Zina smelt sneeuw rond Machinefabriek

Sneeuw, kou en melancholische muziek. Het is weer bijna kerst, de tijd van de verplichte bezoekjes aan familie en onzin gesprekken omdat je de gesprekpartners al door en door kent. Daarom zeg ik: leer ‘Zina’ eens kennen. In deze donkere decemberdagen net voor kerst zoeken de meeste mensen warmte rond de open haard en bij bekenden, een grote groep mensen weet echter niet dat theater De Machinefabriek, thuishaven van het Noord-Nederlands Toneel, deze dagen gloeit van activiteit en warmte. Dit jaar speelt het NNT namelijk wederom een kerstspecial, deze keer de reprise ‘Zina neemt de Wijk’. In deze voorstelling, een samenwerking met onder andere de stichting Female Economy, staan drie wijken van Groningen centraal: de Oosterparkwijk, de Hoogte en de Korrewegwijk. Theatermakers lieten zich 10 dagen lang adopteren door inwoners van deze wijken en werden hierdoor bevriend met een diversiteit aan Groningers die hun verhalen met ze deelden. Deze verhalen willen de makers in deze voorstelling graag met de overige inwoners van de stad delen.

Door felroze geklede personen wordt het publiek verdeeld in kleine groepjes en via sluipgangetjes afzonderlijk naar de maagdelijk witte theaterzaal geleid. De eerste vijf minuten van de voorstelling wisselen van groep naar groep rennende theatermakers verhalen uit over het leven van hun adoptie-Groningers. Vervolgens worden door de gehele zaal zitplaatsen gecreëerd met behulp van stapels donszachte matrassen. In deze voorstelling wordt gesproken over echte mensen, echte Groningers, echte verhalen, gebaseerd op echte ervaringen, vaak niet prettig of leuk, maar ontroerend echt. Twee uur lang kippenvel van top tot teen en trillingen van emotie zijn het gevolg.

‘Zina’ creëert een sfeer waarin zowel de subjecten van de voorstelling, de adoptie-Groningers, als de toeschouwers zich op hun gemak voelen en de warmte en zachtheid van de voorstelling als een deken over zich heen laten leggen, wat de makers later in de voorstelling ook werkelijk doen. Een aantal Groningers voelt zich genoeg op het gemak om hun verhaal ook in real-life te vertellen aan de toeschouwers, die zich op hun beurt niet ongemakkelijk lijken te voelen wanneer acteurs hen direct vragenstellen, wat in andere voorstellingen vaak wel anders is. Aan het einde van de voorstelling komt een groep mensen van buiten de theaterzaal binnen; ze lijken niet te spelen. Jassen worden opgehangen en de binnendringers beginnen zich voor te stellen aan de toeschouwers, één voor één. Het zijn de mensen waar de hele avond over verteld is, de echte Groningers. Een grote tafel met eten en drinken lijkt vanuit het niets naar beneden te komen en mensen die elkaar nog nooit hebben gezien beginnen te praten over de voorstelling, de verhalen, het leven. ‘Zina’ maakt iets los en dat is wat theater altijd zou moeten doen. Ik zou nog veel meer kunnen zeggen, maar eigenlijk moet je dit gewoon ervaren.