Moose - Theaterwetenschap

Ben Albach overleden

Moose — Thu, 01 Feb 2007 23:00:00 +0000

Op 30 januari is op 99-jarige leeftijd de theaterwetenschapper Ben Albach overleden. Albach wordt gezien als de grondlegger van de theaterwetenschap in Nederland en was één van de oprichters van Het Toneelmuseum, tegenwoordig het Theater Instituut Nederland (TIN).
Ben Albach werd in 1907 in Amsterdam geboren en wordt op 15-jarige leeftijd gegrepen door het toneel door de Internationale Theater Tentoonstelling in het Stedelijk Museum. Vanaf 1934 publiceerde hij regelmatig over toneelgeschiedenis, eerst artikelen in Het Toneel en Het Vaderland, later boeken over o.a. de ‘Gijsbreght van Aemstel’ en Jan Punt en Marten Corver.
Tot op hoge leeftijd was Albach betrokken bij het wel en wee van het TIN, als regelmatig bezoeker van de bibliotheek en als adviseur voor diverse tentoonstellingen. Zijn eigen archief, bestaande uit onder meer correspondentie en aantekeningen voor onderzoek, werd in 2000 aan het TIN overgedragen. (Redactie, 1/2/07)

Theater al eeuwen elitair en grijs

Moose — Tue, 02 May 2006 22:00:00 +0000

De samenstelling van het theaterpubliek is sinds 1699 onveranderd.Theaterbezoekers zijn overwegend hoog opgeleid, afkomstig uit de hogere burgerij en behoorlijk oud. Maatregelen om een breder publiek naar de schouwburg te trekken zijn dan ook zinloos. Dit blijkt uit onderzoek van de historicus Henk Gras, die vijftien jaar lang bevolkingsgegevens, belastingarchieven en kaartverkooplijsten van de grote schouwburgen in Nederland doorspitte.
“Echte arbeiders treffen we nauwelijks aan in de lijsten”, aldus Gras. “De goedkoopste plaatsen zijn nooit populair geweest. Dankzij de invoering van subsidies in de loop van de twintigste eeuw neemt het theaterbezoek onder de gegoede middenklasse toe. Dergelijke regelingen steunen dus de leidende cultuur.” De wisselingen in belangstelling voor theater zijn volledig terug te voeren op economische conjunctuurgolven, wat volgens Gras duidt op een publiek dat zich niets aantrekt van modegrillen. “De reden waarom bepaalde groepen altijd en andere groepen nooit naar het theater gaan, is puur cultureel van aard. Het is daarom zinloos om ernaar te streven culturele minderheden en jongeren naar klassieken te laten kijken.”
Overigens is Gras geen voorstander van het afschaffen van kunstsubsidies: “Dan keer je terug naar de situatie van de zeventiende eeuw. Dan veroordeel je toneelspelers weer tot de bedelstaf. Theater is een volstrekt oneconomische bedrijfstak geworden, dus zonder subsidie overleeft het toneel niet. Zelfs Joop van den Ende kan niet overleven zonder alle subsidies die hij direct en indirect opstrijkt.” (Brabants Dagblad, 3/5/06)

zie ook: Interview met Henk Gras door Wijbrand Schaap

TIN ontsluit 1940-1945

Moose — Thu, 18 Mar 2004 23:00:00 +0000

Wie wil weten wie wanneer wat speelde in de Tweede Wereldoorlog, kan terecht op de website van het Theater Instituut Nederland. Naast een database is ook achtergrond informatie te vinden en wordt iedereen uitgenodigd te publiceren over het onderwerp theater in WOII. (Redactie, 17/3/04)

zie ook: Theater in WO II

Boek over Koninklijke Schouwburg

Moose — Thu, 11 Mar 2004 23:00:00 +0000

Bij een jubileum hoort een jubileumuitgave en bij een 200-jarig jubileum hoort een heel dik boek. Dit boek, uitgegeven door de Walburgis Pers en onder redactie van Paul Korenhof, gaat over “de mensen die het gebouw in de loop van de tijd hebben bevolkt en bezield door er voor of achter het doek uitdrukking te geven aan hun culturele, sociale en andere behoeften en verlangens”. Geweldig! Dit alles in 352 pagina’s met de tot de verbeeldingsprekende titel “De Koninklijke Schouwburg, 1804-2004”. (ANP, 10/3/04)

zie ook: IN: Jubileumboeken

Recensies van invloed op mening publiek

Moose — Fri, 14 Jun 2002 22:00:00 +0000

Nieuws: krantenrecensies beïnvloeden het theaterpubliek! Een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG) in opdracht van het Noord Nederlands Toneel. De vakgroep Kunst, Beleid en Management van de RuG heeft in het voorjaar van 2001 een publieksonderzoek uitgevoerd bij de voorstelling ‘Mijn Elektra’ van Koos Terpstra. Vijfhonderd bezoekers van de voorstelling uit het hele land werden over het stuk ondervraagd.
De voorstelling werd door de toeschouwers in het algemeen beter gewaardeerd dan door de pers, maar de mening van het publiek werd sterk beïnvloed door gelezen recensies. De toeschouwers in de omgeving van Groningen gaven het stuk een waardering van 6,9 tegenover een 7,6 in de rest van het land. De onderzoekers stellen dat dit het gevolg is van een zeer negatieve recensie in het Dagblad van het Noorden. De toeschouwers bleken in hun eigen oordeel gedachten van de recensenten over te nemen.
Het onderzoek maakt deel uit van een vier jaar durende studie naar de mogelijkheden voor Nederlandse toneelgezelschappen om het publiek beter aan zich te binden. (ANP, 15/6/02)

zie ook: Gastoptreden Eindhovense stadsschouwburg beëindigd

FIRT congres in Amsterdam

Moose — Wed, 12 Jun 2002 22:00:00 +0000

De leerstoelgroep Theaterwetenschap van de Universiteit van Amsterdam zal van 30 juni tot en met 6 juli 2002 gastheer zijn van het vierjaarlijkse wereldcongres van het FIRT/IFTR: de Fédération Internationale pour la Recherche Théâtrale/International Federation for Theatre Research. Tijdens dit congres zullen de belangrijkste theaterwetenschappelijke nerds zich verzamelen en spreken over zaken die gewone stervelingen onmogelijk kunnen bevatten. Thema is deze keer: “Theatre and Cultural Memory: the Event between Past and Future”. Het doel van het congres is het verkennen van de betekenis van het begrip ‘cultural memory’ voor het theater. Gedurende de laatste decennia hebben zowel kunstenaars als onderzoekers aspecten van ‘cultural memory’, zoals cultureel erfgoed, culturele overlevering, culturele identiteit en cultuurgeschiedenis, belichaamd in hun werk. De centrale vraag van het congres zal zijn hoe onze verschillende culturele verledens in het theater doorwerken, onderzocht worden en ter discussie staan en hoe theatrale gebeurtenissen ‘cultural memories’ kunnen construeren voor nu en in de toekomst. We bedoelen maar. Gelukkig zijn er ook voorstellingen geprogrammeerd en kunnen theaterwetenschappers heel goed drinken. (VNG, 13/6/02)

zie ook: www.amsterdam2002

Theatron biedt antieke theaters in drie dimensies

Moose — Fri, 29 Jun 2001 22:00:00 +0000

‘Theatron’ is de naam van het computerprogramma dat achttien theaters virtueel in drie dimensies heeft opengelegd. Het software-programma is bedacht door dr. Peter Eversmann, docent theaterwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, en prof. dr. Richard Beacham, hoogleraar theaterwetenschap aan de Britse Universiteit van Warwick. In oktober wordt het project geëvalueerd door de Europese Commissie, één van de subsidiegevers. Met een simpele muisklik kunnen studenten en onderzoekers plaatsnemen in de graafsloge van het Italiaanse baroktheater Sabbioneta uit 1588, of rondwandelen in het allereerste Dionysostheater in Athene, dat rond 330 voor Christus gebouwd werd. Het is op deze manier mogelijk zelf conclusies te trekken over het functioneren van historische schouwburgen - niet door het lezen van stoffige boeken, maar via een programma dat veel weg heeft van het computerspel ‘Doom’. Theatron is nog niet af, aanpassingen in de programmatuur maken het straks mogelijk mise-en-scènes uit te beelden, oorspronkelijke akoestiek te laten horen, of zelfs de chemische structuur van Middeleeuws steen te openbaren. De studenten zijn erg tevreden over hun nieuwe lesmethode: “Ik heb ze wel vijf kwartier bezig gezien met een Romeins theater”, aldus Eversmann. (Volkskrant, 30/6/01)

zie ook: www.theatron.org

Middeleeuws theaterfestival in Groningen

Moose — Mon, 18 Jun 2001 22:00:00 +0000

De provincie Groningen is van 2 tot en met 7 juli het decor van een internationaal middeleeuws theaterfestival. Theatergroepen uit de hele wereld zullen in de stad en op het platteland voorstellingen geven. Ook vindt een congres plaats waaraan een internationaal gezelschap van theaterhistorici deelneemt. Het festival wordt georganiseerd door de Stichting Europees Theater uit Middeleeuwen en Renaissance. De organisatie van het congres komt voor rekening van de universiteiten van Nijmegen, Amsterdam en Groningen. De middeleeuwse voorstellingen zijn allemaal in een eigentijds jasje gestoken.
Een virtuele reconstructie van oude theaters moet een echte trekker worden. De bezoekers kunnen dan ervaren hoe de middeleeuwers een theatervoorstelling ervoeren. Ook worden er in de stad Groningen middeleeuwse maaltijden geserveerd. De congresgangers zullen debatteren over de verbeelding van God op het podium, maar ook over het gebruik van allegorieën, de symbolische voorstelling van abstracte zaken. Verder hopen de theaterhistorici te weten te komen in wat voor kleding de middeleeuwse acteurs speelden en op wat voor podia ze speelden. Het congres wordt een keer in de drie jaar georganiseerd. (ANP, 19/6/01)

zie ook: odur.let.rug.nl/~sitm

Rembrandt deed toneel

Moose — Thu, 07 Dec 2000 23:00:00 +0000

Wetenschapper P. Tuynman heeft ontdekt dat de afbeelding ‘Palamedes voor Agamemnon’ van Rembrandt waarschijnlijk een toneelscène voorstelt. (AD, 8/12/00)

zie ook: Toneelschilderijen in TIN

Het Zuidelijk Toneel en De Trust nemen afscheid met gedenkboek

Moose — Wed, 29 Nov 2000 23:00:00 +0000

Boeken als afscheid. Over tien jaar Het Zuidelijk Toneel onder leiding van Ivo van Hove heeft het gezelschap een zwart boek uitgebracht. Niet negatief, juist niet, maar gedistingeerd en vol lof over Ivo. Foto’s staan niet in het boek, maar -in kleur en met muziek- op een bijgeleverde CD-Rom. Ook De Trust neemt afscheid nu het opgaat in de Theatercompagnie. In hun gedenkboek komen vooral wetenschappers aan het woord, die vertellen wat De Trust voor het Nederlands Theater betekend heeft. (Volkskrant, 30/11/00)

zie ook: Het Zuidelijk Toneel heeft ook een jubileumboek