Moose - Noord Nederlands Toneel

Over De Mevrouwen Aarsschaafsel & Korrelfotze

RiRo — Thu, 27 Aug 2009 07:01:42 +0000

Heeft het Noord Nederlands Toneel iets te zoeken op de platgetreden paden van het cabaret?

Ik ben niet zo geïnteresseerd in meningen. Daarom hou ik bijvoorbeeld niet van televisie. Omdat ik ook niet zit te wachten op meningen over die meningen, blijven er maar weinig uitzendingen over die me boeien. Vooral programma’s die me willen laten zien hoe ’fout’ de opvattingen van anderen wel niet zijn, door die te parodiëren, mijd ik. Koefnoenachtig typetjesgedoe is aan mij dus niet besteed. Ook tv-cabaretiers laat ik, net als cabaretiers in het theater overigens, op een enkele uitzondering na, graag aan me voorbij gaan.

Gewone mevrouwen
‘Wij zijn opgefokt omdat de gewone mensen het water tot de lippen hebben staan in dit land!!!’, roept een als vrouw verklede man met een bierflesje in haar hand. En even later, heel hard: ‘ONTWAAKT!’. Het zijn de eerste woorden van een voorstelling van het Noord Nederlands Toneel over politiek incorrecte opvattingen van de gewone man. De gewone man in de gedaante van twee gewone mevrouwen die nogal ordinair zijn: de dames Aarsschaafsel (Malou Gorter) en Korrelfotze (Ko van den Bosch).

Ik ga ervan uit dat Van den Bosch, de maker van deze voorstelling, oprecht bezorgd is over de eruptie van xenofobe en anderszins onwelvoeglijke opvattingen waaronder we, sinds Fortuyns roep om te zeggen wat we denken, worden bedolven.

Van den Bosch is een begenadigd schrijver en een ervaren theatermaker. Niet zo gek dus dat hij er ook nu weer in slaagt om een evenwichtig opgebouwde voorstelling te maken met een tekst waarin af en toe een originele vondst staat. De mooiste tekstvondst deze keer vind ik die over de twintig kilometer lange buis in Zwitserland waarin, door het op elkaar laten botsen van halve waarheden, leugens vrijkomen. Waarna het op elkaar laten botsen van die leugens vervolgens weer angsten laat zien.

Vette parodieën
Die mooi gevonden deeltjesversnellermetafoor is helaas een uitzondering in deze voorstelling waarvan meer dan negentig procent bestaat uit hele vette parodieën van foute volkse vrouwen met foute opvattingen. Is de manier waarop de dames Aarsschaafsel en Korrelfotze het bekrompen denken van de gewone man op de hak nemen door het uitvergroten van de lelijke kanten van volksheid niet al door minstens driehonderd cabaretiers gedaan?

Moet het NNT zich nu ook nog eens op die platgetreden paden van het cabaret begeven? Daar zou natuurlijk wat voor te zeggen zijn als Van den Bosch het anders, beter, en vooral gevaarlijker zou doen dan die cabaretiers. Ik vind niet dat dat het geval is.

Op geen enkel moment in de voorstelling maken de door Van den Bosch en Gorter gespeelde typetjes het me ook maar enigszins moeilijk. Ze proberen me bijvoorbeeld niet op de subtiele maar geniepige manier waarop cabaretier André Manuel dat kan, stapje voor stapje te verleiden om mee te gaan in een op vooroordelen gebaseerde redenering. Om me dan halverwege plotseling met schrik te laten beseffen dat ik, zonder me dat goed te realiseren, al een heel eind mee ben gegaan op weg naar een mening die ik niet wil hebben.

Van den Bosch en Gorter parodiëren. Dat doen ze goed. En de toeschouwers lachen. Dat willen ze graag. Maar dat parodiëren en dat laten lachen zouden voor een theatermaker middelen moeten zijn om verwarring te zaaien. Dat gebeurt bij uitzondering bij cabaret, bij goed cabaret. Maar dat gebeurt bij deze, als toneel verkochte, voorstelling niet of nauwelijks.

Serieuze plannen
‘Ik ben opgefokt omdat de gewone toneelbezoeker het water al weer voelt stijgen in dit land!!!’, zou ik met een bierflesje in mijn hand willen roepen. En daarna, heel hard: ‘ONTWAAKT!’ Want we zijn voorlopig nog niet af van de dames Aarsschaafsel en Korrelfotze. Vrees ik.

Dat zit zo. Van den Bosch schrijft en maakt voor het Noord Nederlands Toneel de voorstellingen voor de kleine zaal. Die voor de grote zaal worden geregisseerd door algemeen directeur en artistiek leider Ola Mafaalani. Nu heeft het gezelschap serieuze plannen om de typetjes Aarsschaafsel en Korrelfotze het land in te sturen om de voorstellingen voor de grote zaal van Mafaalani mee op te leuken. ‘We zijn er over na aan het denken’, laat Van den Bosch noteren in een huis-aan-huisblad, ‘om ze bijvoorbeeld in de pauze of na afloop van La Divina Commedia te laten optreden of de dames als een soort Statler & Waldorf van de Muppets op het balkon te zetten.’

Wordt het lekker lachen bij het NNT in de schouwburg dit seizoen? Nog even geduld. Als op donderdag 17 september 2009 La Divina Commedia in première gaat, zullen we het weten.

Illustratie: Ko van den Bosch en Malou Gorter in De Mevrouwen Aarsschaafsel & Korrelfotze van het NNT gemaakt voor en gespeeld op Noorderzon (20 t/m 30 augustus 2009)

Ola Mafaalani naar Groningen

Moose — Thu, 22 Feb 2007 23:00:00 +0000

Ola Mafaalani wordt per 2009 de nieuwe artistiek leider van het Noord Nederlands Toneel. Zij volgt daar Koos Terpstra op. Zij is nu al aangezocht om in de komende tijd haar ideeën te vormen voor het NNT, want begin januari 2008 moeten de plannen voor de nieuwe Cultuurnota worden ingediend. Mafaalani zal ook een nieuwe zakelijk leider aanwijzen, als opvolger van Dennis Molendijk. Het bestuur van het NNT is enthousiast over de aanstelling van Mafaalani. “Zij is een talentvolle en uitgesproken theatermaakster met internationale ervaring en ambities. Ze maakt prachtig theater waarin ze de grenzen van de discipline durft op te zoeken. Ze is geëngageerd en betrekt andere sectoren van kunst in haar voorstellingen”, aldus bestuursvoorzitter Arie Wink. (Redactie, Dagblad van het Noorden, 23/2/07)

zie ook: Weblog: Opvolgers Groningen

Terpstra vertrekt bij NNT

Moose — Mon, 20 Nov 2006 23:00:00 +0000

Artistiek leider Koos Terpstra (51) stopt in 2008 bij het Noord Nederlands Toneel (NNT). Ook zakelijk leider Dennis Molendijk verlaat dan het Groningse gezelschap. De twee werken sinds 1999 bij het NNT en waren onder andere verantwoordelijk voor veertien voorstellingen in de Machinefabriek, de eigen zaal van het gezelschap. Beider contract loopt officieel tot 1 januari 2009. Maar Terpstra zegt niet te willen ‘vastroesten’. (ANP, 21/11/06)

Ten Haaf wil spelplezier

Moose — Wed, 12 Nov 2003 23:00:00 +0000

Jochum ten Haaf leert zich suf tijdens de turbulente repetitieperiode van ‘Rouw siert Electra’. “Van Hove wil dan dat ik compleet passief ben, me in een zwarte tunnel bevind. Ik vind dat heel moeilijk, ik wil spelen.” Ten Haaf wil meer met zijn personage kunnen doen; “Ik vind het een leerzame ervaring, maar ik kom denk ik meer tot mijn recht bij een gezelschap als het Noord Nederlands Toneel. Daar is meer ruimte voor spelplezier. Het is een hechter ensemble, denk ik.” (Parool, 12/11/03)

zie ook: ‘Rouw siert Elektra’

Meer cultuur in Noorden

Moose — Wed, 22 Jan 2003 23:00:00 +0000

Groningen, Friesland en Drenthe willen de komende vier jaar ‘culturele achterstanden’ wegwerken. Daarvoor willen de provincies de komende vier jaar 1 miljoen euro extra van het rijk. De drie provincies brengen samen met de gemeenten Groningen en Leeuwarden nog eens een miljoen op. Met dit geld moet er een nieuw Noordelijk Productie Fonds worden opgezet. Dit staat in de conceptcultuurnota ‘Voor kwaliteit en ontwikkeling’.
Het fonds wordt speciaal bedoeld voor semi-professionele amateurkunst. Eigenlijk zou het noorden graag een volwaardige theaterschool willen, maar de betrokken zien in dat dat niet haalbaar is. De oplossing is om opleidingsmogelijkheden aan te bieden bij de bestaande instellingen, zoals het Noord Nederlands Toneel. “Wij willen mensen vanuit de praktijk mogelijkheden bieden. Ga eerst maar eens toneel spelen, voordat je je laat scholen”, aldus gedeputeerde M. Brink van cultuur. (ANP, 23/1/03)

zie ook: Noord Nederland heeft klein cultuurbudget

NNT-poes is professional

Moose — Thu, 03 Oct 2002 22:00:00 +0000

Meer nieuws over de poezenrel bij het NNT. De “ketchup-kat” heet Jaap. Wellicht kent u Jaap al van zijn rol als Il Gatto di Scarpia in ‘Tosca’ bij DNO. De broer van Jaap, Fred, is ook acteur en was understudy bij die rol. Maar Fred is bij groot publiek vooral bekend als de Kittekat-kat. Poes Miep, die op het lijk zit en bedreigd wordt met pistolen is veel jonger en heeft nog niet zo’n indrukwekkend cv opgebouwd. Jaap en Miep komen van het kattenverhuurbureautje van Sabine van der Helm. “Als Jaap het niet zou willen, zou hij wegspringen. Maar hij is onverstoorbaar, mede omdat ik hem al vanaf zijn vroege jeugd overal mee naar toe heb genomen. Het enig waar Jaap bang voor is, is het wagentje van de gemeentereiniging.” aldus de trainster. Volgens produktieleider Hans Jansen is er echt geen probleem: “Jaap begint zelfs te spinnen als hij wordt ingesmeerd. Na afloop wordt hij schoongepoetst met warme handdoeken en krijgt hij stukje tonijn. Het smeersel is er makkelijk af te wassen. Vijf minuten poetsen en hij is weer het heertje.” Het conflict tussen de dierenbescherming en Van der Helm is extra ingewikkeld omdat zij en haar poezen veel voor en met de dierenbescherming hebben gewerkt. Kat Jaap was de posterpoes voor een collecte-actie vorig jaar en zijn moeder staat op het briefpapier van de dierenbescherming. (NRC & Radio 1, 3/10/02)

zie ook: NNT martelt dieren?

NNT martelt dieren?

Moose — Mon, 30 Sep 2002 22:00:00 +0000

De Dierenbescherming eist van het Noord Nederlands Toneel dat het gezelschap onmiddellijk ‘De Luitenant van Inishmore’ stopt. Dit omdat er twee katten in het stuk spelen: één kat speelt de rol van kat die wordt ingesmeerd met een mengsel van ketchup en norit dat de rol speelt van schoensmeer. De andere kat speelt de rol van kat die met twee pistolen wordt bedreigd. “Zo’n dier kiest er niet voor in een stuk te figureren”, aldus woordvoerder M. Ludeman van de Dierenbescherming. Het NNT gaat echter lekker door met de voorstelling. Productieleider H. Jansen reageert: “Je kan katten niets laten doen wat ze niet willen, al paaien we ze natuurlijk wel met blokjes ham en tonijn.” De poezen die in het stuk worden gebruikt, zijn van kitten af aan al op het toneel ingezet.
De Dierenbescherming protesteert al jaren principieel tegen tegen het gebruik van dieren in theatervoorstellingen. Begin jaren negentig gebruikte Ivo van Hove een kudde koeien in ‘Het begeren onder de olmen’ van het Zuidelijk Toneel; Wim T. Schippers maakte met een roedel herdershonden ‘Going to the Dogs’; De Appel liet in ‘Prins van Homburg’ een paard op het toneel staan. En dan hebben we het nog niet over de goudvissen, kikkers, vogelspinnen en muizen in diverse voorstellingen van Jan Fabre. Dus. (ANP, 1/10/02)

zie ook: ‘De luitenant van Inishmore’, Het Noord Nederlands Toneel

Hakenkruis in seizoensbrochure

Moose — Thu, 04 Apr 2002 22:00:00 +0000

De Stadsschouwburg en de Oosterpoort in Groningen hebben een folder aan 12.000 klanten gestuurd met daarin een klein hakenkruis. In de folder staat een foto van acteur Ludo Hoogmartens van het Noord Nederlands Toneel die op zijn arm een zwart hakenkruis heeft getatoeëerd. De directeur van de cultuurcentra, Thom van der Goot, betreurt de zaak. Volgens hem is er per ongeluk geen verband aangegeven tussen het stukje over de voorstelling en de foto. Hierdoor zouden de lezers in de war kunnen raken, zegt hij. Van der Goot zegt geen actie te ondernemen om de fout te herstellen. Ludo Hoogmartens speelt in de voorstelling ‘Arturo Ui’, van het NNT, die komend seizoen in de schouwburg in reprise gaat. (ANP, 5/4/02)

zie ook: Theateraffiche Hitler zorgt voor commotie

Jochum ten Haaf naar Londen

Moose — Fri, 30 Nov 2001 23:00:00 +0000

De 23-jarige Nederlandse acteur Jochum ten Haaf heeft een hoofdrol in de wacht gesleept bij het Royal National Theatre in Londen. Ten Haaf, die sinds een jaar speelt bij het Noord Nederlands Toneel (NNT), speelt Vincent van Gogh in het stuk ‘House of Mystery’. Het stuk van Nicholas Wright verhaalt over de periode dat de twintigjarige Van Gogh in de jaren zeventig van de negentiende eeuw in Londen woonde.
De repetities voor ‘House of Mystery’ beginnen in maart 2002. De rol van de vijftigjarige Ursula wordt vertolkt door de Britse actrice Clare Higgens, die onder meer speelde in de eerste twee Hellraiser-films van regisseur Clive Barker. Ten Haaf vertolkte eerder dit seizoen bij het NNT onder meer rollen in ‘Othello’ onder regie van Koos Terpstra en in het stuk ‘Troe Romans’, dat zich baseerde op de film van Quentin Tarantino. Voordat hij naar Londen vertrekt, is de acteur nog te zien in het stuk ‘Arturo Uï’ van Bertolt Brecht, dat half december in Groningen in première gaat. (ANP, 1/12/01)

zie ook: www.imdb.com: ‘Hellraiser’

Tournee langs uitvaartcentra

Moose — Fri, 15 Dec 2000 23:00:00 +0000

Het theaterstuk ‘Een sprookje over de dood’ is binnenkort opnieuw te zien in een aantal crematoria. In februari zorgde het stuk voor 8 keer een uitverkocht crematorium in Groningen. De voorstelling van Fenneke Wekker was onderdeel van de marathon MachineFabriek 2000 voor jong theatertalent van het Noord Nederlands Toneel en gaat over de dood en hoe mensen daarmee omgaan. Volgens Wekker is een crematorium de perfecte locatie voor het stuk. ‘Een sprookje over de dood’ zal in januari en februari te zien zijn in uitvaartcentra in Beuningen, Rotterdam, Rijswijk en Utrecht. (ANP, 16/12/00)

zie ook: Krakeling bestaat 20 jaar