Oud Archief
BuitenMoosers
Onmogelijke zelfverdediging
Alles wat ik schrijf is verdacht. Immers: bij voorbaat weet de lezer dat het is ingegeven door kinnesinne, de drijfveer het eigen hachje te redden.
Maar wat dan te doen wanneer je zakelijk leider bent van een van die instellingen die getroffen is door een negatief advies van de Raad voor Cultuur? Wanneer blijkt dat de staatssecretaris zich heilig heeft voorgenomen voor zijn eigen plannen geen jota aan dit advies te veranderen? Wanneer je dus geen enkel gehoor vindt bij ambtenarij als je aan wilt voeren dat het advies onheus is? Einde discussie bij voorbaat!
Het zit zo.
FACT -want daarover heb ik het- krijgt een negatief advies. Het werk van FACT is volgens de Raad voor Cultuur zinvol, zeker. Maar FACT zelf levert geen enkele meerwaarde aan het werk van de regisseurs die worden uitgenodigd. Die komen er op eigen kracht ook wel. Goeie regisseurs maken er goeie voorstellingen, minder goeie maken er minder goeie. Ja, dank je de koekoek! Stel je voor dat wij bij FACT van ontalent talent zouden kunnen maken. Dan zouden we kunnen toveren!
Je hiertegen te verweren is ondoenlijk. Moet je dan als een klein kind gaan dreinen, dat nog geen vijf jaar geleden niemand het aandurfde nieuwe regisseurs in de grote zaal te introduceren? Dat dat nog steeds maar mondjesmaat gebeurt? Dat we samen met die regisseurs zoeken naar de geëigende manier om dat te doen. Naar repertoire, naar acteurs? Dat we in één klap het werk van die regisseurs ontsluiten voor een groot publiek? Dat we die regisseurs de kans gaven de grenzen van hun ambitie werkelijk op te zoeken? Dit alles met vallen en opstaan, zeker. Maar steeds in maximaal bondgenootschap met die regisseurs en met het vertrouwen dat daarbij hoort. Vraag het Ola Mafaalani, vraag het Mechtild Prins, vraag het Rob Ligthert, vraag het anderen.
Als je dan een beroep doet op de Wet Openbaarheid Bestuur en zo de beschikking krijgt over de informatie die de Raad tot zijn advies heeft gebracht, rijzen de haren je echt te berge. Je leest dan een verslag van de commissie waarin unverfroren uitspraken staan opgetekend die rechtstreeks uit het ouwehoer-circuit komen. FACT zou zelf een te groot stempel op de voorstellingen drukken (opeens dus teveel meerwaarde), zou zelfs de keuze van acteurs doordrukken (ik ken geen enkele acteur uit een FACT-productie die door ons is binnengehaald zonder dat de regisseur ermee instemde); het grote internationale netwerk van FACT's artistiek leider is niet herkenbaar geweest in het FACT-repertoire (nee, stel je voor dat we een Finse, een Zwitserse en een Griekse regisseur hadden binnengehaald; allemaal denkbaar maar nooit ons voornemen geweest, zie ons beleidsplan van vier jaar geleden; diezelfde artistiek leider heeft ook veel kennis van dans, maar dat betekent toch niet dat we dansvoorstellingen hadden moeten gaan maken?).
Voor alle duidelijkheid: we zitten niet bij de pakken neer. We voeren in het Rotterdamse intensief overleg om het werk van FACT zinvol voort te kunnen zetten, we voeren verweer bij de Tweede Kamer en overwegen een juridische procedure tegen het onbenul van de Raad. Maar veel leed is al geschied:
- aantoonbaar onzorgvuldige beoordeling van de Raad
- geen enkel gehoor bij de verantwoordelijke bewindsman voor welk inhoudelijk tegengeluid dan ook
- waarmee de Raad niet meer adviseert maar besluit (een nauwelijks subtiel verschil, zeker wanneer een interne beroepsmogelijkheid ontbreekt!)
- een co-subsidiënt (de Gemeente Rotterdam) die zich gesteld voor een situatie waarin de gemeentelijke beoordeling uitermate positief is, maar die tegelijkertijd weet dat zonder steun van het Rijk de toekomst van FACT niet goed valt te waarborgen
- in één klap is een instelling in de verdediging gedwongen.
Oké, we knokken verder. Overtuigd als we zijn van de onzin van het Raadsadvies en van de zin en kracht van ons werk. Maar tevens verbijsterd over het gemak waarmee in ons systeem in een achterkamer de messen geslepen kunnen worden en zonder verantwoordingsplicht naar hartelust gestoken kan worden.
Voor over vier jaar wens ik iedereen die van de Raad afhankelijk is in ieder geval meer mogelijkheden toe om inhoudelijk verweer te voeren. Hetzij omdat een staatssecretaris toch tot eigen oordelen komt, hetzij door een stevige mogelijkheid voor een second opinion.
Harm Lambers
Harm Lambers is zakelijk leider van FACT
zie ook: Kort Nieuws: VNG, 15/5/00
en ook: Buiten de boot of in de prijzen
en ook: Reacties op het Advies
en ook: Kort Nieuws: VNG, 17/4/00