Oud Archief

Vera Liefhebber

Vera sloopt de schouwburg 15/4/03

Ik hoorde dat de Amsterdamse Stadsschouwburg dicht gaat voor een uitgebreide renovatie. Misschien is dat een goede gelegenheid om eens na te denken over radicale oplossingen. Laten we het toch eens toegeven: het is een mislukt theater. De lijstopening is te smal en te hoog; de zaal is niet steil genoeg, zodat je altijd tegen het achterhoofd van je voorburen aan zit te kijken; de plaatsen aan de zijkanten van zaal en balkons zou je vanwege de onmogelijke zichtlijnen eigenlijk niet mogen verkopen; de gangen en foyers zijn te klein en zo rond rij 16 zit een akoestische zak zodat je geen woord verstaat van wat er op het toneel gezegd wordt.

Het hele interieur is een soort slap compromis tussen vergane grandeur en goedkope stoffering. Onlangs is daar onder Melle Daamen nog een laag moderne identiteit bijgeschilderd. (Overigens verdient Daamen wel enig krediet: hij heeft de koffie aan de bar drinkbaar gemaakt, in het schouwburgmoeras een enorme prestatie!) De foyers zijn ongezellig als ze leeg zijn en ondoordringbaar en rokerig als ze vol zijn (ook de niet-roken foyers!) en de acteursschilderijen blinken uit in kitscherige aanstellerigheid.

Kortom: tijd voor radicale oplossingen. Ik heb er twee.
Eén: Verhuizen.
Verhuis de schouwburg naar elders in de stad (nu de ABN de stad verlaat is er ruimte genoeg) en maak van het gebouw op het Leidseplein de nieuwe Openbare Bibliotheek. De grote zaal wordt een prachtige leeszaal; boekenkasten radiaal op de balkons; de toneeltoren wordt magazijn en de bovenzaal wordt de jeugdafdeling. Als je het plafond openbreekt en daglicht in de zaal laat heb je de mooiste bibliotheek ter wereld.

Twee: Slopen.
Laat het vooral even bezinken.
Het is namelijk een goed idee. Over het vermeende architectonisch belang van het gebouw kunnen we kort zijn: dat is er niet. Het is me slechts met de grootst mogelijke moeite gelukt om er überhaupt achter te komen wie het ding heeft ontworpen. En toen architect J. Springer het gebouw (na eindeloze ruzies over bezuinigingen op het budget) in 1894 opleverde waren de reacties meteen zo negatief dat hij de architectuur vaarwel zei. Kortom, een spuuglelijk, een typisch Amsterdams compromisontwerp in een moderne stijl van het soort dat al ouderwets is als het gebouw wordt opgeleverd. Nee, daar kunnen we beter van af zijn.

En dan?
Dan gooien we meteen de Melkweg en het Nieuwe de la Mar plat en vragen Rem Koolhaas om er het belangrijkste theater ter wereld neer te zetten. Het zal een paar centen kosten, maar dan heb je ook wat.

zie ook: Kort Nieuws: VNG, 7/4/03
en ook: Meer over de geschiedenis van de Schouwburg op : www.dbnl.nl