Moose - de week

De week van schouwen en schermen, en een voetje

Simber — Fri, 27 Nov 2009 23:12:32 +0000

Schouwen dus, tweemaal. Gehrels wil ze wel, de Kunstraad (vanzelfsprekend) niet. Volgens mij zouden we een schouw vier jaar geleden nog intendant noemen, maar het taalgebruik verandert in de kunsten nu eenmaal sneller dan de ideeën.

Een enthousiaster ontvangen idee was de registratie van Zonder Pardon van Theo Maassen op het grote scherm. 13.000 bezoekers in de eerste week.

Daar zal Romeinse Tragedies nog flink voor moeten touren. Iemand had echter Hans Kesting vóór de voorstelling op vrijdag de dertiende té enthousiast ‘Hals- und Beinbruch’ toegewenst en tijdens de grote Marcus Antonius-redevoering maakte hij met Hugo Koolschijn in de armen een smak en brak zijn voet. Extra onhandig: de week erna moest de voorstelling naar het hol van de leeuw: Londen.

Hans hield echter voet bij stuk en speelde in een rolstoel. De held. Misschien hielp het; de Engelse pers was in ieder geval dolenthousiast. Met als bonus nog een mooi stuk in American Theater.

En verder:

In welzijnstheater: COC, de musical
In faillisementen: Focus
Overleden: Jo Vischer; Josine van Dalsum
In tragedies: HZT maakt voorstelling over stand-up
De nieuwe Lucifer is er, met nieuwe website
Eindelijk: De Millennium Trilogie op het toneel. Wanneer beginnen ze aan de Da Vinci Code?

En de prijzen:

Theaterafficheprijs voor Sybren Kuiper
Lintje voor Han Ebbelaar
Blijvend Applaus voor Ellen Vogel
VSCD Oeuvreprijs voor Erik Vos
Wijbergprijs voor Jan Joris Lamer; dat wisten we al, maar het was een goede gelegenheid om eens door zijn atelier te lopen.

De week van de follow-up

Simber — Sun, 08 Nov 2009 11:20:06 +0000

Twee doorsudderende verhalen de afgelopen weken. Eerst de gerechtelijke uitspraak over De Theatercompagnie. George Lawson blogt; de Kamer debatteert; en Ab Gietelink draagt ook zijn steentje bij. Inmiddels is het grote sussen begonnen. Het gaat tenslotte maar om één lid van de commissie; en het moet toch mogelijk zijn om een commissie samen te stellen zonder economische belangenverstrengeling. Dat is "het beschermen van een kwestbaar systeem" vindt Moose-reageerder Richter. "Een kwestie van wat langer zoeken", stelt Harmen Bockma in de Volkskrant. Case closed? Het lijkt erop.

Zover zijn we nog niet bij de VSCD/BPP rel: het wordt nu welles/nietes. VSCD stuurt voorzitter Benjamin Koolstra als onderhandelaar. BPP zegt: dat was geen onderhandeling; VSCD zegt: BPP verwerpt bemiddelingsvoorstel; BPP legt het allemaal nog eens even uit. SPTC zegt: ziejewel, de VSCD geeft ons gelijk. (Die Koolstra had nog een ander akkefietje afgelopen week; hij heeft het maar druk)

En verder:

In toegankelijkheid: gehandicapten testen Theater Zuidplein
In dahag geldje: nog eens 3 miljoen voor Danshuis
In nieuwbouw: het Bijlmertheater is af!
In goedbedoeld advies: zeggen twee economen: kijk uit, een beer! Snij alvast een van je benen af om jezelf te redden! De reacties zijn al even verheffend.
In spelers versus bellers: punt voor Theo Maassen
In filmpje!: het Slingelandt-toneel van het TIN in actie
In verrassende expertise: stationsgastheer wordt directeur exploitatie van het DeLaMar Theater

En dan de prijzen:

Een nieuwe prijs van het TIN: De Nicolaas Wijnbergprijs voor theatervormgeving. Eerste winnaar: Jan Joris Lamers voor zijn hele oeuvre.
oudere TIN prijzen: Afficheprijs (nominaties) en Theaterfotoprijs (nominaties) worden woensdag de 11e uitgereikt.
Nominaties voor de Taalunie Toneelschrijfprijs
Uitreiking Johannes Vermeerprijs aan Audi
Jury Theaterfestival: Adelheid Roossen (met naar verluid een schaduwjury van allochtone vrouwen. Cool!)

(foto: Wiek, fotograaf Jochem Jurgens; een van de nominaties voor de Theaterfotoprijs)

De maand van de slepende conflicten

Simber — Sat, 24 Oct 2009 12:20:17 +0000

Hèhè. Burgemeester exit, voorlopig het laatste slachtoffer van de Adje-theater-rel in Tilburg. En Adje zelf? Die zoekt een nieuw theater...
Hopelijk was dit wel het einde van dit eindeloze conflict, wij zijn het wel een beetje zat...

We zouden liever meer willen weten over Melsert versus Van den Berg. Martijn Sanders mengt zich erin, het Cultureel Persbureau houdt het allemaal keurig voor ons bij.

De dans is een natuurlijk een bron van conflicten, kort en lang. Tijdens het Zwanen-gala op de Dansdagen in Maastricht telden we drie aanvarinkjes: een burgemeester die op z'n nummer wordt gezet; een zich geschoffeerd voelende Hans van Manen; en als klap op de vuurpijl een prijswinnaar die z'n prijs direct doorgeeft. Kilián wil in een klap de hele prijzen hervormen, maar de VSCD slaat meteen hard terug (hier wel ;-).

In export: Toneelstuk naar Dalrymple; De Goede Dood; Joop in Italië
In transfers: René van der Pluijm naar SSBA; DvhN interviewt; Twitter microblogt
Auf Deutsch: interview met Elfriede Jelinek in NRC
In prijzen: iets onuitspreekbaars Zwitsers voor Kassys
In theatertherapie: theater is net survivallen
In Waldemar Torenstra: opent Theater na Tomaat, krijgt kind, trekt zich terug uit ACT, wordt Katadreuffe.
In crowdsourcing: TA2 zkt nwe vrmgving
In letterbrij: VNT, DOD, CNO fuseren tot NAPK, directeur wordt slagersvrouw

En als allerlaatste een heerlijk stukje directe conflictbeheersing op Broadway, waar Wolverine en James Bond een beller even goed in de zeik nemen.

(foto: Dakconcert van The Sadists voor 'Help' van tg. Max, fotograaf Joep Lennarts)

De dag van de tomaat

Simber — Sat, 10 Oct 2009 13:20:12 +0000

Op 9 oktober vieren wij tomatendag. Opvallend veel aandacht in de dagbladen (en opvallend weinig elders) voor het jubileum van Aktie Tomaat, waarschijnlijk vooral door de tentoonstelling in het AHM. Helaas allemaal niet online, dus hier de samenvatting:

In de Volkskrant een stuk van toenmalig toneelverslaggever Jan Paul Bresser die effectief de mythe ontzenuwt dat Han Bentz van den Berg vermoord is door Tomaat, zoals beweerd door Ellen Vogel in de tv-serie Allemaal Theater. Bentz maakte nog schitterende voorstellingen bij Centrum. "Ik besef nu wel hoe hard het hele bestel aan vernieuwing toe was en ik vind het nog steeds jammer dat daar in eerste instantie van buitenaf op gehamerd is en niet van binnenuit", zei hij in 1974 bij het eerste jubileum.

In het Parool een interview met Hans Croiset met een hoog enerzijds/anderzijds gehalte. Wilfred Takken in NRC stelt de grote vraag: wat hebben we verloren? Het nogal uitgebreide antwoord: toneelschrijvers, traditie, grootschaligheid en publiek. Kortom, een voorzichtig pleidooi voor restauratie.

Maar er blijft ontwikkeling zitten in de Tomaat-reflectie. De ‘Tomaat-was-terreur’ opvatting, die naar voren kwam in Allemaal Theater en De vergeten personages van Han Bentz van den Berg wordt genuanceerd en er zijn alweer stemmen (m.n. Loek Zonneveld en Jan Joris Lamers) die stellen dat Aktie Tomaat er helemaal niet toe deed; Studio en Mickery waren al bezig, het Werktheater was al opgericht en de Nederlandsche Comedie zou sowieso binnen een paar jaar zijn omgevallen.

De tentoonstelling zelf beweert het tegenovergestelde: het mooie, diverse theaterlandschap dat we nu kennen komt allemaal voort uit Aktie Tomaat. Het is een mooie tentoonstelling die, zoals de titel Theater Na Tomaat al doet vermoeden niet over de aktie gaat, maar over de gevolgen. Veel beeldmateriaal van vroeger en nu en interviews met hedendaagse makers. De recensies zijn lovend.

Overigens was er gisteravond nog een buitengewoon intrigerend voorval in de Stadsschouwburg: vlak voor het einde van Kruistochten werd de zaal ontruimd omdat het brandalarm afging. Een rookbom als tribute van een retro-actievoerder? Helaas, een rookmachine in de Melkweg. Nu was de Moose-redactie daar toevallig aanwezig… Maar verder zeggen we niks ;-)

De week van de oude koeien

Simber — Thu, 24 Sep 2009 07:56:58 +0000

Het is weer zover. Een Duits gezelschap (Theater an der Ruhr uit Mühlheim) wil Het Vuil, de Stad en de Dood opvoeren en er zijn protesten. Waar is Johan Doesburg als je hem nodig hebt?

In datzelfde genre: hoe noem je het als een duo uit elkaar gaat, beiden solo carrière maken, één overlijdt en de ander onder de naam van het duo optreedt? Freek de Jonge zou het wel weten.

Aller-, aller-, allerlaatste nieuws over New Island: 25.000 bezoekers. Blijkbaar heeft China er lucht van gekregen, want die verboden een Fringe festival rondom de Wereldtentoonstelling in Shanghai. Jammer voor Boukje Schweigman, want die zou gaan.

Tenslotte een ouwe koe die lekker in de sloot mag blijven hangen: nostalgiemusical Dorus gaat niet door. Hoofdrolspelers Mini & Maxi hadden geen chemie met het onderwerp.

En verder:

Tentoonstelling over Danspionier Sonia Gaskell (en website)
Het nieuwe Nieuwe De La Mar Theater krijgt eerste steen, tweede directeur.
Slechts een paar maanden na haar man Ton Lutz overleed actrice Ann Hasekamp.
Daarnaast overleed multicultureel theatermaker (o.a. oprichter van De Nieuw Amsterdam) Henk Tjon

Na een prijzenloze week wordt er weer volop uitgedeeld:

Poelifinario voor Wim Helsen, Neerlands Hoop van Alex Klaasen
Cultuurfonds Theaterprijs voor Paul Koek

En nou maar hopen dat de regel dat prijzen slecht zijn voor financiering in het theater niet opgaat…
(foto: demonstranten tegen de opvoering van HVdSedD in 1985 in Frankfurt)

De week van de ingehouden adem

Simber — Thu, 17 Sep 2009 09:12:31 +0000

Na de prijzenregen van september is er altijd die heerlijke, rustige week vóór de eerste grote premières (dit weekend Ultimo en Glengarry Glen Ross). Dat geeft nog even tijd om na te denken over het plan van TF om vanaf 2011 te openen met een grote zaal-première. Dat lijkt raar, maar is eigenlijk wel logisch gezien de grootste bedreiging van het festival: te weinig interessant grote zaal-toneel.

Ga maar na: vorig jaar selecteerde de jury alleen Romeinse Tragedies, dit jaar kostte het vinden van de verplichte vijf grote zaal-voorstellingen veel moeite (liet juryvoorzitter Clairy Polak doorschemeren) en moest er gesmokkeld worden (De Geit). Tijdens het festival kon TGA gewoon De Kruistochten spelen in de oude zaal van de Stadsschouwburg.

Dat is nu allemaal nog niet zo erg, maar in 2011 is het nieuwe Nieuwe de la Mar open en wil het festival rond het Leidseplein per avond zo’n 3000 stoelen vullen. Maar waarmee?

Meanwhile, aan de andere kant van de oceaan warmt NY langzaam op voor het New Island festival: NYT over dans; V-Voice over Broeders, Halina; Parool doet verslag; Radio 1 blogt. En er is ook al een schandaaltje! Mocht Halina niet met PWA praten vanwege haar rol van Mabel? De Volkskrant zoekt het uit.

En verder:

Johan Simons: van amateur-boxer tot eredoctor tot …metselaar?
Meest hilarische bericht van de maand: Polikliniek voor podiumkunstenaars. Grap op grap: in Leiden
Interview met Sabri Saad El Hamus
Crisisnieuws: 10 miljoen bezuinigingen op cultuur, maar vooral op dingen die we toch al onbelangrijk vonden.

(foto: Hiroko Masuike voor The New York Times)

Kroniek van de aangekondigde toneelprijzen

Simber — Fri, 11 Sep 2009 17:37:27 +0000

Telt u even mee? Zondag in de Stadsschouwburg de Theo, Louis, Arlecchino, Colombina (nominaties), Toneel Publieksprijs, Prosceniumprijs (mijn voorspellingen), Mimeprijs, Gouden Krekel (prestatie) & Gouden Krekel (productie). Dan is er het nieuwe (leuke) Bal van de Vergeten Toneelprijzen in het Rozentheater waar de Gouden Kniertje, de Vergulde Gijsbregt, de Betonnen Duw-in-het-ruggetje, de Gipsen Gymschoen, de Glazen Stage en de Gouden Bouwmeester worden uitgereikt. Dat is me daar een regen van 15 prijzen op zomaar een nazomerse zondagavond. We zullen proberen via Twitter de chaos adequaat te verslaan.

En dan hebben we zaterdag nog de Fringe Award, en eerder vandaag de BNG Nieuwe Theatermakers Prijs, die ging naar Leen Braspenning. Oh, de nepprijs van HNT ging (alweer) naar Anniek Pheifer. (Jonge acteurs op in Den Haag?) En dat de film van Adel Blank een prijs wint in Venetië, telt dat ook? En een eredoctoraat, is dat ook een prijs? En moeten we het recht op prijzen niet opnemen in de nieuwe acteurs-CAO?

En verder:

in afscheid: Antwerpen van Lotte van den Berg
in import: Dure vis via Senegal in Noord
in export: jaja, we weten het nu echt wel van Oerol en de Parade in New York. NY is afwachtend…
in stoelendans: Pim Luiten weg bij het Amsterdams Uitburo
in recensentenklachten: niets nieuws

De week van de buitenstaanders en de solisten

Simber — Thu, 03 Sep 2009 20:50:21 +0000

Clairy Polak en Pierre Audi kozen allebei nadrukkelijk de rol van buitenstaander bij de opening van het Nederlands Theaterfestival. Juryvoorzitter Polak kastijdde het verzamelde theatervolk over de ontoegankelijkheid van het toneel. Niet vanwege de kwaliteit -die is zeer hoog- maar omdat er te veel voorstellingen te weinig te zien zijn.

Ook Audi vervulde in zijn Staat van het Theater zijn buitenstaandersrol met verve -nog versterkt door zijn sterke Franse accent- door vergelijkingen te trekken met opera en muziek. Het gaat goed met het Nederlandse theater, maar er zijn zorgen voor de toekomst: te weinig doorstroommogelijkheden voor jonge regisseurs en vooral: te weinig aandacht voor nieuwe teksten en repertoire: "Deze kunstvorm loopt gevaar door de weigering om te accepteren dat theater in een traditie staat." (download als pdf)

Het Theaterfestival in Vlaanderen was overigens al begonnen, met aanzienlijk meer gekrakeel.

Een solist is overleden: Henk van Ulsen. Necrologieën uit Trouw, NRC, De Pers; herinnering van Theodor Holman, Eenlevenlangtheater. Delta Lloyd cancelt reclames met zijn stem. Zouden ze daarvoor verzekerd zijn?

En verder:

In prijzen: Amsterdam voor Adelheid
In prijzen in het buitenland: Salzburg voor Dries Verhoeven
Geen prijs, maar mooie recensies zijn ook leuk: Teeuwen in Edinburgh
En over prijzen gesproken: tegelijkertijd met het Toneelprijzengala volgende week zondag worden in het Rozentheater een stuk of wat vergeten toneelprijzen uitgereikt. Hoera!
In geruststellend nieuws: Carré kan in 4 minuten leeg
Minder geruststellend: Cate Blanchett gewond door toneelradio
In stoelendans: Marcel Bogers vertrekt bij Het Veemtheater
Heel erg mooi: De Nieuwe Toneelbibliotheek. Bereid u voor op kooplust.
Traditioneel begin-seizoensgezeur I: Uitmarktdebat
Traditioneel begin-seizoensgezeur II: Het gaat wel/niet goed met de kaartverkoop
En om u weer even op te vrolijken: waterschade in Kampen alweer bijna opgelost.

(foto: Henk van Ulsen in Dagboek van een Gek (1974), fotograaf onbekend. Collectie Theater Instituut Nederland)

De zomer van de Gouden Doden

Simber — Mon, 24 Aug 2009 19:33:20 +0000

Moose kan ook niet even twee maanden op vakantie zijn, of er sterft een hele generatie theatermakers uit. Van linksboven met de klok mee Peter Zadek, Pina Bausch, Merce Cunningham en Jürgen Gosch. Alleen van Gosch heb ik zelf veel gezien, met name de verpletterende Tsjechov-regies bij het Deutsches Theater van de laatste jaren. Volgens de Volkskrant komt in ieder geval Onkel Vanja naar Nederland. Dat is fijn (maar oeioeioei, kan de markt dat wel aan?). Bausch werd stemmig herdacht in Avignon. Wijbrand Schaap zag van Zadek en Gosch vooral de video.

Absoluut niet dood, wel 75, is Willem Nijholt; waarom plaatst Het Parool dan een soort in memoriam?

Nee dan het sterfhuis van het Compagnietheater. Theu Boermans wil het verkopen, maar alleen als hij het mag terughuren.

Tenslotte werden er ook nog een hoop prijzen uitgedeeld: Twee maal raak bij de Ton Lutz: Lotte de Beer en Bo Tarenskeen (moeten ze nou delen of wordt de sponsor armer?); Marijke Schermer en Pere Faura winnen de Charlotte Köhlerprijs (de ene Charlotte Köhlerprijs, niet de andere); Prijs van de Kritiek voor Gastprogrammering Het Muziektheater; Pierre Audi krijgt de (nieuwe) Vermeerprijs.

En verder:

Over Pierre Audi gesproken: Annette Lekkerkerker wordt nieuwe zakelijk leider Holland Festival (de derde dit jaar).
In Avignon vinden ze de Hollandia reünie niet leuk.
Het Superfonds gaat verhuizen, maar blijft in Den Haag
Royal Opera House maakt Twitter-opera. Première in september, net op het moment dat de laatste Twitteraar z’n account vergeet…
Gelukkig, u kunt nu ook naar toneel op tv kijken, en, voor de echte liefhebber: Geslacht op je PC (‘t Is een comedy. Wist u dat?)

De weken van polarisatie

Simber — Wed, 17 Jun 2009 18:41:14 +0000

We eindigden vorige keer met de constatering van Cees Langeveld dat er te veel theaters zouden zijn in Nederland. Onmiddelijk kroop Hans Onno van den Berg in de pen om te argumenteren dat er juist te weinig theaters zijn. Maar echt vuurwerk werd het niet. Te veel theaters, te weinig, wat is eigenlijk de tegenstelling? Tomato/Tomatoe/let’s call the whole thing off.

Minder compromissen werden bereikt in Amsterdam, waar wethouder Carolien Gehrels in de Boekmanlezing pleitte voor meer invloed van de politiek op de kunsten en afschaffing van het Thorbecke-principe. Een gelegenheidscoalitie van VVD en de Kunstraad zijn tegen, de kunstsector zelf is eigenlijk wel voor. Maar de gemeenteraad is tegen, en dus verdwijnen haar plannen alsnog in een hele diepe la.

Een durfal die zich niet zo makkelijk laat archiveren is Arjen Stuurman, die boldly goes where no vrije producent has gone, en een serie van drie Tsjechov-voorstellingen gaat maken onder de titel Tsjechov3, geregisseerd door Gerardjan Rijnders, met o.a. Pierre Bokma, Olga Zuiderhoek, Paul R. Kooij en vele anderen.

En op het Holland Festival verdeelde Christoph Schlingensief de meningen. Zoals gewoonlijk…

En verder:

Amerikaanse president gaat naar het theater! Blijkt enige bezoeker. Zou ook in Nederland buiten de target market vallen
Meer Angelsaksisch: Londen ontdekt multidisciplinaire kunst (gaaap), maar ze hebben wel een iPhone App (damn!)
Halina Reijn blijkt beste actrice van Polen. Komt dat gelukkig ook in Nederland laten zien.
TIN opent nieuw pand en bladmuzieksite (…en bijna die Theaterencyclopedie)
Jan Decleir gaat weer het toneel op; ik wacht met smart op Ten Oorlog 2: Wollen sie den totalen Ten Oorlog?
NT Gent: theater maken kunnen ze wel, maar de kluis beheren…