“WAwaDA ?”, zei Vincent toen we gisteren de zaal uitgingen in het CC te Lokeren. Griet maakte zich zelfs de bedenking of dit nog wel toneel is en Pat was achteraf opgelucht dat ze toch niet de enige was die er geen snars van begrepen had. “‘t E ne kji iets anders !”, was ook nog zo’n leuke one-liner van Pat.

Het licht gaat uit en de “spotlights” gaan heel langzaam aan. Op de scène zien we drie naakte mensen. Een man duwt een plank op wieltjes in het rond. Almaar sneller en sneller. De vrouw staat op uit het bad en dan beginnen ze alledrie hun kleren aan te trekken. De ene man bedient de vrouw en man twee met rode wijn en geleidelijk aan gaan de kleren terug uit. En dit eindigt met een half geklede vrouw op een stoel bovenop de plank met een rode vlag met een swastika naast haar (Marlène Dietrich, iemand ?). En zo krijgen we het ene beeld na het andere voorgeschoteld, begeleid door hele bevreemdende muziek. En het ene beeld is al mooier of shockerender dan het andere. En na anderhalf uur verlaat je de zaal en je vraagt je terecht af : “WAwaDA ?”. Welnu, dat was “Tourniquet”, een stuk van Abattoir Fermé, ontsproten uit het brein van een zekere Stef Lernous. En volgens De Standaard één van de beste stukken van vorig jaar !

Akkoord, het is heel controversieel allemaal, fascinerend om naar te kijken en heel af en toe zitten er fantastische vondsten in (de maskers boven op de kruin …), maar het blijft een bevreemdende ervaring waarbij je je af en toe toch afvraagt waar ze nu eigenlijk wel naartoe willen met dit allemaal. Van een verhaal is geen sprake en de acteurs doen op zich niet veel meer dan voor zich uit staren en kleren aan en uit trekken. Naakt kan mooi zijn en levert af en toe hele mooie beelden op, maar moet dit echt de hele voorstelling lang ? En ergens zal er wel een boodschap achter zitten (het nazisme, exorcisme, enz.), maar wat heb je eraan een boodschap de wereld in te sturen als niemand ze begrijpt. Dit was toch wel een hele vreemde ervaring, moet ik zeggen …

Okidoki. Dit was dus niet mijn ding. Ik denk wel dat Madonna deze voorstelling enorm zou kunnen waarderen (in haar ‘Like a Prayer’ tijd, althans). Lekker schoppen tegen je katholieke heritage. Het ene ‘shockerende’, ‘sterke’ beeld volgde het andere op. Ik moest vooral denken aan misbruikte kindertjes in Belgische kelders. Wat een hoop lelijk gedoe. Deze ‘goth’ esthetiek is de mijne niet. Gewei voor schaamteloosheid.

Ook wij zagen deze verbluffende voorstelling een paar maand geleden. En we waren er helemaal ondersteboven van. Theatermaker Stef Lernous weet als geen ander woordenloos theater te maken, waar je aanvankelijk niets van snapt, maar toch onthutst buitenkomt. Net als die grote filmmaker David Lynch kruipt hij diep in ons onderbewuste en peutert met vuile nagels in onze diepste angsten.
Vuile nagels, want wat je te zien krijgt is zeker niet altijd even proper! Als geen ander weet hij de schoonheid van de lelijkheid te schetsen. Je kijkt naar beelden die stuk voor stuk ware schildermeesterwerken zijn, maar dan wel van perverse meesters als Goya of Bosch. En zonder dat je het beseft word je meegezogen in een ritueel. Een vreemd, brutaal en af en toe pervers ritueel. Toegegeven… Lernous kikt op underground horror films en dat merk je.
Dit sterk ritueel theater heeft inderdaad weinig te zien met het klassieke teksttheater. Maar als je open staat voor dergelijke spektakels dan krijg je iets te zien wat krassen maakt in je ziel.
Angstaanjagend mooi theater, dat zijn gelijke niet kent.
Even mooi en verbluffend is trouwens hun laatste voorstelling ‘Mythobarbital’. Even woordenloos en even onthutsend. Check it out…

De aanleiding voor de voorstelling was de dood van twee islamitische meisjes. Omgekomen in bad. In Vlaanderen. Tijdens het uitdrijven van Het Kwaad. Het thema is de toenemende de rol van religie. Je ziet alleen beelden, er is geen tekst. De vrouw is naakt, mooi lichaam. Maar de blote buik van een van de mannen is onsmakelijk, te dik. Elk beeld laat de uitbanning van het kwaad door het kwaad zien. Het kwaad van het nazisme, van het fundamentalisme. Ook het christelijke. Het Kruis. Het Bloed. Af en toe zijn het boeiende beelden, meestal niet, meestal overbekende. De soundscape is een vlakke brij. Het geheel van geluiden en beelden vertelt geen nieuw verhaal, want met het leggen van een relatie tussen religie en het kwaad zeg je natuurlijk niet iets origineels. Ik vraag me af vanuit welke noodzaak de groep die vooral in films al zo vaak becommentarieerde religieuze symboliek eigenlijk op het podium brengt. Het antwoord, het budget was ontoereikend voor een film, vind ik nogal teleurstellend. Ik heb me tijdens de voorstelling vooral verveeld. Omdat ik te weinig van dit soort theater zie, heb ik er indertijd geen minirecensie over geschreven. Maar nu, naar aanleiding de selectie van de TF-jury, heb ik besloten dat alsnog te doen.