam) en toneelspeler DeSchrijver (Antwerpen) - tot het perspectief van de allerjongsten. Het staat er zelfs letterlijk: “Verbeelding van de toekomst is noodzakelijk om zicht te krijgen op het perspectief van de nieuwe generaties?”.
Dat is dus dé premisse van het Nederlandse cultuurbeleid, van de theaterpolitiek voor 2001-2004: het bereik van het cultuuraanbod vergroten, door ‘jong publiek’ en ‘jonge makers’ uit te roepen tot dogma’s tot fetisj-objecten, tot alfa en omega van het culturele vooruitgangsgeloof. Economisch cynisme en sociale naïviteit, maargeen kunstzinnige bekommernis. En dat daar dan een schandelijk pamflet uit voortkomt zoals het ‘advies’ over Maatschappij Discordia, verbaast ons dan ook niet. De Raad voor Cultuur heeft de Staatssecretaris op zijn wenken bediend.
Het pamflet-dat-voor-advies-moet-doorgaan heeft het over de invloeden over de generaties heen: vroeger was er invloed, nu niet meer, vroeger verraste Discordia, nu niet meer - tenzij bij toeval. Geen woord over de ingrijpende betekenis van Discordia voor zovele Vlaamse groepen en spelers die hun spelpatronen én hun repertoirekeuzes toetsen aan een norm die Discordia, zonder dat expliciet te willen, ooit bepaald heeft. Alsof de brutale confrontaties tussen speelstijl en tekst, in het kader van de Vlaams-Nederlandse repertoirevereniging De Vere (Discordia, STAN, Dito’Dito en andere) nooit hadden plaatsgevonden. Geen woord over het ‘brede’ en ‘jonge’ publiek dat de vele meer of minder chaotische avonden van club.discordia in Leuven, Gent en elders bezoekt. En dan mist de Raad “concrete ideeën over hetbereiken van nieuwe publieksgroepen”.
Nee, Discordia past niet in de logica van ‘maatschappelijk bereik’, ‘nieuwe generaties’ en andere ‘digitale revoluties’ die de Raad (en zijn opdrachtgever, de Staatssecretaris) zo graag hanteert. Discordia accepteert niet, dat de middelen - de media met hun ‘formats’ - terreur uitoefenen over de inhoud. De toneelspeler manipuleert deobjecten, en niet omgekeerd: dat moet zo blijven, hoe ambachtelijk-ouderwets dat ook lijkt (maar niet is). Discordia accepteert niet dat de valse ‘sociologismen’ van het cultuurbeleid - de gebakken lucht over smaakmakende generaties, over de alomtegenwoordigheid van cultuur, enz. - de concrete artistieke gebeurtenissen willen manipuleren. Discordia accepteert niet - uit gezond eigenbelang, maar ook omdat het een pijler vormt van een sociaal en democratisch kunstenbeleid - dat subsidie geen recht meer zou zijn en dat beleidsverantwoordelijken voor cultuur doen alsof privé-partners strijden voor dezelfde zaak (“de ontwikkeling en verspreiding van cultuur”).
De Staatssecretaris en zijn dienaren in de Raad voor Cultuur hebben een visie op het kunstenbeleid in Nederland. Maar bij die landsgrens houdt het ook op: culturele processen met Vlaanderen ontbreken volledig in hun beeldvorming. Is echter een halsstarrig geloof in de geldigheid van die cultuurpolitieke visie, als een raster dat jeeenvoudig over een kunstenlandschap legt, niet juist het probleem? Toont het werk van Discordia, van de bijtende politieke satire in An Ideal Husband (Oscar Wilde) tot de ‘pantomime met DJ’ in Anatol (Arthur Schnitzler) juist niet aan dat elke poging om absolute visies te hanteren wel failliet moeten gaan? Het kunstenbeleid zou met deze paradox moeten kunnen omgaan. Het zou minstens moeten toelaten dat artistieke organisaties - theaters en andere - die actief de premissen van het beleid bestrijden, in dat beleid opgenomen worden.
Het kunstenbeleid heeft nood aan paarden van Troje, aan goed- en kwaadaardige virussen die het eigen grote gelijk - ‘maatschappelijk bereik’ enz. - aantasten. Dat is de betekenis die kunst in de moderniteit heeft, en daar is Maatschappij Discordia zich uitermate sterk van bewust, in goede en kwade dagen. Hun subsidiëring stopzetten betekent dat het cultuurbeleid zichzelf niet meer durft te ondervragen, dat de kern van de artistieke ervaring - onzekerheid, verwarring, twijfel - niet meer tot de beleidsmakers doordringt. Dat het cultuurbarbaren geworden zijn.
Klaas Tindemans
Klaas Tindemans is directeur van het Vlaams Theater Instituut
Dit is een open brief aan staatssecretaris Rick van der Ploeg, mede ondertekend door Stefan Hartmans, Peter Verhelst, Gerardjan Rijnders, Jan Ritsema en Hans Man in ‘t Veld
Minirecensies van Moose
Er zijn geen minirecensies gevonden.
Praatjes van Moose
1997. Theatergroepen hadden namen als Bewth, Independance, Het Oranjehotel, Carrousel, Art & Pro, De Federatie of Theater van het Oosten. Het Ministerie van OC&W stond in Zoetermeer, Aad Nuis was er staatssecretaris. Websites bouwde je in HTML.