Oud Archief
Gouden Tomaat 2001
Commentaar van de redactie
Beste mensen,
Het afgelopen theaterseizoen werd bepaald door de fusieperikelen en andere fall-out van de nieuwe cultuurnota. Gezelschappen zijn opgeheven of procederen tot op de dag van vandaag tegen opheffing. Gezelschappen zijn verhuisd, onherkenbaar veranderd of helemaal nieuw.
De verwachtingen waren hooggespannen. Zouden de nieuwe produkties van de nog grotere nieuwe molochen de verschuivingen, de slachtoffers en de enorme budgetten rechtvaardigen? Nou nee.
Van de acht genomineerde produkties is de helft van grote, 'nieuw' te noemen gezelschappen. 'King Lear' van de nieuwe theatervoorziening in Arnhem Oostpool, 'Woyzeck' en 'Circus Shakespeare' van het fusie-gezelschap Zuidelijk Toneel Hollandia en 'The Massacre at Paris' van Toneelgroep Amsterdam met haar totaal nieuwe artistieke en produktionele staf.
Waarom heeft de stemmer niet meer compassie met de onmogelijke taak waarvoor deze nieuwe gezelschappen staan? De makers hebben toch tijd nodig om onderling te leren werken, om een zogenaamde "gedeelde visie" te ontwikkelen. Tegelijkertijd wordt er onmiddelijk een artistieke handtekening verwacht van deze makers. Deze combinatie van artistieke verwarring en de roep om statements zijn de ingrediënten van gegarandeerde uitglijers.
Vorig jaar brak de Gouden Tomaat een lans voor de artistieke geloofwaardigheid van openluchtvoorstellingen en zomerfestivals. Tot dan toe werd vaak gedacht dat mensen vooral een leuke avond wilde hebben. Het tegendeel werd aangetoond toen de tweede Gouden Tomaat werd gewonnen door Theater het Amsterdamse Bos met de voorstelling 'De Magie van het Kwaad'.
Dit jaar is er een geheel andere tendens in het stemgedrag waar te nemen. Onze nieuwe en pretentieuze toneelhuizen liggen onder vuur. Zij kunnen gebruik maken van de beste acteurs, vormgevers en dramaturgen. Zij hebben de beschikking over de mooiste repetitieruimtes en de grootste marketingbudgetten en hun voorstellingen kosten bakken met geld. En daarom kan de teleurstelling ook zulke enorme proporties aannemen, als blijkt dat kostuums op de première al uit elkaar vallen, als acteurs hun tekst niet kennen, als decors getuigen van een schrijnend gebrek aan visie, als zendmicrofoons niet werken of het geluid juist te hard staat afgesteld, als acteurs zo overduidelijk laten merken er die avond geen zin in te hebben. De Moose lezer pikt het niet en straft het af.
Wellicht dat in het komende seizoen de verwachtingen iets minder hooggespannen zijn. We zijn inmiddels aan de nieuwe gezelschappen gewend geraakt. We kunnen de namen Oostpool en Zuidelijk Toneel Hollandia inmiddels zonder aarzelen uitspreken. En misschien hebben de artistiek leiders dit seizoen iets minder de behoefte om hun artistieke handtekening te zetten. Dat zouden wij jammer vinden, want wij houden van de grote ambitie, het doorwrochte dramaturgische concept, de megalomane decors. We hopen ze komend seizoen weer veel te zien. Maar weer zullen de Moose lezers de voorstellingen tegen het licht houden. Want juist als zoveel kan, heeft het kritische oog recht van spreken.
En voor wie nog geen vertrouwen heeft in het komend seizoen; The Massacre at Paris is in november nog te zien in Groningen, Leeuwarden en Tilburg. Veel plezier.